CARRY ON…(dedicated to the suffering humanity today)

 

CARRY ON….

(Dedicated to the suffering humanity today)

By Apolinario Villalobos

 

When the world seems to crumble

Shaken by His wrath

Poured over humanity that deserves it

There’s nothing left but a tiny speck of chance

To change our ways…. and, carry on.

 

When there are still words to be written

And roads to be taken

Shrouded they may be with uncertainties

There’s nothing left but a bit of strength

For persistent steps…just, carry on.

 

When tragedies herald the break of day

Cries of pain and anguish

Taint the air of gloom that daze man no end

There’s nothing left but a wisp of life –

Life that floats in pain…still, carry on.

 

JUST CARRY ON

AND, THOUGH WITH MUCH STRUGGLE..

TILL THE LAST BREATH IS DRAWN!

Choices in Life

Choices in Life

By Apolinario Villalobos

 

We should be prepared for the consequence of whatever bad choices that we made in life. Admittedly, however, there are occurrences in our life that we did not choose, and which we view as part of our fate, one is being born in poverty. But, we cannot be impoverished for life if we give way to our desire to struggle for the better. In this effort, however, we need the support of our parents. If they fail to give it to us, we can always look around for inspiration. At this juncture we can ask ourselves, “if others can, why can’t I”? And, finally, it’s only us, who can choose to be a self-made person, if we want it.

 

Some people want to take a shorter way in achieving what they want in life – success, instant pleasure or money. Those who want success in earning a profession commit frauds such as plagiarism in coming up with their thesis. Those with jobs who want promotion make evil designs that include stepping on others. Those who want to have instant pleasure or money, practically do anything at the expense of their honor and future.

 

We make choices along the way of our life – consciously, which makes us alone, who are accountable for such. It is for this reason that impoverished drug pushers should never blame the government for having neglected them, so that they were forced to sell illegal drugs, as they do not want to die of hunger. They made the choice to experience instant joy from drugs that made them first as drug addicts, and later as pushers to sustain their vice. But when the threat of death knocks at their door, on bended knees they cry a river of regrets!

 

Those in the government, and who took the risk of dipping their hands in the coffer of the government, should face the consequence of trials to prove their misdeed. I admire, however, the brash courage of these corrupt in defending themselves, tooth and nail, to prove their “innocence”. Such courage is honed by time, what with many years of being blindly trusted by voters who shamelessly sell their precious single right to vote for a pittance!

 

 

 

 

Ang Buhay sa Lansangan

Ang Buhay sa Lansangan

Ni Apolinario Villalobos

 

Kung pagmasdan silang pinagkaitan ng rangya

Di maiwasang may maramdaman tayong awa

Nakapaa at nagtutulak ng kariton kung minsan

Basang sisiw naman sila, kapag inabutan ng ulan.

 

Abala palagi sa pangangalakal o sa  pamamasura

Wala sa isip nila ang sumilong upang magpahinga

Habol ay makarami ng mga mapupulot  at maiipon

Hindi alintana pagbabadya ng masamang panahon.

 

Sa mga nadadampot na styrophor galing sa Jollibee

Bigay ay saya dahil may matitikmang tirang ispageti

Kahit iilang hibla lamang na may kulapol pang ketsap

Sa maingat na pagsubo, dama’y  abot-langit na sarap.

 

Gula-gulanit ang suot na kamiseta, at nanggigitata pa

Ang damit naman, kung di masikip, ay maluwag siya

Kung pantalon naman, walang zipper, at butas –butas

Subali’t hindi alintana, may maisuot lang, kahi’t kupas.

 

Kapos sa mga ginhawa na dulot ay  materyal na pera

Puso namang may nakakasilaw na busilak ay meron sila

Walang hiling kundi matiwasay na umaga sa paggising –

Kahi’t mahapdi ang tiyan dahil sa gutom, di dumadaing.

 

May mga bagay, dapat nating mapulot sa mga ugali nila

Pampitik sa atin upang gumising at magbubukas ng mata

Gaya ng hindi maging sakim at mapag-imbot sa kapwa

Bagkus, maghintay at magpasalamat sa bigay na biyaya!

 

 

 

 

Sina Manny at Norma…talagang nagsama, sa hirap at ginhawa!

Sina Manny at Norma

…talagang nagsama, sa hirap at ginhawa!

(para kay Norma at Manny Besa)

Ni Apolinario Villalobos

Ang kuwento ng buhay nina Manny at Norma ay maraming katulad – nagsama at nagkaroon ng maraming anak, ang lalaki ay may trabaho subalit maliit ang sweldo hanggang sa katagalan ay nawala pa dahil nagsara ang kumpanyang pinapasukan kaya nasadlak sa gutom ang pamilya.

Ang pagkakaiba lang ng kanilang kuwento ay nang balikatin nilang dalawa ang kahirapan noong nawalan ng trabaho si Manny nang wala inungutan ng tulong kahit kamag-anak, nang pagkasyahin nila ang magkano mang perang hawak, nang mag-ulam sila ng mga nilagang talbos ng kung anong merong gulay o di kaya ay nang pagtiyagaang wisikan ng bagoong ang kanin upang magkalasa. Lahat ng paekstra-ekstrang trabaho ay pinasukan ni Manny upang kahit paano ay mairaos ang pangangailangan nila sa araw-araw.

Nakailang pasko din sila noon na kahit kapos ay nakapagtiis  subalit masaya. Alam ko lahat yan dahil ang kanilang  buhay ay nasubaybayan ko, bilang presidente ng homeowners association namin. Kapamilya ang turing sa akin kaya maluwag akong nakakapasok sa bahay nila at nakita ko ang kalagayan nila. Si Manny din ang madalas kong tawagin upang tumulong kung may gagawin sa loob ng subdivision tulad ng paglagay ng ilaw sa kalye o pag-ayos ng mga linya ng kuryente ng mga kapitbahay.

Palangiti ang mag-asawa kaya hindi halatang mabigat ang kanilang dinadalang problema noon lalo pa at maliliit ang tatlo nilang anak na puro babae. Masuwerte din ang mag-asawa sa pagkaroon ng mga anak na bukod sa masisipag ay matatalino pa. Lahat sila ay nagtapos nang halos walang dalang baon sa eskwela.

Noong panahon na talagang matindi ang dinanas nilang hirap, inabot ang mag-anak ng paskong kung tawagin ay “paskong tuyộ”. Isang gabi, sa pag-uwi ko, may nadaanan akong isang grupong nag-iinuman at nagkakantahan na bumati sa akin – mga ka-tropa ko pala. May bigla akong naisipan at pinatigil ko muna ang inuman nila at niyaya kong mag-caroling. Ako ang nagsabi sa mga kaibigan kong tinapatan namin kung ano ang ibibigay nila, kaya may nagbigay ng de-lata, pera, at may isang pamilyang nahingan ko ng kalahating sakong bigas.

Akala ng mga kasama ko na hirap din sa buhay subalit mas nakakaraos kung ihambing sa iba, ay paghahatian namin ang napagkarolingan at ang iba ay ipupulutan. Dahil naghihintay lang sila kung ano ang sasabihin ko, wala pa rin silang reklamo nang tapatan namin ang bahay nina Manny at Norma. Nang magbukas ng pinto si Norma, nagulat nang makilala ako, pero ang mga kasama kong taga-labas ng subdivision ay hindi niya kilala. Nakangiti siya at nagpasalamat sa mga kanta pero humingi ng pasensiya dahil walang maiabot, pero sabi ko kami ang magreregalo sa kanila, na ikinagulat nila ni Manny. Pati mga kasama ko ay nagulat sa hindi nila inasahang sinabi ko.

Ipinasok namin ang lahat ng naipon naming napagtapatan, habang halos walang masabi ang mag-asawa, maliban sa abut-abot na pasalamat. Ang mga bata naman ay nasa isang tabi. Isa sa mga kasama ko ay biglang lumabas, dahil hindi makatiis kaya napaluha, na bandang huli ay umaming dahil daw sa tuwa. Ganoon daw pala ang pakiramdam ng nagbibigay!

Habang naglalakad kami palayo kena Norma at Manny, napagkaisahan naming magkaroling pa at ang maipon ay ibibigay naman sa mag-ina na nakatira malapit lang sa kanto kung saan iniwan ng mga kaibigan ko ang inumin nila. Pera na ang hiningi ko sa mga tinapatan naming kilala ko pa rin, dahil sinabi sa aking kailangan daw ng gamot ng batang maysakit. Naihatid namin ang nagpakarolingan sa mag-ina, maghahatinggabi na.

Si Norma ay aktibo sa mga gawaing may kinalaman sa simbahan noon pa man dahil siya ang nag-aayos ng altar at mga bulaklak tuwing araw ng Misa. Subalit ngayong may itinalaga nang Mother Butler ang parokya para sa ganoong responsibilidad, nabaling ang atensiyon ni Norma sa patron ng Barangay Real Dos, ang Our Lady of Guadalupe. Dahil sa kanya hindi nawawalan ng sariwang bulaklak ang patron. Siya rin ang itinuturing na “Mama” ng mga miyembro ng Holy Face Chorale na pinagluluto niya ng meryenda o hapunan kung may practice, at siya rin ang hingahan nila ng saloobin. Nagbo-volunteer din siya sa pagpagamit ng mga kailangan kung labhan ang mga cover ng mga silya sa Multi-purpose Hall ng subdivision.

Si Manny naman ay nagdodoble-kayod sa Saudi, para sa kanyang retirement. Kailangan nilang mag-ipon dahil inaalala niya ang kalagayan ng operado niyang mga mata, upang kung ano man ang mangyari ay may madudukot sila. May mga apo na sina Manny at Norma.

Excited si Norma bilang “debutanteng” senior citizen dahil makakakain na rin siya sa Jollibee nang may discount at hindi na rin siya makikipagsiksikan sa pilahan sa MERALCO kung siya ay magbabayad dahil diretso na siya sa special lane ng mga Senior Citizens! Sa September 5 ay “golden 60 years old” na kasi siya. Masaya man, may luhang pumapatak sa kanyang mga mata bilang pasalamat sa Diyos dahil sa “regalo” na ibinigay sa kanya!

Dahil sa kuwento ng buhay nina Manny at Norma, hindi maiwasang mabanggit ang sinusumpaang pangako sa harap ng altar ng ikinakasal na “pagsasama sa hirap at ginhawa”… na napakadaling sambitin, subalit mahirap tuparin lalo na kung tumindi na ang hirap na dinaranas. Marami akong alam na kuwentong dahil sa hindi makayanang hirap, ang mag-asawa ay nagsisisihan na umaabot sa hiwalayan. Kung minsan, dahil sa kawalan ng pag-asa, ang lalaki ay nalululong sa alak na naiinom sa umpukan ng mga barkada. Meron pa ngang nawawala sa katinuan ang pag-iisip, at ang pinakamalungkot ay may nagbebenta o pumapatay pa ng anak.

Ipinakita nina Manny at Norma na kaya palang tuparin ang sinumpaang pangako, basta matibay ang pananalig sa Diyos!

Emma…single Mom na mapagpaubaya at may malasakit sa kapwa

Emma…Single Mom na Mapagpaubaya

At may Malasakit sa Kapwa

(para kay Emma Mendoza-Duragos)

Ni Apolinario Villalobos

Palangiti si Emma at masayahin, hindi dahil kinukubli niya ang mabigat na pasanin bilang single mom, kundi dahil likas na siyang ganyan noon pa man daw na bata siya. Maliban sa aura niyang masaya, maayos din siya sa sarili. Noong na-confine siya sa ospital upang operahan sa matris, animo ay bisita siya sa ospital sa halip na pasyente dahil, bukod sa pakikipag-usap sa ibang pasyente, ay kuntodo make-up din siya at nakabihis pa. Ngayong meron siyang maliit na karinderya, kung mamalengke at humarap sa mga kostumer, ganoon pa rin siya – maayos ang sarili at naka-make-up. Hindi siya tulad ng ibang carinderista na nanlilimahid at amoy suka dahil sa pawis.

Single mom si Emma, pero hindi biyuda. Nagkaroon lang ng kaunting hindi pagkakaunawaan silang mag- asawa. Ganoon pa man, pinilit ni Emmang magpakumbaba sa pagsunod sa probinsiya ng asawa na nakausap naman niya ng maayos. Naiwan sa kalinga ni Emma ang bunsong anak na nasa Grade 7, at sa kabila ng nangyari sa kanila ng kanyang asawa, malapit sa kanya ang mga kamag-anak nito sa kanya. Hindi rin siya nagtanim ng sama ng loob sa asawa, at lalong hindi niya isinara ang pinto ng bahay nila sa pag-uwi nito.

Noong unang mga araw na naiwan siya, wala siyang pinagkitaang permanente hanggang maisipan niyang magbukas ng maliit na karinderya dahil dati na rin naman silang pumasok na mag-asawa sa ganitong negosyo. Sa awa ng Diyos ay tinangkilik ang mga niluluto ni Emma na ang puwesto ay nasa bakuran lang bahay nila.

Malaki ang kailangang kitain ni Emma upang matustusan ang pag-aaral ng anak, pati na ang ibang gastusin sa bahay. Subalit sa kabila nito, ay nagawa pa rin niyang kumalinga ng isang batang babaeng hirap paaralin ng mga magulang. Tumutulong ito sa kanya at tinutulungan din niya sa pag-aaral. Anak din ang turing niya dito. Pinapasa-Diyos niya ang lahat, yan ang sabi niya sa akin nang minsang mag-usap kami habang namumungay pa ang mga mata sa antok. Gumigising siya, kasama ang kapatid na si Baby, bandang alas-tres ng madaling araw upang simulan ang pagluluto dahil alas-sais pa lamang ay dagsa na ang mamimili.

Ni minsan ay hindi ko nakitang nakasimangot ang may lipstick na mga labi ni Emma…palagi siyang nakangiti sa pagharap sa ibang tao. Ang umaapaw na kasiyahan sa puso ay ipinamamahagi niya tuwing may kausap siyang may problema. Ang palagi niyang payo na ginawa na rin niya sa akin ay, huwag pansinin ang problema, dahil magkakaroon din daw ito ng lunas pagdating ng panahon. Subalit hindi ito nangangahulugang magpapabaya na ang isang taong may problema.

Bukod sa kanyang karinderya, abala din si Emma sa mga gawain bilang opisyal ng religious group na Holy Face of Jesus, at bilang Presidente ng sangay sa Barangay Real Dos ng St. Martin de Porres Pastoral Council. Ang mga regular na gawain ng Holy Face ay ang pagdasal ng nobena at rosary, at sa mga pinaglalamayang namayapa.

Ang pinaka-utang na loob ko kay Emma pati sa kanyang kapatid na si Baby ay ang pagsita nila sa akin tuwing ako ay nawawala sa porma, o yung hindi ko alam ay nagtataas na pala ako ng boses kapag naiinis o nagagalit. Ayaw siguro nila akong mamatay agad dahil sa high blood pressure, kaya nahalata kong iniiwasan nila kung minsan na makibahagi ng mga kuwentong alam nilang ikatataas ng presyon ko. Ang nabanggit ay isa sa mga bagay na gusto ng mga kaibigan ni Emma sa kanya…may taos-pusong pagmamalasakit sa mga kaibigan, sa halip na siya ang pagmalasakitan o kaawaan na ayaw niyang mangyari. Buo ang kanyang loob na isa sa mga katangian ng mga taga-Maragondon isang makasaysayang bayan ng Cavite.

Ang Pako (Tagalog version)

Ang Pakộ (Tagalog version)
Ni Apolinario Villalobos

Isang simpleng kapirasong bakal na may ulo, at ang dulo ay nakakatakot ang pagkatulis. May iba’t ibang sukat ito. Ang iba ay kasingliit ng palito ng posporo, ang iba ay kasinglaki ng barbecue stick, at mayroon ding halos kasinglaki ng daliring hinlalaki sa kamay. Noon, ang pakộ ay gawa lamang sa bakal, kalaunan ito ay hinulma na rin gamit ang tanso, at bandang huli, ay sa stainless steel, upang magamit sa mga maseselang materyales gaya ng manipis na plywood.

Noong unang panahon ay gumagamit ng balat ng kahoy at matitibay na baging bilang pantali sa paggawa ng bahay na yari sa magagaan na materyales tulad ng sanga at dayami. Subali’t ngayon, dahil sa kabigatan ng mga materyales na ginagamit, kinailangan na ang pakộ sa pagbuo ng bubong, dingding, sahig at hagdan, upang maging bahay.

Sa kasalukuyang, nakakalungkot na pakộ ang isa sa mga sangkap sa paggawa ng mapaminsalang bomba na ginagamit ng mga terorista at ekstursiyunista o mangingikil sa paghasik ng lagim sa buong mundo. Sa Pilipinas, ito ay ginagamit bilang palaso ng “Indian pana” (Indian arrow) na ginagawa ng mga siga sa Tondo laban sa isa’t isa. Ang isa pang gamit ng pakộ ay sa pangkukulam na hindi naman kapani-paniwala. Ito daw ay inilalagay ng mangkukulam sa bituka ng mga biktima at maaaring mailabas sa pagdumi subalit magsasanhi ng sugat at pagdurugo.

Ang pakộ ay isa ring bahagi ng pagsakripisyo ni Hesus sa krus. Ipinako si Hesus sa krus, na nagdulot sa kanya ng matinding pasakit. Dahil dito, hindi ba marapat lamang na isiping kaya natupad ang nakatakda niyang misyon na pagtubos ng sangkatauhan mula sa kasalanan ay dahil din sa pakộ? Bakit hindi idagdag ang pakộ sa krus bilang simbolo ng sakripisyo ni Hesus? Kung ang krus ay kanyang pinasan, ang sakit naman ng pagtusok ng pakộ ang kanyang tiniis hanggang siya ay namatay. Kung ang krus ay bigat ng kasalanan, ang pako naman ay kayabangan ng sangkatauhan na tumitiim sa bawa’t himaymay ng Kanyang kalamnan!

Ang Lansang (Visayan/Hiligaynon dialect version)

Ang Lansang (Visayan/Hiligaynon dialect version)
ni Apolinario Villalobos

Kon tan-awon isa lang ini nga salsalon, may ulo ang isa ka punta, kag ang pihak mataliwis. Lain-lain ang takus sini: may daw palito sang posporo ka daku, may daw barbecue stick ka daku, asta sa daw kamalugko. Kon sadto salsalon lang ang lansang, subong may saway na para indi madunot sang tuktok, kag may stainless pa, para kon gamiton sa manipis nga plywood, indi delikado kon itum-ok.

Sadto indi pa gawa mabug-at ang mga materyales nga ginagamit sa pagpatindog sang mga balay paryas sang sanga kag hilamon. Amo nga pwede maskin higtan lang sang lanot. Pero, subong kinanlan na gid nga gamitan sang lansang para nga indi magkarabungkag ang mga dingding, salog, baralayan asta hagdan. Kon sa aton pa, lansang ang nagapahunit sang balay para indi ini basta maguba maskin sa hanot sang bagyo.

Ang malain lang kay subong ginagamit man ang lansang nga sangkap sang mga bomba nga ginapawasaag sang mga hurong nga terorista kag ekstursiyunista. Ginagamit man ini nga talom sang pana nga una ginkilala sa Tondo, bilang “Indian pana” (Indian arrow). Ang indi mapatihan nga gamit sang lansang, amo ang sa panghiwit nga kuno ginasulod sang manughiwit sa tiyan sang tawo kag para mapagwa, kinanlan ipamus-on pa nga nagaresulta sa pagkapilas sang tinai kag ariputan.

Masakit man pamatyagon, daku ang partisipasyon sang lansang sa pagluwas ni Hesus sa katawhan. Ginlansang siya sa krus. Lansang ang naghatag sa iya sang pasakit sa krus nga gin-antos Niya para lang maluwas sa sala ang mga tawo. Nalipatan lang siguro sang simbahan nga Kristiyano ang pagmitlang sa lansang, kay ang naandan nila nga gamiton bilang simbulo sang pasakit ni Hesus, krus lang. Kon indi tungod sa lansang, makumpleto ayhan ni Hesus ang sakripisyo Niya sa krus para sa katawhan? Kon ang krus, amo ang sala sang mga tawo nga ginpas-an ni Hesus, ang lansang naman ang pagkabugalon nila….naghatag sang sakit nga nagapanalupsop sa Iya nga mga kaunuran!

Translations:
salsalon -bakal/iron
pihak -kabila/other end
takus -sukat/size
tuktok -kalawang/rust
lanot -baging, damong pantali/vine, hemp
mabug-at -mabigat/heavy
higtan -talian/to tie
hurong -masamang tao/villain
ginapawasaag -pinapasabog/being exploded
panghiwit -pangkulam/witchcraft, sorcery
nagapahunit -nagpapatibay/strengthen
ariputan -puwet/anus
pagmitlang -pagbanggit/to mention
pagkabugalon –kayabangan/being proud
katawhan -mankind

Note: The Hiligaynon as a dialect is widely spoken on the island of Panay, one of the islands in Visayas (Philippines).

The Nail

The Nail
By Apolinario Villalobos

It is just a simple piece of iron with a head, and its other end is terrifyingly pointed. It comes in different sizes. Some come in the size of a match stick, some in the size of a barbecue stick, with the biggest that come as big as a thumb. Before, the nail was just made from crudely cast iron, but later, copper and brass were used so it won’t get deteriorated by rust, and today, even stainless steel is used so that it can puncture delicate materials such as thin plywood.

Our ancestors before were contented in securing their homes with fibrous tall grass and vines due to the lightness of materials that they used branches, twigs and grass. But today, due to the use of heavy materials, the nail is very important in putting together the roof, wall, floor and stairs, to come up with a house. Obviously, the nail is among the primary components in providing strength to the whole structure.

Nowadays, the nail is unfortunately being used as one of the components in making improvised bombs, and which extortionists and terrorists use in sowing dread throughout the world. In the Philippines, it is also being used as arrowhead for the “Indian pana” (Indian arrow) which hoodlums in Tondo use against their rival gangs. Still another use of the nail, though unbelievably, is in witchcraft. It is purportedly planted in the guts of victims, who claim to painfully and bloodily eliminate them through bowel movement.

The nail is part of Jesus Christ’s suffering on the cross which Christians believe as His ultimate act in saving mankind from sin. He was nailed on the cross. The nail caused Him pain. The Christian church may have just inadvertently failed to mention the nail every time the saving act of Christ on the cross is mentioned. Without the nail, would His suffering for mankind been completed on the cross? If the cross that He carried is mankind’s sin, the nail is its arrogance, the pain from which penetrated even the last sinew of His muscle!