The First Time I Got Shocked in the Course of Doing My Random Acts of Sharing

The First Time I Got Shocked

In the Course of Doing My Random Acts of Sharing

By Apolinario Villalobos

 

When I made a short stop in Luneta where I planned to take a late lunch one Sunday after I finished my rounds in Divisoria and Tondo, I met Aileen, a young woman who sells tinsel ground tarps. She was wearing a hooded jacket and who gave me her sweet smile to entice me to buy. A few steps away was a child who I learned was Tokong, her “daughter”. I bought her five tarps and began a conversation. I learned that at her young age of 23, the father of her 3-year child abandoned them. She consented when I asked to take a photo, so she removed the hood off her head.

 

After buying them snacks, I continued my queries about her life which led me to learn that she came from Samar almost five years ago to try her luck in Manila. Luck, however, did not smile at her as she transferred from one job to another until she met the father of her child. When she gave birth to Tokong, they were abandoned by the man she thought would be her lifetime partner. She lived with her relatives who ran out of compassion, forcing them to sleep on sidewalk, and thrived on junks that she collected from garbage bins, until a new-found friend, also a vagrant in Luneta told her to sell tinsel tarps to park strollers.

 

The child was barefooted so I told her that when I come back I would bring a pair of slipper or sandals, aside from clothes for them. After bidding them goodbye and started to walk away, the child shouted to bring toys, too. The shout made me look back in time to see “her” lift up and bit the seam of “her” dress, as a gesture of embarrassment. I was shocked to find out that “she” was a boy, as the nakedness down there showed the glowing evidence – a male organ!

 

When I went back to Aileen to ask if there was a problem with Tokong, she was at the verge of crying as she told me that she could not afford to buy appropriate clothes for him. That day, he was wearing a dress that was given the day before.  I found out that he gets a change of clothes only if new clothes were given. The impression that one gets by looking at the child is that he is a girl, as the hair is cut with bangs on the forehead.

 

I asked more questions till she told me that they are spending the night on the park sidewalk, as the gates are closed at midnight. After hearing this, I gave back the tarps that I bought and told her to sell them to others, and handed her some cash courtesy of Perla who is an avid supporter of my effort. I left them with a heavy heart, but with a resolve to be back soonest…..

 

Ang Malaking Puso ni Baby Eugenio…may karinderya sa Fort Santiago (Intramuros, Manila)

Ang Malaking Puso ni Baby Eugenio

…may karinderya sa Fort Santiago (Intramuros)

Ni Apolinario Villalobos

 

Sa unang tingin, aakalaing suplada si Baby dahil tisayin ang mukha at halos hindi ngumingiti, subalit kapag nakausap na ay saka pa lang makikita ang tunay niyang pagkatao – malumanay magsalita at hindi man ngumingiti ng todo ay madadama sa kanyang pananalita ang kababaan ng loob.

 

Nang umagang napasyal ako sa Fort Santiago, napadaan muna ako sa kanyang karinderya sa gate ng parking lot at habang nagkakape ako ay biglang napunta ang usapan namin tungkol sa buhay, lalo na ang kanyang mga karanasan sa pagpalipat-lipat ng puwesto. Ayon sa kanya, dati ay isa siyang typical na sidewalk vendor dahil nagtitinda siya sa mga maluluwag na puwesto tulad ng nasa likod ng Immigration Bureau, Ancar Building, gilid ng Jollibee at UPL Building, hanggang sa natiyempuhan niya ang puwesto sa gate ng parking lot ng Fort Santiago. Nalula ako nang sabihin niyang 46,000 pesos ang upa niya sa isang buwan sa puwesto. Upang makahabol sa bayarin, maliban sa pagluluto ng mga ulam, tsitserya, kape, soft drinks, at biscuit, ay pinangasiwaan na rin niya ang pag-asikaso sa parking lot.

 

Habang tinutulungan siya ng hipag niyang si Bing sa pagluluto at pagsisilbi sa mga customer, tumutulong naman si Arbi na anak ni Bing sa pag-asikaso sa parking lot. Pero kapag kasagsagan na ng pagsilbi ng pagkain at iba pang mga gawain sa karinderya ay saka naglalabasan ang iba pang umaalalay kay Baby.

 

Mabuti na lang at medyo nakuha ko ang kalooban at tiwala ni Baby kaya maluwag siyang nagkuwento tungkol sa buhay niya. Ang asawa na dati ay nagtatrabaho sa National Treasury, ngayon ay nagpapahinga na lang sa bahay dahil humina ang katawan at nagpapa-dialysis isang beses isang linggo. Sa kabuuhan, dalawampu’t apat ang nasa kalinga ni Baby – mga tinutulungan niya at bilang ganti ay tumutulong din sa kanya. Anim dati ang anak niya, subalit namatay ang panganay na kambal, kaya ang natira ay apat.

 

Labing-siyam na taong gulang si Baby ng mag-asawa. Tubong Masantol, Pampanga, siya ay nakipagsapalaran sa Maynila hanggang sa magkaroon ng pamilya. Ang nakakabilib ay ang ibinahagi niya sa aking kuwento tungkol sa mga taga-ibang probinsiyang nakipagsapalaran sa Maynila na ang iba ay mga seafarer na umistambay habang naghihintay ng tawag mula sa inaaplayang manning agency para sumakay sa barko, at kanyang kinalinga. Sa Intramuros ay marami ang ganitong mga nakikipagsapalaran sa Maynila dahil hindi kalayuan sa Fort Santiago ay ang opisina ng union nila. Marami ring mga manning agencies ng seafarers sa loob ng Intramuros. Upang makalibre sa tirahan at pagkain ay tumutulong-tulong sila sa karinderya, hanggang sa sila ay makasakay ng barko. Ang ibang seafarers na galing sa probinsiya ay napansin kong umiistambay naman sa Luneta o di kaya ay sa isang lugar na itinalaga sa kanila, sa labas ng National Library of the Philippines.

 

Ano pa nga ba at ang karinderya ni Baby ay mistulang “halfway home” o “bahay-kalinga” ng mga probinsiyanong seafarers. Hindi na maalala ni Baby kung ilan na ang kanyang natulungan na ang ibang nakakaalala sa kanyang kabutihan ay bumabalik upang magpasalamat, subalit ang iba naman ay tuluyang nakalimot sa minsan ay tinirhan nilang karinderya sa Fort Santiago. Nangyari ang ganitong pagkakawanggawa sa loob ng limang taon hanggang ngayon, sapul nang siya ay mapapuwesto sa bukana ng Fort Santiago.

 

Para kay Baby, na ngayon ay 58 taong gulang, pangkaraniwan na sa kanya ang pag-alalay sa kapwa o maging maluwag sa kanilang pangangailangan. Napatunayan ko ito nang biglang may lumapit sa kanya upang magtanong kung pwede silang kumain sa karinderya subalit hindi bibili ng pagkain dahil may baon sila. Walang patumpik-tumpik na pumayag si Baby, kahit pa sinabi ng nagpaalam na dalawampu sila. Ibig sabihin ay gagamitin nila lahat ng mesa at silya, kaya walang magagamit ang mga kostumer. Pero bale-wala kay Baby ang lahat…okey pa rin sa kanya. Mabuti na lang at napansin ng hipag niya na ang porma ng grupo ay parang sasali sa programa para kay Jose Rizal dahil nang araw na yon, December 30, ay paggunita ng kanyang kamatayan, kaya iminungkahi niya sa lider ng grupo na upang hindi sila mahirapan ay sa piknikan, sa loob na mismo ng Fort Santiago sila kumain dahil mas presko at marami ring mesa at upuan, at ang lalong mahalaga ay ilang hakbang na lang sila sa lugar na pagdadausan ng programa kung saan sila ay kasali.

 

Ibinahagi ni Baby na hindi man siya mayaman sa pera, ay mayaman naman siya sa pakisama. Natutuwa na siya sa sitwasyon niyang ganoon. Mahalaga sa kanya ang pagtulong sa kapwa bilang pasasalamat sa Diyos dahil sa ibinigay sa kanyang mga biyaya. Nakapagpundar na silang mag-asawa ng isang bahay na katamtaman lang ang laki sa Molino, Bacoor City (Cavite).

Elena Constantino: Vendor sa Luneta

Elena Constantino: Vendor sa Luneta

Ni Apolinario Villalobos

 

Nasumpungan ko ang puwesto ni Aling Elena (Constantino) isang umagang naglibot ako sa Luneta upang makita ang mga pagbabago. Madaling araw pa lang ay naglibot na ako kaya natiyempuhan ko ang mga grupo ng nagsu-zumba. Hindi lang pala isang grupo ang nagsu-zumba, kundi lima. Nandoon pa rin ang grupo ng mga Intsik na na nagta-tai chi, at ang mga grupo ng ballroom dancers.

 

Malinis na ngayon ang mga palikuran ng Luneta, hindi nangangamoy- ihi tulad noon. Limang piso ang entrance fee. Unang nagbubukas ang palikuran sa may dako ng kubo ng Security personnel. Ang iba pa ay matatagpuan sa tapat ng Manila Hotel, likod ng National Historical Institute at tapat ng Children’s Museum.

 

Dahil sa pagod ko sa kaiikot, naghanap ako ng isang tahimik na mapagpahingahan at mabibilhan din ng kape. Ang nasa isip ko ay isa sa mga “stalls” na nagtitinda ng snacks, at dito ko nakita ang puwesto ni Aling Elena. Kahit pupungas-pungas pa halos dahil kagigising lang ay ipinaghanda niya ako ng kape. Marami siyang natirang pagkain tulad ng nilagang itlog at mga sandwich. Upang mabawasan ang maraming tirang nilagang itlog ay kumain ako ng tatlo.

 

Noon pa man ay may isyu na sa mga vendor ng Luneta. Ilang beses na silang pinagbawalang magtinda sa loob, pinayagan din bandang huli, pinagbawalan uli, pinayagan na naman, etc. Kung limang beses na ay meron na sigurong ganitong parang see-saw na desisyon ang National Parks Development Committee. Sa ngayon, ang upa sa isang stall na ang sukat ay malaki lang ng kaunti sa isang ordinaryong kariton, binubungan at nilagyan ng dingding, pinto at bintana ay Php50 isang araw. Subalit sa liit ng puwesto na sasabitan ng mga chicherya, sa tantiya ko ay hindi aabot sa Php100 isang araw ang tutubuin ng nagtitinda. Kaya ang ginawa nila, pati si Aling Elena ay nagkanya-kanyang lagay ng extension na gawa sa telang habong o tarpaulin. Bawal din daw ang maglagay ng mesa at upuan, pati ang pagluto, maliban lang sa pagpapakulo ng tubig na pang-kape. Subalit tulad ng isang taong nagigipit, nagbakasakali na lang sila sa paggawa ng mga ipinagbabawal upang kumita ng maayos at masambot ang araw-araw na upa.

 

Inamin ni Aling Elena na ilang beses na rin siyang naipunan ng bayaring upa kaya lahat ng paraan ay ginawa niya upang mabayaran ang namamahalang komite sa Luneta. Ang problema niya ay kung panahon ng tag-ulan, at mga pangkaraniwang araw  mula Lunes hanggang Biyernes kung kaylan ay maswerte na raw siya kung makabenta ng limang balot ng chicherya. Ang tubo sa isang balot ng chicherya ay mula piso hanggang limang piso. Kung makabuo siya ng pambayad sa isang araw, wala na halos natitira para sa kanyang pagkain. Hindi nalalayo ang kalagayan niya sa mga nagtitinda gamit ang bilao sa bangketa ng mga palengke….gutom din, kaya wala na talagang magawa si Aling Elena kundi ang magtiyaga. Okey naman daw ang kinikitang tubo na umaabot sa Php200 isang araw kung weekend, lalo na ngayong pasko.

 

Nagulat lang ako nang sabihin niya na may isa pala siyang apo na pinapaaral sa Mindoro. Nabasa siguro niya ang isip ko kaya siya na ang nagkusang magsabi na hindi siya pinababayaan ng Diyos dahil kahit papaano ay nairaraos niya dahil mura lang ang tuition sa probinsiya at may pinagkikitaan din kahit kaunti ang apo niya na nasa first year college. Wala siyang gastos sa pamasahe dahil sa maliit na puwesto na rin siya natutulog. Ganito na raw ang buhay niya sa Manila mula pa noong 1972 pagkatapos niyang mag-asawa sa gulang na labing-pito.

 

Mahigit pitumpong taon na si Aling Elena at marami na rin daw siyang nararamdaman lalo na sa kanyang mga kasu-kasuan (joints), pero tuloy pa rin siya sa kanyang ginagawa dahil baka lang daw magkasakit siya kung siya ay tumigil. Hindi rin siya kikita sa Mindoro dahil tag-gutom din daw doon at palaging binabaha ang bayan nila.

 

Upang kumita pa si Aling Elena, naka-tatlong mugs ako ng kapeng ininom at ang tatlong itlog ay dinagdagan ko pa ng dalawa, bumili rin ako ng sampung balot ng chicherya na inilagay ko sa bag para sa mga batang pupuntahan ko. Nang paalis na ako ay may dumating na babaeng may bitbit na mga nakataling tilapia, nahuli raw sa Manila Bay. Inalok si Aling Elena na umiling lang dahil nga naman ang kinita ay ang binayad ko pa lang. Dahil napansin kong nagtitinda din siya ng ulam, ako na lang ang nagbayad upang mailuto niya agad, mura lang kasi sa halagang Php60 at sabi ng nagtinda ay tumitimbang daw lahat ng isang kilo.

 

Mabuti na lang at naantala ang pag-alis ko dahil sa pagdating ng babaeng nagtinda ng tilapia. Naalala ko tuloy na kunan ng litrato si Aling Elena na nagpaunlak naman. Mula sa puwesto ni Aling Elena ay naglakad na ako patungo sa Liwasang Bonifacio (Lawton Plaza)….

 

 

 

Pampitik lang ang Torre de Manila…marami pang dapat punahin at alalahanin sa Maynila

Pampitik lang ang Torre de Manila

…marami pang dapat punahin at alalahanin sa Maynila

Ni Apolinario Villalobos

Ang isyu ng Torre de Manila ay isang ehemplo ng kawalang pakialam ng mga taong hindi gumagawa ng mga responsibilidad nila. Ipinapakita nila ang ugaling “reactive” o pag-aksyon lamang kung may nangyari nang pinsala, sa halip na umaksyon habang maaga pa upang maiwasan ang mga problema, na kung tawagin naman ay “preventive”.

Ang National Historical Institute ay ilang metro lang ang layo mula sa ginagawang Torre de Manila. Nasa tabi lamang ito ng National Library of the Philippines. Ang National Commission on Culture and the Arts ay nasa Intramuros lang na hindi kalayuan mula dito. Ang Manila City Hall ay ganoon din. Bulag ba ang mga taong inaasahan umaksiyon noon pa mang umabot na sa kwestiyonableng taas ang gusali kaya hindi pa man tapos ay nakita na ang epekto nito sa rebulto ni Rizal, kaya tinawag na “photo bummer”? Bingi ba sila upang hindi marinig ang mga nag-iingay nang mga taong nababahala? Hindi ba sila marunong magbasa upang hindi maintindihan ang mga balita sa mga diyaryo ang tungkol dito? Kung sasabihin nilang nakagapos ang mga kamay nila dahil sa mahihinang batas na nagpo-protekta sa mga bantayog o shrines, bakit hindi sila nagpanukala ng mga ito noon pa man?

Ngayon ay nagtuturuan sila kung sino ang may kasalanan. Napag-alaman din na miyembro pala ng Knights of Rizal ang mga “matitinik” na taga-Maynila tulad ng dating mayor na si Alfredo Lim at mismong nakaupong mayor na si Erap Estrada. Marami ang nagtataka kung bakit wala silang kibo. Ngayon pa lang ay may mga lumulutang na kuwento tungkol sa pagkasangkot ng ilang kagawad ng konseho ng Maynila, at kung sa anong bagay ay hindi na kailangang sabihin pa.

Dahil sa isyu ng Torre de Manila, naungkat tuloy ang mga kwestiyon din sa pagpa-privatize ng mga palengke, na siyempre ay bentahan ng mga public facilities na ito sa mga pribadong grupo. Bakit kailangang i-privatize ganoong pinagkikitaan din naman ng local government, at nasisiguro pa ang kapakanan ng mga nagtitinda dahil napapanatili ang upang kaya nila, kaya wala silang dahilan upang magtaas ng mga presyo? Kung ang maayos na pagmintina ang hinahabol, hindi ba ito kayang gawin ng City Hall?

Noon, nagkaroon ng pagtatangka ang Manila City Halol na ilabas sa Maynila ang Manila Zoo at gawing basketball stadium ang mababakante nitong espasyo. Mabuti na lang at naagapang hindi matuloy dahil marami ang nagreklamo. Hindi malayong ang tangka ay mauulit dahil nagkakaroon na ng lakas ng loob ang mga taong nagpupursige nito. Marami na kasi ang mga naipalusot na iba pang proyekto na kung tawagin sa Ingles ay “precedent”.

Ang hindi ginagawa ng gobyernong lokal sa tulong ng MMDA ay ang paglinis ng mga maliliit na ilog at estero na ngayon ay namumuwalan ng basura at water lily. Hihintayin na naman nilang magkabahaan bago magkumahog sa pagkilos. At, kasunod ng pagkukumahog ay, tulad ng inaasahan pa rin…ang pagturuan at pagsisi na naman sa mga kawawang residente na burara daw kaya kung saan saan lang nagtatapon ng basura, ganoong hindi naman hinahakot ang basurang maayos nilang tinatapos sa mga nakatalagang lugar.

Blessing and Faith

Blessing and Faith

By Apolinario Villalobos

This share is for a friend who failed to position himself along the route of pope Francis or go to the Luneta Park for the concluding Mass, because he was bedridden.

Emotion triggers the exaggerated expression of admiration that results to fanaticism. For things material, this may be excused, but for something spiritual, constraint should be observed. Uncontrolled fanaticism makes one selfish, as he or she develops a strong desire to satisfy the felt pent up emotion. It can even result to violence. This is how stampedes happen.

In expressing one’s spiritual devotion, one need not be too overzealous as others may view the act as hypocritical. Ever since spiritual devotion in us has been developed, we were made to believe sincerely what we do not see, such as God, Jesus, Mary or the saints. We were made to believe in the power of prayer that can heal somebody, even if the one who says it is thousands of miles away. We were made to believe that Jesus who died on the cross is just around. We may not see them but we feel all of these – through our faith. I call it – power of the heart!

I can’t see, therefore, the reason why some “faithful” have to fight their way in front of altars during a Mass, or special spiritual occasions. And, with the visit of the pope, Francis, I cannot understand why one should practically, be a touch away from him to be blessed. Blessing is something spiritual that can be received depending on how faithful the recipient is, as the heart should be open to receive it.

Crowd Control System

Crowd Control System

By Apolinario Villalobos

On January 18, the day the pope was scheduled to say Mass at Luneta in the afternoon, a stampede happened just before five in the morning. The Maria Orosa entrance to Luneta was breached by impatient pilgrims. The Maria Orosa area has two gates for the pilgrims and provided with scanning machines. With the breach that practically toppled heavy concrete barricades, a stampede ensued resulting to the injury of about ten pilgrims with one elderly brought to the hospital, rendering the scanning machines useless.

According to the interviewed pilgrims who were part of the stampeding crowd, they were outside the park since the day before so that they could secure a vantage area in front of the stage or beside the path intended for the pope. They came from the far provinces hoping that as soon as they have arrived at Luneta, they could settle down at a chosen area and make use of the park’s toilet facilities. The opportunities were denied to them because, particularly at the Maria Orosa entrance, only one entrance was opened instead of the two, resulting unfortunately to the stampede.

In the above instance, while the enthusiasm of the pilgrims can be blamed, observable is the oversight of the operating committee in taking into consideration the pent up emotion of the pilgrims that could burst into impatience, resulting to the stampede which, indeed happened.

The people behind the event should have used the chaotic handling of the Cebu Pacific Air passengers at the airport terminal 3 as basis in coming up with a system in handling the papal visit crowd. They should have taken note that the reason of the chaos at the airport is the amassing of the passengers at the gate before checking them in close to departure time by one or two check-in clerks, instead of a full complement of personnel.

Going back to the Luneta stampede, it could have been avoided if the two gates were opened instead of just one. Or better, they should have opened said gates much much earlier to give time for an orderly inflow of pilgrims.

In the same way, the chaos at the airport terminal 3 could have been avoided if Cebu Pacific Air opens its check in counters much much earlier if they see the forming of a long queue outside the terminal….and with a full complement of check-in personnel, to ensure that all passengers with confirmed tickets are checked in on time. Cebu Pacific Air, after operating for so many years is supposed to have a clear profile of their clientele.

Common sense still, is an important ingredient in concocting a systematic handling of a crowd.