Ang “Pagbabarya” o “Pagsusukli” sa Tulong na Natanggap

Ang “Pagbabarya” o “Pagsusukli”

Sa Tulong na Natanggap

ni Apolinario Villalobos

 

May mga taong kung tumulong sa kapwa ay nagsasabi na hindi na kailangang ibalik sa kanila ang kanilang naitulong. Nakagawian namang sa pagbalik ng tulong o pagtanaw ng utang na loob, kailangang ang katumbas ay katulad ng naitulong. Kung hindi talaga maiiwasan, ang  mga natulungan na hindi kayang magbalik ng katumbas ng tulong na natanggap nila ay nagsasabi na “babaryahan” o “susuklian” na lang nila, na ang ibig sabihin ay hihimayin ang halaga ng tulong sa mas maliit na katumbas na makakaya nilang ibalik. At kung hindi man maibalik sa tumulong ay maaaring ipasa naman sa iba. Ang huling nabanggit ay magandang paraan sa pagpapakalat ng adhikain ng pagtulong sa kapwa sa ano mang paraan.

 

May mga natulungan naman na sa halip na magpasalamat  ay kinukutya pa ang uri ng tulong na ibinigay sa kanila. Tulad na lang ng nangyari sa isang basketball gym na pinuntahan ng grupo namin na boluntaryong tumulong sa mga nasalanta ng baha, kung saan ay nakarinig ako ng parunggit ng isang babaeng kasama ng mga biktima. Ang sabi niya ay may amoy ang bigas na ibinigay. Sinabi ko na ang bigas ay NFA, hindi commercial rice na karaniwang mabango. Noong minsan ding kumain ako sa isang karinderya, may mag-ina na dumating, subali’t matagal silang patingin-tingin lang sa naka-display na mga ulam. Dahil inakala kong kapos sa pambayad, inalok ko sila ng mga ulam na sa tantiya ko ay kaya pa ng natira kong pera. Nang omorder ako ng monggo at piniritong galunggong para sa kanila, sabi ng nanay, “huwag na lang, iyan din ang ulam namin kagabi, nakakasawa na”, sabay alis. Ang ulam ko naman noon ay monggo lang dahil nagtitipid ako.

 

Ang pinakamagandang paraan ng pagtulong sa kapwa ay ang hindi pagpapakilala ng sarili. Pagsasabihan na lang ang mga natulungan na ipasa sa iba ang tulong kung magkaroon sila ng pagkakataon. Sa pamamagitan nito ay mapipilitan ang mga natulungan na talagang sa iba ipasa ang tulong dahil hindi nga nila kilala ang nagbigay. Sa isang banda, kung ang namamagi ng tulong ay kilala nang mga grupo na ang turing sa kanila ay instrumento lamang ng mga taong gustong tumulong, kailangan ang pagpapakilala para malaman ng mga nag-ambag ng mga tulong na talagang naipamamahagi ng maayos ang ibinigay nila. Pero dapat ang ipakilala ay ang grupo, hindi ang namumunong tao o mga tao.

 

May mga tao namang nanunumbat kung ang mga natulungan nila ay hindi tumatanaw ng utang na loob. Ito ang ugali ng mga pulitiko na ang isang paraan ng panunumbat ay ang hindi pag-asikaso sa mga pangangailangan ng mga taong hindi bomoto sa kanila sa kabila ng pamimigay nila ng pera sa mga ito sa panahon ng kanilang  pangangampanya.

 

Ang pinakadapat alalahanin palagi na dapat pasalamatan ng mga Romano Katoliko ayon sa kanilang paniniwala ay si Hesukristo na nagbuwis ng buhay para sa sangkatauhan. Subali’t nakakalungkot isiping may iba sa kanila na naniniwalang sa panahong ito, hindi na “uso” si Hesukristo dahil dahil meron na silang pera na magagamit pagdating ng kanilang pangangailangan.  Naharangan ng kinang ng pera ang kanilang paningin kaya hindi na nila matanaw ang isa pang mahalagang pangangailangan ng tao…ang bagay na ispiritwal.

 

 

 

 

 

 

Ang Pagtanaw ng Utang na Loob

Ang Pagtanaw ng Utang na Loob

Ni Apolinario Villalobos

 

Likas na sa tao ang tumanaw ng utang na loob sa kapwang nakapag-abot ng tulong sa kanya. Ito ay naipapakita sa pamamagitan ng tulong din, salita, o sa kilos man lamang.  May mga tao namang nakatulong na ayaw tumanggap ng utang na loob kahi’t na sa anong paraan, at nagsasabi na lang na ipasa sa iba ang tulong na natanggap. May iba namang tumatanggap ng utang na loob lalo na’t  nakita nila kung paanong paghirapan ng mga natulungan nila ang makapagtanaw ng utang na loob sa abot ng kanilang makakaya. May iba namang natulungan na nga ay nagawa pang pintasan ang tulong na naibigay.

Sa kagustuhan ko minsan na makatulong  sa isang nanay na mag-isang bumubuhay ng kanyang mga anak, at madalas na maglabas ng sama ng loob dahil sa kahirapan ng buhay, naipamili ko sila ng pang-ulam na isda at gulay, pati bigas. Nang dalhin ko sa kanila ang mga napamili at nakita niya, sabi ng nanay, “ay, kuya, hindi kumakain ang mga bata ng isda dahil nalalansahan sila”. Kaya pala sila hirap, kahi’t kapos sa pera, pinipilit ng nanay na pagbigyan ang luho nila sa pagkain, kaya ang binibili niyang pang-ulam palagi ay karne ng manok at baboy, at ang gulay ay bihirang-bihira lamang, kung magkaroon man ay repolyo– yan ang sabi niya sa akin. Mabuti na lang at hindi tinanong ng nanay kung magkano ang bigas at baka mabisto na mumurahin lamang.

Hindi na ako nagtagal sa kanila, bitbit ang dalawang plastic bag, dumiretso ako sa bahay ng isang kaibigan na medyo nakakaangat sa buhay. Nang iabot ko ang mga plastic bag ng mga pinamili ko, abot-abot ang kanyang pasalamat. Ang kaibigan kong ito ay volunteer sa isang parokya at kadalasang nagmamaneho ng sasakyan ng pari kung may mga lakad ito. Kung sira ang kotse ng pari, kotse niya ang kanyang ginagamit.  Minsan na akong nakasama sa kanila nang puntahan namin ang isang naghihingalong matanda sa  kanyang barung-barong, sa tabi ng isang malaking ilog sa Pasay. Yong naunang nabanggit kong pamilya naman ay umaasa hanggang ngayon sa paabot-abot na tulong ng kanyang kapatid na nagtatrabaho sa Japan.

May isa namang pamilya na nagawan ko ng paraan upang may mahanap na malilipatan agad dahil pinapaalis na sila sa kanilang tirahan na pagmamay-ari ng isang masungit na landlord daw. Subali’t inamin naman ng mag-asawa na kaya sila pinaapaalis ay dahil delayed sila ng dalawang buwan sa pagbayad ng upa. Nakiusap ako sa isang kaibigan na may kaya ang pamilya at nagpapaupa ng mga apartment din, na  baka pwedeng ipagamit ang bago pa lang nabakanteng unit. Dahil kaibigan ko, hindi na ako nagdalawang salita dahil kinabukasan din ay nakalipat ang pamilyang pinaalis sa dating apartment. Para walang masabi ang kaibigan ko, ako na rin ang nagbigay ng dalawang buwang deposito. Makaraan ang mahigit isang taon, naringgan ko na ng reklamo ang kaibigan kong nalipatan ng pamilyang natulungan – madalas delayed ang upa. Nang pasyalan ko minsan ang nasabing pamilya, may nakita akong van na nakaparada sa tapat ng apartment, kanila pala. Pinatuloy nga ako subali’t naramdaman ko ang malamig na pakita sa akin- pinahalatang ayaw nila akong tumagal dahil hindi man lang nag-alok ng tubig o kape, ni hindi man lang ako pinaupo. Umalis na lang ako at nang magkita kami ng kaibigan kong may-ari ng apartment, sinabihan ko na lang na ayaw ko nang makialam sa kanyang desisyon.

Ang isang klasikong halimbawa ng hindi paniningil sa mga natulungan ay nang sabihin ni Hesukristo na ang pagmahal natin sa ating kapwa ay pakita na rin ng ating pagmamahal sa kanya. Hindi niya tahasang sinabi na may dapat tayong tanawing utang na loob sa kanya dahil ibinuwis niya ang kanyang buhay para sa atin. Ang isang pagmamahal na tinutukoy niya ay ang pagtulong natin sa ating kapwa

Kung ang mga pipi ay nakakagawa  ng paraan para maipakita ang kanilang pasasalamat, tulad ng pagyuko man lamang, pagpapalipad ng halik patungo sa nakatulong, pagdampi ng mga daliri sa bibig, pagturo sa dibdib kung nasaan ang puso, at ang pagporma ng mga daliri upang maghugis puso, sabay turo sa tao na gusto nilang pasalamatan, tayo pa kaya na may kakayahang magsalita?

Bilang mga panghuling paalala:  hindi dahilan ang pagkalimot ng iba na magpaabot ng pasasalamat o magpakita nito sa anumang paraan, upang mawalan tayo ng ganang patuloy na tumulong sa ating kapwa sa abot ng ating makakaya, dahil hindi dapat magkaroon ng puwang ang pagtanaw ng utang na loob, sa ganitong pagkukusa.

Ang Pagtanaw ng Utang na Loob

Ang Pagtanaw ng Utang na Loob

Ni Apolinario Villalobos

 

Likas na sa tao ang tumanaw ng utang na loob sa kapwang nakapag-abot ng tulong sa kanya. Ito ay naipapakita sa pamamagitan ng tulong din, salita, o sa kilos man lamang.  May mga tao namang nakatulong na ayaw tumanggap ng utang na loob kahi’t na sa anong paraan, at nagsasabi na lang na ipasa sa iba ang tulong na natanggap. May iba namang tumatanggap ng utang na loob lalo na’t  nakita nila kung paanong paghirapan ng mga natulungan nila ang makapagtanaw ng utang na loob sa abot ng kanilang makakaya. May iba namang natulungan na nga ay nagawa pang pintasan ang tulong na naibigay.

 

Sa kagustuhan ko minsan na makatulong  sa isang nanay na mag-isang bumubuhay ng kanyang mga anak, at madalas na maglabas ng sama ng loob dahil sa kahirapan ng buhay, naipamili ko sila ng pang-ulam na isda at gulay, pati bigas. Nang dalhin ko sa kanila ang mga napamili at nakita niya, sabi ng nanay, “ay, kuya, hindi kumakain ang mga bata ng isda dahil nalalansahan sila”. Kaya pala sila hirap, kahi’t kapos sa pera, pinipilit ng nanay na pagbigyan ang luho nila sa pagkain, kaya ang binibili niyang pang-ulam palagi ay karne ng manok at baboy, at ang gulay ay bihirang-bihira lamang, kung magkaroon man ay repolyo– yan ang sabi niya sa akin. Mabuti na lang at hindi tinanong ng nanay kung magkano ang bigas at baka mabisto na mumurahin lamang.

 

Hindi na ako nagtagal sa kanila, bitbit ang dalawang plastic bag, dumiretso ako sa bahay ng isang kaibigan na medyo nakakaangat sa buhay. Nang iabot ko ang mga plastic bag ng mga pinamili ko, abot-abot ang kanyang pasalamat. Ang kaibigan kong ito ay volunteer sa isang parokya at kadalasang nagmamaneho ng sasakyan ng pari kung may mga lakad ito. Kung sira ang kotse ng pari, kotse niya ang kanyang ginagamit.  Minsan na akong nakasama sa kanila nang puntahan namin ang isang naghihingalong matanda sa  kanyang barung-barong, sa tabi ng isang malaking ilog sa Pasay. Yong naunang nabanggit kong pamilya naman ay umaasa hanggang ngayon sa paabot-abot na tulong ng kanyang kapatid na nagtatrabaho sa Japan.

 

 

May isa namang pamilya na nagawan ko ng paraan upang may mahanap na malilipatan agad dahil pinapaalis na sila sa kanilang tirahan na pagmamay-ari ng isang masungit na landlord daw. Subali’t inamin naman ng mag-asawa na kaya sila pinaapaalis ay dahil delayed sila ng dalawang buwan sa pagbayad ng upa. Nakiusap ako sa isang kaibigan na may kaya ang pamilya at nagpapaupa ng mga apartment din, na  baka pwedeng ipagamit ang bago pa lang nabakanteng unit. Dahil kaibigan ko, hindi na ako nagdalawang salita dahil kinabukasan din ay nakalipat ang pamilyang pinaalis sa dating apartment. Para walang masabi ang kaibigan ko, ako na rin ang nagbigay ng dalawang buwang deposito. Makaraan ang mahigit isang taon, naringgan ko na ng reklamo ang kaibigan kong nalipatan ng pamilyang natulungan – madalas delayed ang upa. Nang pasyalan ko minsan ang nasabing pamilya, may nakita akong van na nakaparada sa tapat ng apartment, kanila pala. Pinatuloy nga ako subali’t naramdaman ko ang malamig na pakita sa akin- pinahalatang ayaw nila akong tumagal dahil hindi man lang nag-alok ng tubig o kape, ni hindi man lang ako pinaupo. Umalis na lang ako at nang magkita kami ng kaibigan kong may-ari ng apartment, sinabihan ko na lang na ayaw ko nang makialam sa kanyang desisyon.

 

Ang isang klasikong halimbawa ng hindi paniningil sa mga natulungan ay nang sabihin ni Hesukristo na ang pagmahal natin sa ating kapwa ay pakita na rin ng ating pagmamahal sa kanya. Hindi niya tahasang sinabi na may dapat tayong tanawing utang na loob sa kanya dahil ibinuwis niya ang kanyang buhay para sa atin. Ang isang pagmamahal na tinutukoy niya ay ang pagtulong natin sa ating kapwa.

 

Kung ang mga pipi ay nakakagawa  ng paraan para maipakita ang kanilang pasasalamat, tulad ng pagyuko man lamang, pagpapalipad ng halik patungo sa nakatulong, pagdampi ng mga daliri sa bibig, pagturo sa dibdib kung nasaan ang puso, at ang pagporma ng mga daliri upang maghugis puso, sabay turo sa tao na gusto nilang pasalamatan, tayo pa kaya na may kakayahang magsalita?

 

Bilang mga panghuling paalala:  hindi dahilan ang pagkalimot ng iba na magpaabot ng pasasalamat o magpakita nito sa anumang paraan, upang mawalan tayo ng ganang patuloy na tumulong sa ating kapwa sa abot ng ating makakaya, dahil hindi dapat magkaroon ng puwang ang pagtanaw ng utang na loob, sa ganitong pagkukusa.