Ang Pagpapahalaga sa Kalinisan ng Kapaligiran

Ang Pagpapahalaga sa Kalinisan ng Kapaligiran

Ni Apolinario Villalobos

 

Ang kalusugan ng sangkatauhan ay nakasalalay sa kalinisan ng kapaligiran. Ang kapaligiran ay hindi nangangahulugan lang ng mga nakikita natin sa ibabaw ng lupa subalit pati na rin ang nasa ilalim nito at ang kalawakan.

 

Ang isang mahalagang pangangailangan ng buhay na bahagi ng kapaligiran subalit hindi nakikita ay ang hangin. Dapat langhapin ang hangin dahil sa taglay nitong “oxygen” na kailagan ng ating katawan. Dahil diyan, dapat ay malinis ang hanging ating nalalanghap dahil kung hindi, ang dumi ay hahalo sa dugo na dumadaloy sa buo nating katawan at ang resulta ay iba’t ibang uri ng sakit.

 

Ang tubig sa mundo ay may dalawang direksiyon – ang papunta sa itaas at ang papunta sa ibaba. Ang may paitaas na direksiyon ay ang “vapor” na mula sa lupa, katawan ng mga tao, hayop, at mga halaman. Ang may pababang direksiyon naman ay ang ulan na resulta ng pagdami ng “vapor” sa kalawakan na nakikita sa pormang ulap. Kung ang “vapor” ay nahaluan ng singaw at buga ng mga pagawaan o factories, nagiging lason ito na hahalo sa babagsak na ulan sa kalupaan.

 

Kailangang magtulungan ang mga tao upang mapanatili ang kalinisan sa ating kapaligiran. Ang isa sa madaling gawin ay ang paghinay-hinay sa paggamit ng mga bagay na yari sa plastic. At, upang hindi dumami ang mga bagay na plastic sa basura ay ang pag-recycle ng mga mapapakinabangan pang mga plastic containers at pagdala ng sariling bag o basket kapag namamalengke o maggo-grocery.

 

Kapansin-pansin na marami pang mga LGUs ang hindi nagpapatupad ng mahihigpit na patakaran tungkol sa paggamit ng mga bagay na yari sa plastic. Wala silang problema sa pag-ipon ng mga nakakalat na dumi, dahil kayang walisin. Subalit kapag mga plastic na bagay na ang bumara halimbawa sa mga imburnal, baha ang idudulot nito.

 

Kung nadadanasan natin ngayon ang pagkasira ng kalikasan at ang pabago-bagong panahon na nagdudulot ng mga pinsala tulad ng bagyo, baha, at sobrang tag-tuyot….walang ibang dapat sisihin kundi sangkatauhan din.

 

 

 

 

Volunteerism is in the Heart of my Neighbors, Angie and Hector Garcia

Volunteerism is in the Heart of my Neighbors,

Angie and Hector Garcia

By Apolinario Villalobos

 

Just like the rest of the pioneers in our subdivision, the couple, Angie and Hector Garcia went through the expected hardship of living in an unfamiliar new-found home, which in our case is Cavite, used to be known for notoriety – unsafe as many alleged. Add to that the difficulty of commuting to Manila because the only way was via the Aguinaldo highway that passes through buzzling public market of Zapote. The Coastal Road during the time was not yet even in the drawing board of the Department of Public Highways. That was during the early part of the 80’s.

 

A “short cut” to our subdivision from the Aguinaldo highway is traversed by a creek, deep and wide enough to be classified as a river. Several bamboo poles that were laid across the creek served as the early bridge, that was later “upgraded” to a safer one made of two electric poles floored with planks. During the early years the creek did not overflow, however, the constant reclamation of both banks constricted the flow of water that resulted to flash floods which did not spare our subdivision. These instances brought out the innate character of our neighbors that hinged on volunteerism.

 

As the home of Angie and Hector Garcia is situated right at the western entrance of the subdivision where the creek is situated, the homeowners’ association’s heavy duty rope was used to be left in their custody. They would bring it out when flood occurred so that those who would like to take the risk of crossing the bridge would have something to hold on to as they gingered their way through waist-deep flood. A heavy rain for three to four hours would put every homeowner on the alert as the heavy downpour usually triggered a flood. Angie and Hector would miss precious sleeping hours as they waited for the right moment to bring out the long heavy rope, one end of which would be tied to the post of the bridge while the other end would be entwined around the iron grill of their fence or gate. If the flood occurred at night till dawn, we would wake up in the morning with the rope already in place to serve as our “life line” to the other side of the overflowing creek.

 

The couple also took pains in cleaning the vacant area behind the subdivision’s Multi-purpose Hall and planted it to medicinal plants and mango tree which also provided shade. Vegetables were planted, too, aside from medicinal herbs for everybody’s taking in time of their need. The early morning as the sun rises would also see them sweeping the street in front of their house.

 

The leadership qualities of the couple, made their neighbors trust them. Hector had a stint as the president of the Homeowners’ Association, while Angie kept in her custody whatever meager earnings of the association from renting out the Multi-purpose Hall and monthly dues, aside from the collected Mass offerings, until clear-cut procedures were finally established during which she turned over the responsibility to the Homeowners’ Association’s Treasurer.

 

Angie is a cancer survivor having had a mastectomy, but despite her situation, she patiently endured the rigorous travel to Naujan, Mindoro with Hector to regularly check their “farm” which they planted to fruit-bearing trees. When I asked them one time why they take pains in maintaining such far-off farm instead of purchasing another either in Silang or Alfonso, both in Cavite, they confided that they have already “fallen in love” with their investment. Their love for the farm truly shows in their robust physique despite their age of sixtyish. I just imagine that perhaps, if they stop commuting to and from Naujan, Mindoro, weed their farm, and take care of the growing saplings,  their health would deteriorate as usually happens to people who cannot stand being idle.

 

The couple has three daughters, all successful in their chosen fields of endeavor. And, one of them is serving the Homeowners’ Association as Treasurer.

 

Ang Tao, Kalinisan, Pagkain, at Iba Pa

Ang Tao, Kalinisan, Pagkain, at Iba Pa

Ni Apolinario Villalobos

 

Hindi maganda sa isang tao ang sobra-sobrang pagiging malinis, kaya makakita lang ng pagala-galang inosenteng ipis ay animo naholdap na kung magsisigaw. Hindi masama ang maging malinis sa paligid, lalo na sa tahanan at katawan. Dapat lang nating alalahanin na lahat ng bagay, mabuti man, ay may limitasyon, tulad ng pag-inom ng gamot at pagkain. Ang binabakuna sa katawan ng tao upang magkaroon ito ng panlaban sa virus na nagiging sanhi ng iba’t ibang uri ng sakit ay virus din, kaya ang unang epekto nito ay pagkakaroon ng lagnat hanggang “masanay” ang katawan sa pagkakaroon nito. Ibig sabihin, may mga mikrobyo ding napapakinabangan ng tao, kahit ang mga ito ay itinuturing na marumi at salot.

 

May isa akong kaibigan na sa sobrang kalinisan sa bahay ay palaging pinapansin ang nalulugas na buhok ng kanyang misis kaya tuwing magsusuklay ito ay sinusundan niya at pinupulot ang mga buhok na nalalaglag sa sahig. Isang beses sinabihan uli niya ang kanyang misis ng, “o, marami na namang buhok ang nalugas mula sa ulo mo”. Napuno na yata ang misis kaya sinagot niya ang mister ng, “mabuti…ipunin mo para maihalo sa scrambled eggs bukas!”. Pinayuhan ko ang kaibigan ko na hindi tinatanggap sa korte ang nalulugas na buhok ng asawa na kumakalat sa sahig bilang dahilan ng annulment ng kasal, nang minsang humingi siya sa akin ng payo. Sa halip ay sinabihan ko siyang kumbinsihin ang asawang magpakalbo upang maibili niya ng maraming wig na iba’t iba ang pagkaayos at kulay para umayon sa kanyang mood! Hindi ko na nakita ang kaibigan ko… sana hindi sinaksak ng misis!

 

May mag-asawa naman akong kilala na dati ay bugnutin pero hinayaan ko na lang dahil parehong mahigit 70 na ang edad. Pero nang makita ko uli ay sila pa ang unang bumati sa akin. Nang tanungin ko kung ano ang pagbabago sa buhay nila, ang sabi nila, “hindi na kami madalas maglinis ng bahay”. Noon kasi habang naglilinis sila ng bahay ay minumura nila ang alikabok, at maghapon silang nakasimangot lalo pa at nakikita nila ang pagkakalat ng dalawang apo. Nadiskubre din nila na mula noong hindi na sila madalas maglinis, tuwing umaga ay may dalawa hanggang tatlong ipis silang nakikita na nagkikisay. Sabi ko sa kanila ay malamang na-“suffocate” o nalason ng naipong alikabok sa sahig ang mga ipis na ginagapangan nila. Dagdag- paliwanag ko pa ay, kaya siguro mas gustong manirahan ng ipis sa cabinet at mga sulok ay dahil wala halos alikabok sa mga ito. Bilang payo, sinabihan ko silang mag-ball room dancing na rin.

 

Maraming ospital na hi-tech ang naglilipana ngayon saan mang panig ng mundo, kasama na diyan ang Pilipinas at nagpapataasan pa ng singil. Dahil sa kamahalan ng kanilang singil, ang nakakakaya lang magpa-admit ay mayayaman, na ang kadalasang sakit ay sa puso, kanser at iba pang sakit na pangmayaman.  Subali’t hindi maipagkakaila na ang mga sakit na nabanggit ay nakukuha rin sa mga “maruming pagkain”. Ito yong mga pagkaing ipinagbawal na nga ng doctor ay patuloy pa ring kinakain. Alam na ng lahat kung ano ang mga “maruming” pagkain kaya kalabisan na kung babanggitin ko pa. Upang pabalik-balik sa mga doktor ang mga pasyente, siyempre dahil sa kikitain mula sa mahal na konsultasyon, sinasabihan na lang nila ang mga ito na kumain ng mga dapat ay bawal na pagkain “in moderation”, o hinay-hinay, o paunti-unti. Obviously, ay upang hindi bigla ang pag-goodbye sa mundo….at tulad ng nabanggit na, tuloy pa rin ang mahal na konsultasyon!

 

Ang industriya sa paggawa ng mga pagkaing dapat ay “moderate” lang daw kung kainin ay tuloy sa paglago at pagkita ng limpak-limpak upang  masupurtahan naman ang gobyerno sa pamamagitan ng buwis na binabayad nila. Ang ilang mababanggit na produkto ay processed foods na may salitre o preservative, maraming asin, food coloring, na tulad ng hot dog, corned beef,  bacon, ham, smoked fish, at mga inuming may kulay at artipisyal na lasa.

 

Sa puntong ito, gustong ipakita ng mga Tsino na nangunguna sila sa lahat ng bagay kaya pati ang paggawa ng nakalalasong artificial na bigas, sotanghon, alak, at pati ang itinanim na ngang bawang ay inaabunuhan din ng isang uri ng fertilizer na nakakalason sa tao, upang maging “matibay” at hindi mabulok agad sa imbakan. Ang masama lang, artificial at nilason na nga ang mga pagkain ay nakikipagsabwatan pa ang mga Tsino sa mga walang puso at konsiyensiyang mangangalakal sa Pilipinas upang maipuslit ang mga ito kaya hindi napapatawan ng karampatang buwis. Kung sa bagay, paano nga namang maipapadaan sa legal na proseso ang mga produktong bawal?  Maliban lang siyempre…. kung palulusutin naman ng mga buwaya at buwitre sa Customs!

 

Ang legal namang buwis na nalilikom ay ginagamit ng gobyerno sa mga proyektong kailangan ng bansa at mga mamamayan sa pangkalahatan. Kaya masasabing may pakinabang din pala ang paggawa ng pagkaing unti-unting pumapatay sa tao…. isang paraan nga lang ng pagsi-self annihilate o pagpapakamatay…. upang makontrol ang paglobo ng populasyon…na ang ibang paraan ay giyera, kalamidad tulad ng bagyo, baha, lindol, at matinding tag-tuyot!

 

Kung hindi dahil sa nabanggit na mga paraan, baka pati sa tuktok ng mga bulkan ay may mga condominium at subdivision dahil sa dami ng mga taong aabutin ng mahigit 100 taong gulang bago mamatay…at  baka biglang mawala ang wildlife na magiging delicacy na rin dahil sa kakulangan ng pagkain…at baka magiging bahagi na rin ng pagkain ng tao ang minatamis na mga dahon at balat ng kahoy!

 

Sa Tsina ay delicacy ang talampakan ng oso o bear. Sana ang magagaling na Tsinong chef ay makadiskubre ng masasarap na recipe para sa buwaya, buwitre, at hunyango…marami kasi nito sa Pilipinas para mapandagdag sa pagkain ng mga Pilipinong nagugutom dahil ninanakaw ng mga walang kaluluwa ang pera ng bayan!