The “Other Side” of Divisoria (Manila, Philippines)

The “Other Side” of Divisoria (Manila, Philippines)

By Apolinario Villalobos

 

While Divisoria has always been known as the shoppers’ Mecca, especially, during Christmas, there is” another side” of it which I do not want to present as an image of poverty but that of perseverance, patience, and honest endeavor. This is the “other Divisoria” which many people just refuse to see as it might cause them to puke! The accompanying photos show how these honest Filipinos contentedly strive to live in sheer honesty.

 

The skeptics always say, “it is their fault for going to Manila and suffer deprivation”. These hypocrite skeptics have  TV, radio, and occasionally read newspapers, so they should know that the provinces from where these people who are eking out an honest living on the “other side” of Divisoria, are infested with NPAs, Abu Sayyaf, opportunistic landlords, and loan sharks. For the arrogant, the world is just for those who can afford to live decently. On the other hand, as these skeptics have not endured days of hunger, they may not understand how it is to make a difficult decision to live a hand-to-mouth life in Manila by scavenging in garbage dumps, rather than die of hunger and be in constant fear for dear life in the province.

 

It is true that the slums have been in existence for many decades now, but there would be no slums had the government ever since the time the nation has become independent, did not get infested with corrupt lawmakers and officials. The slums have been around since the time that deprivation and exploitation have been propagated by learned Filipinos who found their way in the halls of Congress and Senate, as well as, agencies, even at the helm of the government. Unfortunately, the seed of exploitation has grown into an uncontrollable proportion today, making corruption as wrongly and unfairly viewed to be always a part of the Filipino culture.

 

The striving people from the slums near Divisoria, and other districts of Manila, in this regard, may be viewed by the arrogant as akin to dogs and cats, because of their many children, oftentimes making them utter unsavory remark, such as, “they know they are poor, yet, they keep on having children”.

 

How I wish these skeptics can also openly, make biting remarks –

• to the corrupt politicians and government officials, such as, “they graduated from prestigious universities and colleges, yet, they do not know what is right or wrong”

 

• to the filthy rich, such as, “they have plenty of money, yet they can’t even throw a piece of bread to a beggar”

 

• to the stiff-necked Catholic priests, pastors, and other religious ministers such as, “they are supposed to be representatives of the Lord, but they can’t afford to take a look at the spiritually hungry”

 

Finally, compared to the disgusting hypocrites, loan sharks, corrupt government officials, arrogant “religious ministers” and conscienceless rich, who are supposed to be learned and intelligent, the people who honestly make a living such as those who belong to the “other side” of Divisoria, are worthy to be called creatures of God – true human beings…slum denizens who are viewed by aforementioned with utter repugnance.

 

(This blog will definitely, not hurt those who do not belong to the mentioned “classes” of loathsome Filipinos.)

 

 

Umaayon ang mga Pagkakataon kay Pnoy na Pinaghandaan Niya

Umaayon ang mga Pagkakataon kay Pnoy

na Pinaghandaan Niya

Ni Apolinario Villalobos

 

Sa pagkalaglag ni Mar Roxas mula sa kalinga ni Pnoy Aquino dahil sa hindi pagka-apruba sa dalawang libong pisong dagdag sa buwanang pensiyon ng mga retirado, wala ring problema sakaling manalo si Jejomar Binay. Dapat tandaang ang kalaban ni Binay ay ang tatlong senador na pursigidong siya ay makulong-  sina Escudero, Trillanes at Pimentel. Sa isang banda ay paulit-ulit na sinasabi ni Binay na malaki ang utang na loob niya kay Cory Aquino na siyang nagluklok sa kanya sa Makati City bilang mayor nang umupo ito bilang presidente pagkatapos ng People Power 1. Dahil diyan, malayo sa isip niya na sumuporta sa anumang balak na kasuhan si Pnoy, bilang pagpapakita ng utang na loob. Wala rin siyang probema dahil naghihintay na sa kanya ang pork barrel fund na inaprubahan ni Pnoy, na lalo pang nilakihan sa halagang nakakalula.

 

Maraming mapaggagamitan ang pork barrel fund na inaprubahan ni Pnoy, lalo na sa panunuhol upang maharangan ang anumang tangkang kasuhan siya sa kanyang pagbaba at pagkawala ng immunity. Sa Ingles wika nga ay, the road has been paved for smooth travel….o pag-absuwelto kay Pnoy mula sa anumang kaso. Majority ng miyembro ng Korte Suprema ay naimpluwensiyahan na ni Pnoy at ang iba ay iniluklok naman niya sa panahon ng kanyang panunungkulan kaya hindi maiiwasang magkaroon sila ng utang na loob sa kanya. Yong mga inuluklok ni Pnoy na nagsasabi ng, “gagawin ko lang ang trabahong itinalaga sa akin”, ay mabuti pang manahimik na lamang mula ngayon dahil siguradong sisirain lang nila ang binitiwang pangako. Hindi dapat kalimutan na ang isang bahagi ng kultura ng mga Pilipino ay matiim na nakaangkla sa “utang na loob” na siya namang dahilan kung bakit napakarumi ng pulitika sa Pilipinas.

 

Ang mga nabanggit na senaryo ay malamang na matagal nang nakikita ni Pnoy kaya kung gumawa siya ng mararahas na aksiyon na taliwas sa mga inaasahan ay ganoon na lang. Samantala, ang pag-asa na lamang ay ang kasong inilalatag sa kanya ni Juan Ponce Enrile tungkol sa direktang pananagutan niya sa madugong kamatayan ng SAF44 sa Tokanalipao, Mamasapano, sa probinsiya ng Maguindanao. Subalit kung ito ay ihahain sa Korte Suprema, tatanggapin naman kaya ng karamihan ng mga mahistrado ang “command responsibility” bilang batayan ng kanyang kasalanan? Ano ang magagawa ng isang mabigat na ebidensiya sa harap ng mga naimpluwensiyahang kaisipan na nabaluktot kaya hindi makagawa ng patas na desisyon? Nangyari na yan nang kung ilang beses….at siguradong mangyayari pa!

The “Other Side” of Divisoria

The “Other Side” of Divisoria (Manila, Philippines)

By Apolinario Villalobos

 

While Divisoria has always been known as the shoppers’ Mecca, especially, during Christmas, there is” another side” of it which I do not want to present as an image of poverty but that of perseverance, patience, and honest endeavor. This is the “other Divisoria” which many people just refuse to see as it might cause them to puke! The accompanying photos show how these honest Filipinos contentedly strive to live in sheer honesty.

 

The skeptics always say, “it is their fault for going to Manila and suffer deprivation”. These hypocrite skeptics have  TV, radio, and occasionally read newspapers, so they should know that the provinces from where these people who are eking out an honest living on the “other side” of Divisoria, are infested with NPAs, Abu Sayyaf, opportunistic landlords, and loan sharks. For the arrogant, the world is just for those who can afford to live decently. On the other hand, as these skeptics have not endured days of hunger, they may not understand how it is to make a difficult decision to live a hand-to-mouth life in Manila by scavenging in garbage dumps, rather than die of hunger and be in constant fear for dear life in the province.

 

It is true that the slums have been in existence for many decades now, but there would be no slums had the government ever since the time the nation has become independent, did not get infested with corrupt lawmakers and officials. The slums have been around since the time that deprivation and exploitation have been propagated by learned Filipinos who found their way in the halls of Congress and Senate, as well as, agencies, even at the helm of the government. Unfortunately, the seed of exploitation has grown into an uncontrollable proportion today, making corruption as wrongly and unfairly viewed to be always a part of the Filipino culture.

 

The striving people from the slums near Divisoria, and other districts of Manila, in this regard, may be viewed by the arrogant as akin to dogs and cats, because of their many children, oftentimes making them utter unsavory remark, such as, “they know they are poor, yet, they keep on having children”.

 

How I wish these skeptics can also openly, make biting remarks –

• to the corrupt politicians and government officials, such as, “they graduated from prestigious universities and colleges, yet, they do not know what is right or wrong”

 

• to the filthy rich, such as, “they have plenty of money, yet they can’t even throw a piece of bread to a beggar”

 

• to the stiff-necked Catholic priests, pastors, and other religious ministers such as, “they are supposed to be representatives of the Lord, but they can’t afford to take a look at the spiritually hungry”

 

Finally, compared to the disgusting hypocrites, loan sharks, corrupt government officials, arrogant “religious ministers” and conscienceless rich, who are supposed to be learned and intelligent, the people who honestly make a living such as those who belong to the “other side” of Divisoria, are worthy to be called creatures of God – true human beings…slum denizens who are viewed by aforementioned with utter repugnance.

 

(This blog will definitely, not hurt those who do not belong to the mentioned “classes” of loathsome Filipinos.)

 

Ang Barbero sa Liwasang Bonifacio

Ang Barbero sa Liwasang Bonifacio

Ni Apolinario Villalobos

 

Nakasakay ako sa jeep papuntang Pasay nang matanaw ko ang isang barbero sa isang bahagi ng Liwasang Bonifacio (Lawto Plaza) at hindi alintana ang mga tao sa kanyang paligid habang naggugupit ng buhok. Bumaba ako mula sa jeep upang umusyuso lalo pa at nakita ko ang mga “kalakal” na nakalatag hindi kalayuan sa kanya. Ang mga “kalakal” ay mga junk items na napupulot sa basura o maayos pang gamit na pinagsawaan ng may-ari kaya napapakinabangan pa. Mahalaga ang mga ganitong nakalatag para sa mga taong naghahanap ng mga piyesa ng kung anong gadget na hindi mabibili saan mang tindahan o di kaya mga murang gamit.

 

“Dodong” ang pangalang sinabi ng barbero sa akin at galing daw siya sa Cebu kaya maganda ang usapan namin sa Bisaya. Kanya rin pala ang mga kalakal na nakalatag sa hindi kalayuan. Natiyempuhan ko sa mga nakalatag ang cellphone belt pack na gawa sa soft cowhide at nabili ko sa halagang beinte pesos lang. Nakabili rin ako ng backpack na pang-estudyante na ibibigay ko sa isang bata sa Leveriza, Pasay,  sa halagang treinta pesos. Swerte pa rin ako sa isang pares na safety shoes na pambigay ko sa isang guwardiya sa isang hardware store sa Recto malapit sa Divisoria dahil nakita kong halos nakanganga na ang suwelas ng kaliwang sapatos niya, at nabili ko sa halagang otsenta pesos lang. Ang guwardiyang ito ang tumulong sa amin noong last week ng Nobyembre nang mag-ikot kami ng mga kasama ko sa lugar na yon upang mamigay ng regalo sa mga bata.

 

Dahil sa kahirapan ay natigil si Dodong sa pag-aaral kaya hanggang grade four lang ang inabot niya. Tumulong siya sa kanyang tatay sa pangingisda at kung hindi sila pumapalaot ay nakagawian na niyang umistambay sa bahay ng kapitbahay nilang barbero upang manood habang nanggugupit ito. Madalas din siyang utusan ng barbero na nag-aabot sa kanya ng pera kaya para na rin siyang nagsa-sideline. Sa kapapanood daw niya ng panggugupit ay natuto siya pero ang una niyang ginupitan ay tatay niya. Okey naman daw ang resulta kaya ang sunod niyang ginupitan ay kuya niya. Sa kapapraktis ay natuto na siyang manggupit kaya kung may lakad ang kapitbahay nilang barbero ay sa kanya pinagkakatiwala ang mga kostumer nito.

 

Labing- anim na taong gulang siya nang mamatay ang kanilang tatay kaya lumipat sila ng kanyang nanay sa bahay ng kanyang kuya na may pamilya na. Dahil dagdag pasanin sila, madalas na sa palengke siya umiistambay upang mangargador. Ang bangka kasi nila ay naibenta nang magkasakit ang kanilang tatay. Dahil sa pangangargador, nakakakain siya sa maghapon at nakakakapag-uwi pa ng pagkain para sa kanyang nanay, at kung malaki ang kita ay namamalengke pa siya na ikinatutuwa naman ng kanyang hipag.

 

Nang minsang may magyaya sa kanyang tindero upang maisama sa Maynila dahil bibili ng generator, sumama agad siya. Mula noon, palagi na siyang isinasama hanggang naisipan niyang pumunta sa Maynila na nag-iisa. Masuwete siya at sa barko pa lang ay may nakilala siyang makikipagsapalaran din kaya silang dalawa ang nagsalo sa hirap na dinanas pagdating sa Maynila. Mula sa pantalan ay naglakad sila hanggang sa Divisoria. Tinipid nila ang perang baon kaya madalas ay tumitiyempo sila ng kaning tutong para mahingi at ulam na lang ang babayaran kapag kumain sa mga maliliit na karinderya. Kung minsan daw ay dinadaan nila sa biro ang paghingi ng libreng tutong.

 

Sa kalalakad nila ay nakarating sila sa Liwasang Bonifacio at doon ay nadatnan nila ang iba pang nakipagsapalaran sa Maynila na walang matuluyan kaya kung gabi ay kanya-kanya sila ng hanap ng sulok upang matulugan. May nagbenta sa kanya ng gunting na original na “Solingen” at panggupit talaga ng buhok kaya laking tuwa niya. Ang binili na lang niya ay maliit na salamin at dalawang suklay – full time na barbero na siya! Sa simula, barya barya lang ang tinatanggap niya dahil sa pakisaman at para may maipambayad lang sa may-ari ng banyo sa Intramuros kung saan sila naliligo at naglalaba. Nakakaipon din siya ng pambili ng pagkain. Unti-unti ay nagtaas siya ng singil hanggang naging treinta pesos na. Nang lumaki ang kanyang ipon ay namili na rin siya ng mga kalakal na inaalok sa kanya ng mga “scavenger” at mga istambay na nagtitinda ng gamit, hanggang makaipon siya ng maraming kalakal na nilalatag niya araw-araw.

 

Biniro ko siya na hindi lang siya barbero kundi nagba-buy and sell pa. Kapag nakaipon daw siya ng malaki ay uuwi siya sa probinsiya nila at bibili ng bangka upang makapangisda uli pero manggugupit pa rin daw siya. Excited siya sa pagkuwento dahil makakasama na niya uli ang kanyang nanay.

 

Ang punto ko rito ay ang kaalaman o skill na maaaring pagkikitaan tulad ng natutunan ni Dodong na pagbabarbero kaya kahit dayo siya sa Maynila ay nabuhay siya nang marangal, hindi naging magnanakaw o palaboy. Marami pang ibang skill na maaaring pag-aralan tulad ng pagma-manicure at pedicure, o di kaya ay pagmamasahe at pagda-drive, pati pagluto. Hindi dapat ikahiya ang mga ganitong kaalaman kaya hangga’t bata pa ay mabuting matuto na.

 

 

 

Ang Kawawang Kalagayan ng Maraming Pensiyonado ng Social Security System (SSS) ng Pilipinas

Ang Kawawang Kalagayan ng Maraming Pensiyonado

ng Social Security System (SSS) ng Pilipinas

Ni Apolinario Villalobos

 

Kawawa talaga ang kalagayan ng karamihan sa mga pensiyonado ng Social Security System (SSS) ng Pilipinas. Sa isang banda, ang hindi kawawa ay ang mga dati nang may kaya sa buhay bago nagtrabaho at ang mga namuno sa SSS mismo na milyon-milyon ang sweldo. Ayon sa balita, ang SSS ay may 7 Senior Vice-Presidents at 16 Vice-Presidents. Ang mga sweldo at bonus nila ay milyon-milyon din daw, pati ang mga allowances na kasama ang gastusin para sa mga alagang hayop o pet at grocery. Wala ring aalalahaning problema sa pensiyon ang mga kurakot na opisyal ng gobyerno dahil kapag nag-retire na ay siguradong milyon-milyon  na rin ang naipon nila na kayang ipamana maski sa mga apo sa tuhod.

 

Samantala, ang mga nag-retire nang mga miyembro ng SSS ay nagtitiis sa barya-baryang pensiyon. Nauunawaan naman ang sistemang binabatay ang pensiyon sa buwanang naiambag ng miyembro, kaya mayroong nagpepensiyon ng minimum na mahigit lang ng kaunti sa isang libo kada buwan dahil sa ikli ng panahon ng pag-ambag at kaunting halagang naiambag. May iba pang batayan sa pagminuta o pag-compute ng pensiyon kaya lumalabas na ang iba, kahit ang dating trabaho ay foreman ng mga kargador sa pantalan ay mahigit sampung libo ang pensiyon kung ihambing sa ibang manager na mahigit lang sa 7,000 pesos.  Ang masakit nga lang ay ang katotohanang nagpabaya ang SSS sa paglikom ng mga naiambag ng mga empleyado na kinaltas ng kanila-kanilang switik na mga employer kaya hindi lumalago ang pondo upang maging batayan sa pagpalaki rin ng pensiyon ng mga retirado. Kadalasan din, ang mga aktibo pa sa trabaho ay hindi rin malapag-loan dahil hindi nire-remit ng kanilang switik na employer ang kanilang contribution. Ayon sa balita ay wala pang 40% ang pinakahuling nalikom ng ahensiya batay sa kabuuhan ng mga miyembro, na sa kasalukuyan ay umaabot na sa 31milyon.

 

Nangangamba daw ang SSS dahil pagdating ng 2029 ay maaapektuhan ang pondo kung ibibigay sa 2milyong pensiyonado ang 2 libong pisong dagdag sa bawat pensiyon kada buwan kaya hindi inaprubahan ni Pnoy Aquino. Ayon naman sa gumawa ng panukala sa Kongreso na si Cong. Colmenares, dapat nga raw ang minimum na pensiyon ngayon ng retiradong miyembro ay 7,000 pesos. Marami daw namang paraan upang mahabol ang pagpalago ng pondo nito, tulad ng nabanggit nang  pagpapa-ibayo pa sa paglikom ng mga ambag, at pag-streamline o pagbawas ng mga “top-level managers” na malamang ay nagkakapareho o nag-ooverlap  ang mga responsibilidad. At lalong higit ay ang pagbawas ng mga nakakalula nilang allowances at mga bonus!

 

Sa Pilipinas, ang mga retirado ay hindi nabibigyan ng pagkakataong maging empleyado pagtuntong ng ika-60 na taong gulang. Ang may gulang na 40 nga ay itinuturing nang “overaged” ng ilang employers. May iilang nai-extend ang trabaho subalit hindi na regular ang status nila kundi “Consultant” hanggang umabot sa gulang na 65, kaya ang turing sa suweldo nila ay “Consultancy fee” na wala na ring benepisyo tulad ng allowances na kung tawagin ay “perks”. Ito yong mga nasa “senior management level” na ang saklaw ay mula manager hanggang Senior Vice-president, pero ang mga performance bago mag-retire ay namumukod-tangi, o yong may mga dating responsibilidad na napakahalahaga sa pagpapatakbo ng negosyo o opisina. Ang mga nasa supervisory at rank-and-file level naman ay napakanipis ang pag-asang ma-extend bilang “Consultant”. Ang matindi pa, malimit ay hindi agad naibibigay ang retirement o separation pay kaya ang pag-follow up lang at pamasahe ay problema din. Dahil sa mga nabanggit, pagkatanggap ng separation pay o pensiyon ay makakaltasan na agad ng pambayad sa mga inutang na pamasahe at panggastos sa pamilya nang panahong nagpa-follow up ang nag-retire!

 

May nakausap akong retirado na ang ginagawa ay hinahati ang tabletang gamot na nireseta ng doktor upang tumagal kaysa naman daw mawalan siya ng maiinom dahil hindi kasya ang kanyang pensiyong pambili. Ang iba naman ay hindi na komukunsulta sa doktor kahit masama ang pakiramdam dahil mababawasan ang badyet na pambili ng pagkain. Ang iba pa ay dalawang beses na lang kumakain sa isang araw, at sa halip na isaing ang bigas ay nilulugaw na lang. Nang tanungin ko kung bakit minimum lang ang pensiyon nila, ang sagot sa akin ay dahil hindi permanente ang trabaho nila noon, mabuti nga daw at nakumpleto pa nila ang pag-ambag sa SSS hanggang sa sila ay mag-retire. Hindi naman daw sila nagkulang ng pagpursige sa paghanap ng trabaho subalit talagang wala daw silang makita noong kalakasan pa nila. May mga retirado akong nakausap na nagsabing kapag namamasyal sila sa park o mall ay may bitbit silang mga shopping bag na malaki o backpack para lagyan ng mga junks na mapupulot, lalo na plastic na bote ng mineral water o lata ng soft drinks dahil kahit papaano ang maliit na kita sa mga ito ay nakakatulong din.

 

Sa mga mauunlad na bansa, kahit malaki  ang kaltas sa suweldo ng mga empleyado para sa buwis at ambag sa social security ay sigurado naman ang mga benepisyo nila dahi ang pagpapa-ospital, gamot, at pagpapa-aral sa mga anak ay libre. Ang ibang hindi gaanong maunlad na bansa naman ay maliit ang kinakaltas sa suweldo para sa buwis at social security, na ang pinakamalaki ay hindi umaabot sa 20%, subalit magaganda pa rin ang kanilang mga benepisyo. Sa Pilipinas naman, ang kinakaltas sa suweldo ng mga empleyado ay mahigit 30% subalit wala halos katumbas na matinong benepisyo. Ito yata ang sinasabi ng pangulo ng bansang si Benigno S. Aquino III na “matuwid na daan”….at saan naman patungo?….sa pagkagutom?

 

Mahirap talagang magkaroon ng presidenteng hindi nakadanas ng kahirapan sa buhay. Ang problema sa pensiyon ng SSS ay dumaan din sa ilalim ng nakaraang mga administrasyon, at lalong lumala sa panahon ni Pnoy Aquino ngayon. Kung sa halip na puro sisi ang ginagawa niya sa nakaraang administrasyon ay nagpakasipag na lang siya bilang presidente, sana kahit kapiraso ay may maipagpasalamat sa kanya ang mga Pilipino.

 

The Heavy Pollution in China should Warn Third-World Countries

The Heavy Pollution in China

Should Warn Third -World Countries

By Apolinario Villalobos

 

Manufacturing countries that clandestinely hate China have successfully inflicted a “slow death” on the awakened dragon of Asia. They have simply transferred the production aspect of their business in China because of her cheap labor and with it, the byproduct of high technology – the deadly pollution! They have been awfully successful, no question about that!

 

China today, is practically crawling due to the effect of heavy pollution while countries that own brands manufactured in China are basking under smog-free atmosphere. Every day, internet news carries warnings of the Chinese government to its citizens about the heavy pollution and photos are those of the Chinese citizens with face or surgical mask to lessen their inhalation of the dirty air. An enterprising European country is reportedly exporting fresh bottled air to China.

 

The phenomenon in China should serve as a warning to the third-world countries that are blinded by the prospect of living in comfort through high technology. China has practically flooded the world with products made in her homeland. Despite such show of opulence, she is far from being satisfied as her expansionistic desire is slowly creeping towards the rest of Asia and the African continent- with all their third world countries.

 

The governments of these countries would like their forests be uprooted and replaced with factories; would like their fields planted to rice, corn and other staple foods bulldozed to give way to resorts and first-class housing projects; would like their mountains to be drilled for minerals; would like their citizens to be introduced into the mean habits of squalid urban life; would like their centuries-old traditions and faith to be polluted with the immoralities of progress.

 

As the exploitation lasts only for as long as there are yet to be exploited, their “benefits” are likewise short-lived. When the factories and mining companies stop their exhaustive operations, they leave behind ghost towns and villages- with their rivers poisoned by chemicals and the once-fertile land exhausted of their nutrients making them not suitable even for the lowly grass. Their polluted culture gives rise to a new generation of prostitutes and indolent, and worst, with a twisted view on faith.

 

The high-technology must be one of the checks that God has imposed on earth to maintain the balance, aside from natural calamities such as typhoon, earthquake, diseases, and floods, as well as, man-made war. Without them, the world would have burst long time ago, due to overpopulation and inadequate sustenance. But, while these are divine penalties, caution should have been observed by man to at least delay and minimize their occurrence. Unfortunately, man is now reaping the fruits of his greed…at high speed!

 

In the Old Testament, when the God of Israelites wanted them punished for their misdeed, He used the heathen races or tribes to sow disaster upon them. Sometimes He used calamities such as diseases and famine-causing pestilence. The religions of the world are based either directly or indirectly on the Abrahamaic faith, except for some pockets of tribes in unexplored nooks of forests and islands. In a way, most peoples of the world are connected to the God of Israel. Are we now suffering from this divine penalty, mentioned in the Old Testament?

Ang Nanay naming Matapang at Mahilig Mag-ampon

Ang Nanay naming Matapang at Mahilig Mag-ampon

Ni Apolinario Villalobos

 

Ang pangalan niya ay Angelica pero ang palayaw niya ay “Ica”. Bunso siya at nag-iisang babae sa kanilang magkakapatid. Mabait siya pero matapang dahil kahit maliit ay marunong humawak ng itak kaya sa palengke noong maliit pa ako, kung saan may puwesto kami ng tuyo pero nalugi kaya nauwi sila ng tatay namin sa paglatag sa lupa ng ukay-ukay, ay pinangingilagan siya.

 

Naalala ko noong nasa Grade 1 ako, nagkagulo sa isang inuman ng tuba malapit sa puwesto namin dahil sa isang lasing na nagwala. Daanan ang puwesto namin papunta sa inuman ng tuba, kaya halos naglaglagan ang mga tuyo dahil sa dagsa ng mga taong nagtakbuhan. Sa inis ng nanay namin, kinuha ang itak na nakatago sa ilalim ng bangko at sinugod ang nagwawalang lasing. Nang makita siya ay parang nahimasmasan dahil kilala pala siya nito. Lalong natakot ang lasing nang makita ang itak na hawak ng nanay namin. Ang may-ari naman ng puwesto ay hindi mahagilap dahil tumakbo daw at nagtago, kaya ang nanay namin ang nag-utos sa lasing na linisin ang mga kalat tulad ng nabasag na mga maliit na garapong kung tawagin ay “Bol” na ginagamit sa pag-inom ng tuba. Ang “Bol” ay tatak ng garapong galing sa America noon at ang dating laman ay minatamis yata. Antigo na ito ngayon at mahal kung bilhin sa antique shop.

 

Nang kumandidato ang nakakatanda niyang kapatid bilang Vice-Mayor, pati ang pamilya namin ay nadamay sa mga intriga. Sa inis niya ay nag-research kung sino ang nagpasimuno ng isang intriga at nang malaman niya ay sinugod sa bahay at hinamon ng away sa kalsada. Binantaan din niyang huwag nang dumaan sa tapat namin at huwag na huwag daw magpakita sa kanya. Nagkaroon ng problema ang intrigera dahil ang bahay namin ay nasa tapat lang ng plasa kaya kung may libreng sine, ay nagtatakip ito ng turban sa ulo at mukha upang hindi makilala ng nanay namin na mahilig ding manood ng libreng sine. Ayaw makialam ng nanay namin sa pulitika at ito ang itinanim niya sa aming isip dahil para sa kanya na naunawaan din namin, sisirain lang ng pulitika ang magandang samahan ng magkakamag-anak at magkakaibigan na ang isip ay nakatuon sa hangad na makaupo sa puwesto sa anumang paraan.

 

Isang gabi ay nakita ko sila ng tatay namin na nagbibilang ng mga lumang pilak na perang Kastila na matagal na nilang naipon. Kinabukasan pinalitan ng kumpare nila ang mga pilak na pera ng bago. Pambayad pala sa naipong utang na dahilan kung bakit wala nang nagdatingang bagong stock ng mga tuyo galing sa Iloilo. Nalaman ko ring marami pala silang pinautang ng paninda na hindi nabayaran kaya nalugi ang negosyo. Sa bagay na ito, hindi ko nakitaan ng tapang ang nanay namin upang maningil dahil sa awa sa mga umutang…mga kapos din daw kasi tulad naming. Hindi nagtagal, ibinenta nila ang puwesto namin.

 

Noong ukay-ukay na ang ibinenta ng magulang namin, sinubukan din nilang dumayo sa ibang bayan. Isang gabing dumating sila galing sa dinayong tiyangge, may kasama silang buntis. Sa kuwentong narinig ko isinama nila ang babaeng nakita nilang palakad-lakad sa palengke ng Tulunan, ang dinayong bayan nang araw na yon, dahil baka daw “ihulog” ng babae ang anak niya. Ang “ihulog” ay “ilaglag”sa Tagalog o sa Ingles ay i-“abort”. Pero dahil bata pa ako ang na-imagine ko ay ang gagawin ng babae na “ihuhulog” ang anak niya sa bangin! Inampon namin ang babae hanggang sa manganak. Nang umabot na ang anak niya sa gulang na apat na taon ay pinayagan siya ng nanay namin na bumalik sa Tulunan.

 

Isang beses naman, nang naghuhugas ako ng mga reject na tuyo upang matanggal ang namuong asin ay may nakita akong batang apat na taong gulang lang yata, umiiyak sa tabi ng public toilet. Nag-iisa lang siya at ayaw sumagot sa mga tanong ko kaya sinundo ko ang nanay ko. Isinama niya ang bata sa puwesto namin at inutusan ang kuya ko na maghanap ng pulis sa palengke upang sabihan na may batang “napulot” at nasa puwesto namin. Hanggang magsara na kami ng puwesto, ay wala pa ring kumuha sa bata kaya isinama na namin sa pag-uwi. Araw-araw siyang isinasama sa puwesto upang makita ng kung sino mang nakakakilala. Nang magdesisyon ang nanay naming ampunin na ang bata ay saka naman siya nakita ng tiyuhin. Sa pag-uwi nila ay sumama kami ng nanay ko at nagdala pa kami ng maraming tuyo upang pasalubong sa mga magulang. Nakatira pala sila sa bulubundukin ng Magon malapit na sa boundary ng South Cotabato, kaya napasabak kami ng “hiking” na inabot din ng ilang oras dahil napakadalang pa ang mga sasakyan noon. Nakabalik kami sa palengke bandang hapon na. Inihatid kami ng tatay ng bata dahil sa bigat ng pinabaon sa aming maraming bayabas at guyabano.

 

Nang umuwi naman ang nanay namin galing sa Bantayan Island (Cebu) mula sa pagdalo sa pista ng nagmimilagro daw na Sto. Niἧo, may kasama siyang isang batang babae na ulila at limang taong gulang. Naging kapamilya namin ang bata hanggang sa siya ay isinama uli sa Bantayan noong mag-sasampung taon gulang na. Hindi na siya naisama pag-uwi ng nanay namin dahil nang makita daw ang bata ng isang tiyahin ay binawi. Wala namang nagawa ang nanay namin kundi ang umuwing luhaan.

 

Hindi lang tao ang nakahiligang ampunin ng nanay namin dahil nang minsang umuwi siya ay may napulot siyang tuta na nangangalkal sa basurahan ng isang bakery na nadaanan niya. Hindi pa ako nag-aaral noon kaya naging kalaro ko ang tuta hanggang sa ito ay lumaki. Ang pinaka-puwesto ng aso tuwing gabi ay ang balkonahe namin. Isang umaga ay nakita namin siyang patay at kagat pa ang leeg ng isang asong patay din at ang bunganga ay umaapaw sa laway, palatandaang ito ay isang asong ulol. Nakaakyat pala sa balkonahe ang asong ulol at kung hindi napatay ng aso namin ay malamang na kami ang nabiktima pagbukas namin ng pinto nang umagang yon.

 

Kung buhay ang nanay namin ngayon, malamang ay naipagpatayo namin siya ng isang maliit na “halfway home” para sa mga gusto niyang ampunin kahit pansamantala, pati na rin siguro ng isang maliit ding “pet shelter”. Pero masaya na rin ako dahil alam kong inampon din siya doon sa “itaas”.

Imelda Torres: Ang Babaeng “Barker” o Taga-tawag sa Liwasang Bonifacio (Lawton Plaza)

Imelda Torres: Ang Babaeng “Barker” o Taga-tawag

sa Liwasang Bonifacio (Lawton Plaza)

Ni Apolinario Villalobos

 

Ang “barker” ay taga-tawag ng mga pasahero at taga-sigaw ng destinasyon ng sasakyang pampubliko tulad ng bus, jeepney o van. Siya rin ang namamahala sa maayos na pag-upo ng mga pasahero. Kung minsan, ang tawag sa kanya ay  “dispatcher”, subalit iba sa talagang “dispatcher” sa istasyon ng bus na konektado sa kumpanya. Kung nakapila ang mga jeep o van na itinatawag ng “barker”, siya rin ang taga-kolekta ng pamasahe at kapag inabot na niya sa driver ang nalikom na pera, ay saka pa lang siya aabutan ng bayad sa kanyang serbisyo. Ang bayad naman sa “barker” ay hindi pare-pareho, depende sa dami ng pumipilang sasakyan at lugar ng pilahan. Mayroong inaabutan ng Php20.00 at ang pinakamalaki ay Php30.00.

 

Ang mga nakapila sa Liwasang Bonifacio ay mga aircon van na biyaheng Sucat (Paraἧaque) at Alabang (Muntinglupa). Ang pilahang ito ay hawak ni Imelda Torres, 65 na taong gulang. Taong 1972 pa lamang ay nagtatawag na siya dito….panahon ng Martial Law sa ilalim ni Ferdinand Marcos. Nang panahong yon, ang sabi niya, napakaganda ng Manila Metropolitan Theater na tanaw lamang kung saan kami nakaupo. Ngayon, ang paligid nito ay mapanghi dahil ginawang ihian at ang mga dingding na natuklapan na ng pintura ay sinalaula ng mga istambay sa pamamagitan ng pag-spray paint ng pangalan ng gang nila.

 

Ligtas daw noon ang pamamasyal sa paligid ng liwasan dahil palaging may umaaligid na mga pulis kahit sa gabi. Kahit abutin siya ng dis-oras ng gabi sa pagtatawag, hindi siya natatakot sa paglakad pauwi sa tinitirhan niya sa kalapit lang na Intramuros. Ang kinikita niya ang ikinabuhay niya sa apat niyang anak noong maliliit pa sila. Ngayon, ang isa ay nasa Japan na. Ang iba pa niyang mga anak ay may mga sarili nang pamilya.

 

Pinakamalinis na kita ni Aling Imelda ay Php200 isang araw. Napapagkasya niya ang halagang ito sa kanyang mga pangangailangan sa araw-araw. Hindi na siya nagluluto dahil mag-isa lang naman siya at sa maghapon ay nasa liwasan siya, kung saan ay maraming karinderya na mura lang ang panindang mga pagkain. Ang tanging luho niya sa katawan ay ang minsanang manicure at pedicure, at ilang alahas na pilak sa mga daliri at braso.

 

Sa gulang niyang 65, wala nang mahihiling pa si Aling Imelda na kailangang gastusan ng malaking halaga. Masaya siya dahil ang mga anak at apo niya ay nakakakain sa tamang oras, hindi nga lang maluho ang mga pagkain. Ang kalaban lang niya ay ang paminsan-minsang dumadapong sakit tulad ng sipon at lagnat. Ganoon pa man, kahit halos namamalat na siya dahil sa biglang pagkakaroon ng lagnat o sipon ay hindi pa rin siya tumitigil sa pagtawag, tulad nang umagang nag-usap kami. Sayang din nga naman ang kikitain niya kung palalampasin niya.

 

Mabuti na lang at pumayag siyang kunan ko ng litrato, pero tinapat ko siya na igagawa ko siya ng kuwento at ilalagay ko sa internet. Natawa siya nang sabihin kong baka mabasa ng anak niya sa Japan ang isusulat ko tungkol sa kanya.

Nang iwanan ko siya upang ituloy ang paglakad papunta sa Avenida (Sta. Cruz), narinig ko uli ang boses niya na tumatawag ng mga pasahero. Habang naglalakad ako, naalala ko ang nanay namin na nagtatawag ng mga mamimili upang lumapit sa mga inilatag niyang ukay-ukay tuwing araw ng tiyangge sa bayan namin, noong maliit pa ako….

Take Note of the Signs and Reminders About Diseases

Take Note of the Signs and Reminders

About Diseases

By Apolinario Villalobos

 

What we do normally is to take the necessary steps only when we are already feeling the effect of a disease or sickness. What most people forget is that signs and reminders are also manifested by other bodies, especially, the first-degree relatives. Their suffering from a certain disease or sickness should remind us that the same can happen to us. If for instance, our mother, or father, or brother, or sister, or first cousin, or uncle, or aunt, are suffering from or worse, died of cancer, hypertension, or complications triggered by diabetes, then most likely, we can have the same fate because the same diseases are in our blood. The signs pointing to them should immediately caution us to be very extra careful…at least, to delay the effect if we want to live longer…or, at least minimize the pain of the effect upon their occurrence.

 

All kinds of diseases are inherited, although, the “amount” varies according to the genes. It is for this reason that prevention for the onset or worsening is very necessary. This is also the reason why blood sample is taken from the newly-born infant to determine the stages of its life when certain diseases may occur and the parents are counseled what precautionary measures to take or when they should go back to the pediatrician so that necessary prescriptions could be made.

 

Those who were born before the blood sampling for newly-born has been popularly practiced, rely on the time when diseases occur. When a member of the family succumbs to the heart attack, for instance, he is brought to the hospital which could  already be late.  Of course “maintenance medicines” are prescribed after check- ups done usually at the age of 50 or 60. But such may be considered late, as the disease could have fully developed to become well-entrenched in the person’s system….arteries have been clogged, diabetes has reached uncontrolled level, inflammations in the organs have occurred and developed into cysts, kidneys have been damaged, etc.

 

What I am trying to say here is that parents themselves should remind their children about “family diseases” as shown by deaths in the family. At a young age, the children should be counseled on what food to avoid or at least eat in moderation. Each one of us should also open our mind for inputs from other people and what are gathered from the media, especially, the internet. WE SHOULD NOT ONLY READ BUT ACT ON WHAT ARE BEING SHARED. The inputs should not only be appreciated but put into practice. They should not only be made as “conversation pieces”, but emulated.

 

There is always resistance every time chili, garlic, ginger, ampalaya, turmeric, saluyot, okra are mentioned- foods that are beneficial. They would say, it is hot, slimy, bitter, etc. And, those who have read or heard testimonies about their healing effects, express their appreciation …and it ends there, nothing else is done by the person who appreciates.

 

When an acquaintance died of cancer or complications brought about by diabetes or stroke, friends ask questions….but I doubt if the unfortunate incident has ever made them think if their lifestyle, especially, their diet, will also lead to such, or it made them curious about deaths in their family which necessitates asking their elders about their family history, so that preventions can already be taken.

 

Again, I say…regrets comes always at the end.

What Makes Us Share…till it hurts

What Makes Us Share…till it hurts

(I and my group)

By Apolinario Villalobos

 

The “us” in the title refers to the four of us in the group. The two are based in the United States, but come home every second week of November for our sharing project that commences every third week of November and strictly ends on the first week of December. On the other hand, I and the other one are locally- based.

 

Many of those who know us still don’t understand why we “meddle” with the lives of others by helping them. One of my friends even went to the extent of sending me a message last year when he read my blogs about Baseco Compound in Tondo. His message read, “hayaan mo na sila, kasalanan nila kung bakit sila naghihirap…mamumulubi ka lang sa ginagawa mo”.  I did not bother to reply to that message…but from then on, he seems to have detached himself from me. The other member of the group who is based locally, too, had a misunderstanding with his wife until their eldest son interfered…in his favor, so from then, his wife sort of just supported him. The two others, who are based abroad are lucky because aside from being supported by their families, they are also able to collect donations from friends who came to know about our projects.

 

My opinion is that it is difficult for others to really understand how it feels to be impoverished because, either, they have not been through such, or refused to admit that they were poor once, out of pride. I do not know if some of you experienced the pang of hunger for having not taken breakfast and lunch while attending classes. I do not know if some of you have experienced wearing underwear twice your size – being hand-me-downs from rich relatives. I do not know if some of you have experienced catching ice cubes thrown by a friend, instead of being handed even a sandwich by him during his birthday. I do not know if some of you have experienced making toys out of milk cans from the garbage dump, etc. etc.etc. I have experienced those when I was young.

 

My other colleague in the group and who is based in Manila, admitted to have been a scavenger when he was young. He also shared how every morning before going to school, he stood by carinderias and ate the leftover food on the plates of customers. As a scavenger, he and his brothers cooked “batchoy” out of the food they scavenged from the garbage bins of Chinese restaurants. He also unabashedly admitted to having worked as a call boy when their father got sick to earn quick money to support his two younger brothers and one sister (they were left by their mother). He got lucky when he landed a job as a messenger/sales clerk of a big hardware store in Sta. Cruz (a district in Manila City). Good fortune smiled at him, when the daughter of his employer fell in love with him, which made him part of the family business.

 

The third in our group, a doctor is the luckiest because at an early age he got adopted by a rich and kind couple who were US Green Card holders. But while growing up in Pasay, he was close to the less fortunate in their neighborhood. He is married to the daughter of their laundrywoman who is now operating a small catering business in the States.

The fourth in our group found his way toward us through the doctor, as he was the latter’s neighbor in the States. He shared that he grew up in a farm in Bicol and also experienced difficulties in life, as he and his siblings would cross a shallow river and hiked two kilometers to reach their school. He was introduced to our “operations” when he got curious, so he joined us in 2009, after promising to abide by our rules – no photo taking, wearing only slippers, t-shirt and shorts when on the road to share, and no giving of true name or divulging of real identity to the beneficiaries, as well as, willingness to partake of what our friends in slums eat.

 

What makes us click together is that, as if on cue, we practically forget who we really are every time we start hitting the road just before sunrise, to share.  We would sometimes call each other unconsciously, by our assumed names…but we do not consider such slip as a joke, because we are those names every time we mingle with our friends to share. For those who insist on knowing us,  we ask them to just remember us by our acts, and not by our face and name.