Masarap Sana, Subali’t Nakakalito ang Buhay sa Mundo

Masarap Sana,  Subali’t Nakakalito ang Buhay sa Mundo

Ni Apolinario Villalobos

 

Masarap sana ang mabuhay sa mundo, kung hindi magulo at walang mga kalituhan. Dahil ito sa likas na ugali ng taong mapanlamang, mapag-imbot, at maramot na kadalasang  tumatalo sa mga mabubuting ugali na mapagpakumbaba, mapagbigay, at bukas-palad. Kung mapagpakumbaba ka, siguradong yayapakan ang iyong mga karapatan. Kung mapagbigay ka, siguradong itutulak ka lang sa tabi ng mga mapag-imbot. Kung bukas-palad ka kaya maluwag sa loob ang pagtulong sa kapwa, aabusuhin ka naman.

 

Dahil sa nabanggit na mga kalituhan, yong isa kong kaibigan, ay halos ayaw nang lumabas ng bahay upang makaiwas sa mga hindi magandang mangyayari sa kanya. Dahil sa ginawa niya, itinuring siya ng mga ungas niyang kapitbahay na “makasarili”. Sabi niya minsan sa akin, kung magpapaputok siya ng baril sa kalye siguradong sasabihin ng mga kapitbahay niyang “siga” siya. Sinabihan ko na lang na madaling araw pa lang ay umalis na siya at umatend ng misa sa Baclaran o Quiapo, pagkatapos ay mamigay ng tulong sa squatter’s area at kapag padilim na ay saka na lang siya umuwi – walang mga ungas na kapitbahay ang makakakita sa kanya. Sabi ko nga sa kanya ay maswerte siya at ungas lang ang mga kapitbahay niya…hindi mapagkunwari at mainggitin.

 

Hind lang sa pakikipagkapwa-tao ang may kalituhan, kundi kahit na rin sa mga bagay na kailangan upang mabuhay tulad ng pagkain. Kailangan daw ay kumain ng gulay at isda dahil masustansiya ang mga ito. Subali’t sa palengke, hindi lang isda ang nilulublob sa “formalin”,  ang kemikal na ginagamit sa pag-embalsamo, kundi pati na rin mga gulay upang hindi malanta agad. Ang karagatan at mga ilog na tinitirhan ng mga isda ay marumi na rin. Ang mga nahiwang gulay ay nilulublob sa tawas upang hindi mangitim tulad ng hiniwang langkang nakagawiang iluto sa gata at talong na tinanggalan ng bulok na bahagi, pati binalatang gabi, kamote, at patatas. Ang mga gulay sa pataniman ay alaga din sa mga chemical na pamatay-peste habang lumalago. Yong sinasabing mga “organic” daw ay hindi rin sigurado dahil maraming mga nagtitindang mahilig magsinungaling, makabenta lang. Kung totoo man, ay nakakakuha naman ang mga ito ng lason mula sa hangin.

 

Ang mga karne ay may mga anti-biotic, kaya ang akala ng isang kumpanyang nagdede-lata ng produktong karne ay bobo lahat ng mamimili dahil sinasabi ng ads nila na walang sakit ang mga baboy at manok nila – siyempre, dahil alaga sa antibiotic!…talaga din namang kumita lang, lahat ay gagawin upang makapanlinlang. At, yong mga batang lumaki sa gatas at karne ng hayop, ngayon ay may ugaling hayop na rin…dahil kung hindi man bastos ay lapastangan at suwail pa!

 

Ang mga softdrink lalo na ang “Cokes” (tawag yan ng Bisaya sa Coke”), na pampagana sa pagkain kahit bagoong, toyo, o patis lang ulam ay nakakasira ng kidney at atay. Kung mag-ulam naman palagi ng instant noodles na pinakamura at pinakamadaling iluto, subalit ginamitan ng kemikal upand hindi magdikit-dikit, ay lalo namang sisira ng kidney. Mismong bigas na sinasaing ay may mga chemical din upang hindi kainin ng uod at kuto habang nakaimbak sa bodega, kung saan ay iniispreyhan pa sila upang hindi upakan ng mga daga at ipis.

 

Ang instant na kape ay dumaan din daw sa mga paraan o process na nangailangan ng mga kemikal na hindi maganda sa katawan kahit pa sabihing nakakatulong ang inuming ito sa paglusaw ng cholesterol at bara sa daluyan ng dugo patungo sa puso. Ang asukal na puti ay mayroong bleaching chemical na nagpaputi sa dating manilaw-nilaw na katas na ito ng tubo. Naka-imbento ng artipisyal na asukal upang makaiwas sa diabetes, subalit nakakasira naman din daw ng kidney.

 

Pati mga bitamina na ginagawa sa mga laboratoryo ay pinagdududahan na rin. Kahit maliit lang ang sumobra sa naimon ay magsasanhi na ng overdose na maaari pang maging sanhi ng sakit. Sa puntong ito, ang mga gamot na akala natin ay nakakapandugtong ng buhay ay hindi rin pala magandang basta na lang iinumin, kaya mismong anti-biotic ay hindi na rin ligtas.

 

Ano pa nga ba at, animo ay nag-uunahan ang mga bahagi ng katawan natin kung alin sa kanila ang unang manghihina hanggang bumigay  dahil sa mga pagkaing akala natin ay pampahaba ng buhay, yon pala ay may mga lasong unti-unting nakakamatay. Kaya siguro, madalas na payo ng doctor sa pamilya ng pasyente na may taning na ang buhay, ay pagbigyan na lang ito sa lahat ng hihilingin niyang pagkain dahil wala na rin namang mangyayari bunsod ng lasong nagkakaiba lang ang dami sa bawat pagkain.  Ang maratay dahil sa sukdulang epekto ng lason na nakukuha natin sa mga pagkain at hangin ang ultimate na sitwasyon kung saan ay talagang angkop ang kasabihang, “no choice” at “…no turning back”.  Ang kalagayan ring ito ang nagpapakita na ang tao ay nagsi-self destruct!

 

 

 

 

Baguhin ang mga Ugaling Hindi Maipagmamalaki

Baguhin ang mga Ugaling Hindi Maipagmamalaki

Ni Apolinario Villalobos

 

Taun-taon na lang ay may New Year’s Resolution ang bawa’t isa. Ito ang dahilan kung bakit malakas ang loob ng karamihan sa atin na lumihis ng landas mula unang araw ng Enero hanggang huling araw ng Disyembre…dahil pwede naman daw magsisi bago matapos ang taon.

 

Hindi madaling magbago ng ugaling malalim na ang pagkaugat sa ating pagkatao. Kailangan ang pambihirang disiplina upang magawa ito o di kaya ay isang milagro. Ang masisisi sa ganitong bagay ay mga magulang na nagpabaya dahil hindi nila nadisiplina ang kanilang mga anak habang maliit pa lang sila upang magkaroon ng mga ugaling maipagmamalaki. Ang mga sumusunod ay ilan lamang sa mga ugaling sumisira ng pagkatao:

 

• Ang pagiging batugan na nagreresulta sa katamaran. Nakaugalian ng karamihan na tuwing weekend ay gumising ng tanghali. Ang dahilan ay bumabawi lang dahil buong linggo naman daw ay kayod-kalabaw sila. Dahil sa ganoong pananaw, nahawa sa ganitong ugali ang mga anak na paglaki ay magpapasa rin ng ganitong maling pananaw sa kanilang mga anak. May iba diyan na dahil sa pagkabatugan, tapos nang magluto ng tanghalian ang kapitbahay, sila ay humahagok pa rin sa pagkakatulog.

 

• Ang pagiging abusado sa mga taong tumutulong. Dapat unawain na hindi lahat ng nakakatulong lalo na yong katamtaman lang naman ang uri ng pamumuhay ay palaging nakakaluwag. Ang mga kusa nilang naibabahagi ay ekstra lamang kaya hindi palaging meron sila nito. Ang hirap lang sa ibang naabutan minsan ng tulong, ang gusto ay araw-arawin na ito ng nakatulong, kaya kapag hindi nangyari ang inaasahan nila, sasama na ang loob. Kung ang mga mayayaman nga, maliban na lang ang may mga Foundation, ay minsanan lang kung tumulong, paano pa kaya ang mga nasa “middle class” o yong mga nasa “lower class” subalit may pambihirang ugaling matulungin?

 

• Ang pagiging “sipsip” sa boss. May mga taong sagad-buto na yata ang pagkamakasarili kaya gumagawa ng lahat ng paraan upang umangat lang, kahit pa marami silang natatapakan o nasasagasaan. Ang mga taong ito ay yong klaseng wala naman talagang ibubuga sa trabaho kaya “sumisipsip” na lang sa boss, na halos umabot sa paghimod sa puwet nito, ma-promote lang. Unfair ito sa mga kasama nila sa trabaho na karapat-dapat umangat dahil sa talino at kakayahan.

 

• Ang pagiging pekeng makatao at maka-Diyos. Ang isa pang tawag dito ay kaipukrituhan. Ito ang mga taong umaasa ng “bayad” o “balik” o “sukli”, kapag nag-abot ng tulong sa kapwa. Ito ang mga taong palaging may kamera kapag pumunta sa mga evacuation center o mga lugar na sinalanta ng kalamidad at may mga dala rin namang relief goods. Okey lang kung malakihang operasyon na tulad ng ginagawa ng DSW o di kaya ay mga NGOs dahil dapat may maipakita silang patunay na pinamigay nila ang mga donasyon. Subalit kung kusang “tulong-kaibigan” na hindi naman big-time o malakihan, bakit kailangan pang magkodakan? Ang mga gumagawa nito ay yong may ambisyon sa larangan ng pulitika o nangangarap na maging santo o santa.

 

• Ang pagiging abusado sa katawan. Ang pag-aabuso sa katawan ay nagiging sanhi ng pagkasira ng kalusugan. Ang mga taong abusado sa ganitong bagay ay yong may mga bisyo na kahit alam nang nakakasama ay tuloy pa rin sila sa ginagawa. Nagpapabaya rin sila pagdating sa mga bagay na may kinalaman sa tamang pagkain. Ito ang mga maaarte na ayaw kumain ng gulay halimbawa, dahil hindi nila gusto ang lasa kahit alam nilang mahalaga sa kalusugan, kaya sila ay ginagaya ng mga anak na lumaki na lang sa pagkain ng hot dog at hamburger o piniritong itlog.

 

• Ang pagiging bulagsak sa pera. Ito yong mga taong kung gumastos ay parang wala nang susunod pang mga araw na paggagastusan, kaya kung suwelduhan sila, ang natatanggap tuwing 15/30 ay sandail lang nilang nahahawakan….ang resulta – kung may mga emergency na pangangailangan, hanggang nganga na lang sila!

 

• Ang pagiging palamura. Ang pagmumura ay talagang masama….pagsabihan ba naman halimbawa ang isang tao ng “puta ang ina mo”, o di kaya ay “anak ka ng puta”. Dapat ay baguhin na itong ugali. Kung hindi maiiwasan, putulin na lang ang mga linya…halimbawa, sa halip na “puta ang ina mo” ay sabihin na lang na “…ina mo”, at ang “anak ka ng puta” ay “….anak ka”. Huwag murahin sa Ingles ang mga walang alam sa wikang ito…huwag gawing dahilan ang kawalang kaalaman nila sa Ingles upang paliguan sila ng mga pagmumurang tulad ng, “shit”, “damn it”, “son of a bitch”, etc., dahil baka murahin ka rin sa dialect na hindi mo alam!

 

HAPPY NEW YEAR NA LANG SA MAKAKABASA…..LALO NA ANG NATUMBOK!

Take Note of the Signs and Reminders About Diseases

Take Note of the Signs and Reminders

About Diseases

By Apolinario Villalobos

 

What we do normally is to take the necessary steps only when we are already feeling the effect of a disease or sickness. What most people forget is that signs and reminders are also manifested by other bodies, especially, the first-degree relatives. Their suffering from a certain disease or sickness should remind us that the same can happen to us. If for instance, our mother, or father, or brother, or sister, or first cousin, or uncle, or aunt, are suffering from or worse, died of cancer, hypertension, or complications triggered by diabetes, then most likely, we can have the same fate because the same diseases are in our blood. The signs pointing to them should immediately caution us to be very extra careful…at least, to delay the effect if we want to live longer…or, at least minimize the pain of the effect upon their occurrence.

 

All kinds of diseases are inherited, although, the “amount” varies according to the genes. It is for this reason that prevention for the onset or worsening is very necessary. This is also the reason why blood sample is taken from the newly-born infant to determine the stages of its life when certain diseases may occur and the parents are counseled what precautionary measures to take or when they should go back to the pediatrician so that necessary prescriptions could be made.

 

Those who were born before the blood sampling for newly-born has been popularly practiced, rely on the time when diseases occur. When a member of the family succumbs to the heart attack, for instance, he is brought to the hospital which could  already be late.  Of course “maintenance medicines” are prescribed after check- ups done usually at the age of 50 or 60. But such may be considered late, as the disease could have fully developed to become well-entrenched in the person’s system….arteries have been clogged, diabetes has reached uncontrolled level, inflammations in the organs have occurred and developed into cysts, kidneys have been damaged, etc.

 

What I am trying to say here is that parents themselves should remind their children about “family diseases” as shown by deaths in the family. At a young age, the children should be counseled on what food to avoid or at least eat in moderation. Each one of us should also open our mind for inputs from other people and what are gathered from the media, especially, the internet. WE SHOULD NOT ONLY READ BUT ACT ON WHAT ARE BEING SHARED. The inputs should not only be appreciated but put into practice. They should not only be made as “conversation pieces”, but emulated.

 

There is always resistance every time chili, garlic, ginger, ampalaya, turmeric, saluyot, okra are mentioned- foods that are beneficial. They would say, it is hot, slimy, bitter, etc. And, those who have read or heard testimonies about their healing effects, express their appreciation …and it ends there, nothing else is done by the person who appreciates.

 

When an acquaintance died of cancer or complications brought about by diabetes or stroke, friends ask questions….but I doubt if the unfortunate incident has ever made them think if their lifestyle, especially, their diet, will also lead to such, or it made them curious about deaths in their family which necessitates asking their elders about their family history, so that preventions can already be taken.

 

Again, I say…regrets comes always at the end.

Ang Tao, Kalinisan, Pagkain, at Iba Pa

Ang Tao, Kalinisan, Pagkain, at Iba Pa

Ni Apolinario Villalobos

 

Hindi maganda sa isang tao ang sobra-sobrang pagiging malinis, kaya makakita lang ng pagala-galang inosenteng ipis ay animo naholdap na kung magsisigaw. Hindi masama ang maging malinis sa paligid, lalo na sa tahanan at katawan. Dapat lang nating alalahanin na lahat ng bagay, mabuti man, ay may limitasyon, tulad ng pag-inom ng gamot at pagkain. Ang binabakuna sa katawan ng tao upang magkaroon ito ng panlaban sa virus na nagiging sanhi ng iba’t ibang uri ng sakit ay virus din, kaya ang unang epekto nito ay pagkakaroon ng lagnat hanggang “masanay” ang katawan sa pagkakaroon nito. Ibig sabihin, may mga mikrobyo ding napapakinabangan ng tao, kahit ang mga ito ay itinuturing na marumi at salot.

 

May isa akong kaibigan na sa sobrang kalinisan sa bahay ay palaging pinapansin ang nalulugas na buhok ng kanyang misis kaya tuwing magsusuklay ito ay sinusundan niya at pinupulot ang mga buhok na nalalaglag sa sahig. Isang beses sinabihan uli niya ang kanyang misis ng, “o, marami na namang buhok ang nalugas mula sa ulo mo”. Napuno na yata ang misis kaya sinagot niya ang mister ng, “mabuti…ipunin mo para maihalo sa scrambled eggs bukas!”. Pinayuhan ko ang kaibigan ko na hindi tinatanggap sa korte ang nalulugas na buhok ng asawa na kumakalat sa sahig bilang dahilan ng annulment ng kasal, nang minsang humingi siya sa akin ng payo. Sa halip ay sinabihan ko siyang kumbinsihin ang asawang magpakalbo upang maibili niya ng maraming wig na iba’t iba ang pagkaayos at kulay para umayon sa kanyang mood! Hindi ko na nakita ang kaibigan ko… sana hindi sinaksak ng misis!

 

May mag-asawa naman akong kilala na dati ay bugnutin pero hinayaan ko na lang dahil parehong mahigit 70 na ang edad. Pero nang makita ko uli ay sila pa ang unang bumati sa akin. Nang tanungin ko kung ano ang pagbabago sa buhay nila, ang sabi nila, “hindi na kami madalas maglinis ng bahay”. Noon kasi habang naglilinis sila ng bahay ay minumura nila ang alikabok, at maghapon silang nakasimangot lalo pa at nakikita nila ang pagkakalat ng dalawang apo. Nadiskubre din nila na mula noong hindi na sila madalas maglinis, tuwing umaga ay may dalawa hanggang tatlong ipis silang nakikita na nagkikisay. Sabi ko sa kanila ay malamang na-“suffocate” o nalason ng naipong alikabok sa sahig ang mga ipis na ginagapangan nila. Dagdag- paliwanag ko pa ay, kaya siguro mas gustong manirahan ng ipis sa cabinet at mga sulok ay dahil wala halos alikabok sa mga ito. Bilang payo, sinabihan ko silang mag-ball room dancing na rin.

 

Maraming ospital na hi-tech ang naglilipana ngayon saan mang panig ng mundo, kasama na diyan ang Pilipinas at nagpapataasan pa ng singil. Dahil sa kamahalan ng kanilang singil, ang nakakakaya lang magpa-admit ay mayayaman, na ang kadalasang sakit ay sa puso, kanser at iba pang sakit na pangmayaman.  Subali’t hindi maipagkakaila na ang mga sakit na nabanggit ay nakukuha rin sa mga “maruming pagkain”. Ito yong mga pagkaing ipinagbawal na nga ng doctor ay patuloy pa ring kinakain. Alam na ng lahat kung ano ang mga “maruming” pagkain kaya kalabisan na kung babanggitin ko pa. Upang pabalik-balik sa mga doktor ang mga pasyente, siyempre dahil sa kikitain mula sa mahal na konsultasyon, sinasabihan na lang nila ang mga ito na kumain ng mga dapat ay bawal na pagkain “in moderation”, o hinay-hinay, o paunti-unti. Obviously, ay upang hindi bigla ang pag-goodbye sa mundo….at tulad ng nabanggit na, tuloy pa rin ang mahal na konsultasyon!

 

Ang industriya sa paggawa ng mga pagkaing dapat ay “moderate” lang daw kung kainin ay tuloy sa paglago at pagkita ng limpak-limpak upang  masupurtahan naman ang gobyerno sa pamamagitan ng buwis na binabayad nila. Ang ilang mababanggit na produkto ay processed foods na may salitre o preservative, maraming asin, food coloring, na tulad ng hot dog, corned beef,  bacon, ham, smoked fish, at mga inuming may kulay at artipisyal na lasa.

 

Sa puntong ito, gustong ipakita ng mga Tsino na nangunguna sila sa lahat ng bagay kaya pati ang paggawa ng nakalalasong artificial na bigas, sotanghon, alak, at pati ang itinanim na ngang bawang ay inaabunuhan din ng isang uri ng fertilizer na nakakalason sa tao, upang maging “matibay” at hindi mabulok agad sa imbakan. Ang masama lang, artificial at nilason na nga ang mga pagkain ay nakikipagsabwatan pa ang mga Tsino sa mga walang puso at konsiyensiyang mangangalakal sa Pilipinas upang maipuslit ang mga ito kaya hindi napapatawan ng karampatang buwis. Kung sa bagay, paano nga namang maipapadaan sa legal na proseso ang mga produktong bawal?  Maliban lang siyempre…. kung palulusutin naman ng mga buwaya at buwitre sa Customs!

 

Ang legal namang buwis na nalilikom ay ginagamit ng gobyerno sa mga proyektong kailangan ng bansa at mga mamamayan sa pangkalahatan. Kaya masasabing may pakinabang din pala ang paggawa ng pagkaing unti-unting pumapatay sa tao…. isang paraan nga lang ng pagsi-self annihilate o pagpapakamatay…. upang makontrol ang paglobo ng populasyon…na ang ibang paraan ay giyera, kalamidad tulad ng bagyo, baha, lindol, at matinding tag-tuyot!

 

Kung hindi dahil sa nabanggit na mga paraan, baka pati sa tuktok ng mga bulkan ay may mga condominium at subdivision dahil sa dami ng mga taong aabutin ng mahigit 100 taong gulang bago mamatay…at  baka biglang mawala ang wildlife na magiging delicacy na rin dahil sa kakulangan ng pagkain…at baka magiging bahagi na rin ng pagkain ng tao ang minatamis na mga dahon at balat ng kahoy!

 

Sa Tsina ay delicacy ang talampakan ng oso o bear. Sana ang magagaling na Tsinong chef ay makadiskubre ng masasarap na recipe para sa buwaya, buwitre, at hunyango…marami kasi nito sa Pilipinas para mapandagdag sa pagkain ng mga Pilipinong nagugutom dahil ninanakaw ng mga walang kaluluwa ang pera ng bayan!

 

Mga Likas o Natural na Bagay ang Ginagamit na Anting-anting…HINDI BALA NA MAY LAMANG PULBURA

Mga Likas o Natural na Bagay ang Ginagamit na Anting-anting

…HINDI BALA NA MAY LAMANG PULBURA

Ni Apolinario Villalobos

 

Kawawa ang mga taong nagpapauto sa mga arbularyo o kung sino man na nagsasabing ang bala, lalo na ang “live” o ang may lamang pulbura ay isang anting-anting. Ang ganitong pang-uuto ay sinimulan ng mga taong nagnanakaw ng bala mula sa kung saan mang imbakan at binibenta sa mga taong tanga na naniwala naman. Sinabi ko na sa isang blog ko noon tungkol sa isyu ng tanim-bala, na kung ituring man na anting-anting ang bala, dapat ay yong walang lamang pulbura dahil ang ginagamit lang ay ang “metal” na nilalagyan ng pulbura na kung hindi yaring tanso ay tingga. Puwede ngang baguhin ang porma tulad halimbawa ng pagpepe o pag-flatten ng basyong bala upang maipormang pendant, o di kaya ay lagyan ng dalawang “kamay” upang magmukhang krus at magamit na palawit sa kuwentas….ganoon lang. Hindi kailangang bumili sa mga nagtitinda ng mga ninakaw na bala, sa halagang Php1,500.00 ang isang piraso! Ayaw ko na lang isulat kung bakit nagkakaubusan ng bala sa mga imbakan nito. Ang isang ordinaryong mamamayan ay hindi naman nakakabili ng paisa-isang bala.

 

Batay sa mga nasagap kong impormasyon galing mismo sa mga nagtatago ng balang may pulbura, “panlaban” daw ito sa mga taong may masamang balak sa kanila, kaya swak sana sa mga OFW na ayaw mabugbog o magahasa ng mga malupit o manyak na employer. Ang masama, pati mga matatanda ay napagpaniwala din ng mga unggoy na nangraraket! Sabihin ba naman ng mga hangal na ito na hahaba ang buhay ng taong may itinatagong bala, kaya ang mga uugud-ugod na gusto pa yatang mabuhay nang mahigit 100 taon, ay hindi rin magkandaugaga sa pagbili, sa halip na gamitin ang perang galing sa pension, na pambili ng gamot sa rayuma man lang!

 

Matagal nang ginagamit ang tanso o copper at tingga o lead, na panlaban sa masamang ispiritu, lalo na sa kapre, pero  hindi sa kapwa-tao. Bumibigat daw ang taong mayroon nito kaya hindi basta naitatakas ng kapre, kaya pati sanggol ay palaging may katabing bala na nakabalot sa pulang tela dahil ang kulay pula ay kalaban din ng masamang espiritu. At tungkol pa rin sa kulay pula…yong ayaw masaniban ng masamang espiritu, maliban sa balang nakabalot sa pulang tela ay nagsusuot din ng pulang bra o kamison at panty kung babae at ang lalaki naman ay palaging may pulang panyo. Sa ilalim ng unan nila ay mayroon ding pulang panyo. Sa panahon ng pagreregla ng babae, lalo silang ligtas!  Pinaniniwalaan na ito bago pa dumating ang mga Kastila.

 

Ang ginagamit na panlaban sa kapwa-taong may masamang balak ay dinasalang langis na umaapaw sa sinidlang maliit na bote kapag nasa harap mo ang taong may masamang balak. Hindi nakokontra ang isang masamang balak ng kapwa- tao sa pamamagitan ng balang nasa bulsa o pitaka, dahil kung totoo man, wala sanang inuuwing OFW na nasa kabaong o buntis dahil na-rape ng employer, o di kaya ay naka-wheel chair, o di kaya ay lalaking Pilipinong ni-rape o binugbog ng Arabo! At, lalong wala sanang namamatay sa pagkabaril o natutusok ng patalim, at nakitang nakahandusay na lamang sa isang tabi. Ang isang nakausap ko, tatlong bala nga daw ang palagi niyang dala, pero sa kasamaang palad pa rin, mahigit limang beses pa rin daw siyang naholdap sa Cubao! Kaya ngayon hinahanting na niya ang co-boarder niyang dating pulis na natanggal sa trabaho dahil sa katiwalian, upang pakainin ng mga balang ibinenta sa kanya! Dalawa daw sila sa boarding house nila ang binentahan ng mga bala ng ungas na dating pulis.

 

Kung anting-anting ang gusto dahil ang inaasam ay karagdagang “lakas”, ang dapat gamitin ay mga kristal, bato, o mga bahagi ng mga halaman. Balutin mo man ang katawan mo ng mga ito ay walang sisita sa airport o pantalan kaya walang mangingikil na taga-AVESECOM o OTS. Pwede ka lang sigurong pigilan sa pagsakay dahil baka isipin nilang sintu-sinto ka, kaya sa halip na i-detain ka o hingan ng pera, baka ihatid ka pa pauwi sa inyo dahil sa awa nila!

 

Totoo naman talagang may iba’t –ibang uri ng “lakas” na nanggagaling sa mga bato at kristal dahil sa taglay nilang mga mineral. Ang isang pruweba rito ay ang bato-balani (magnet), quartz, jade, lalo na ang hindi pa gaanong kilalang batong “tourmaline” na napatunayang humihigop ng dumi sa loob ng katawan. Ang mga bahagi naman ng mga halaman ay talagang gamot kaya nakakapagpalakas ng loob kung may dalang maski pinatuyong dahon, ugat o balat man lang. May mga dahon na maski tuyo ay pwedeng amuyin upang mawala ang pagkahilo o pananakit ng tiyan dahil sa kabag, at mga pinatuyong ugat o balat ng kahoy na kapag ikinunaw (dipped) sa kapeng iniinom ay nakakagamot din….yan ang mga anting-anting na dapat ay palaging nasa bulsa at bag!

 

Ang mga tao namang nauto kaya nakabili ng bala sa halagang Php1,500.00, magmuni-muni na, lalo na yong mga OFW na ang pamilya ay nagkandautang-utang, may maipanlagay lang sila sa recruiter at pambili ng tiket ng eroplano, at ang kabuuhang halaga ay katumbas ng mahigit sa isang taong pagpapa-alipin sa ibang bansa. Huwag magpakatanga dahil lang sa bala. Kaya nagkakaroon ng mga tiwaling kawani sa airport ay dahil sa mga taong matitigas ang ulo. Nakasilip tuloy ang mga kawatan sa airport ng dahilan upang sila ay kikilan. Kung mahuli naman, at marami naman ang umaming may dala nga ng bala, ay saka sila magngunguyngoy at magsisisi! Ang masakit pa ay nadadamay ang mga taong wala talagang kaalam-alam sa “anting-anting” na ito.

 

Dapat tandaang kung walang tanga, ay walang nagagantso o nalilinlang ng kapwa! Kung totoo mang may nagtatanim ng bala sa mga bagahe, ang tanong ay… SINO ANG MGA NAGSIMULA SA PAGBIGAY NG DAHILAN KAYA NAGING RAKET ITO? HINDI BA MISMONG MGA PASAHERONG TANGA NA AKALA AY LIGTAS SILA KUNG MAY BALANG DALA? DAHIL SA TAKBO NG ABNORMAL NILANG ISIPAN, NAGKAROON NG KIKILAN SA AIRPORT KAYA NADAMAY ANG MGA INOSENTENG PASAHERO. Patunay sa raketang ito ang report na sa kabila ng naka-log na kulang-kulang sa isang libong “nahulihan”, wala pang kalahati ang nakasuhan. Ano ang ang nangyari sa iba?…eh, di “napag-usapan”!!

 

At, ang pinakamahalagang paalala: malakas na pananampalataya sa Pinakamakapangyarihan ang pinakamagaling na anting-anting ng tao…wala nang iba! Huwag lang magdasal ng malakas habang nagpapa-inspection ng bagahe sa airport….hinay-hinay lang sa pagpapakita ng matiim na pananampalataya upang hindi mapagkamalang “jet-setter” na baliw!

 

The Intriguing Tourmaline Gemstone

The Intriguing Tourmaline Gemstone

By Apolinario Villalobos

Although I believe in the healing power of crystals and gemstones, I consider my experience with “tourmaline” as something special, because I could not believe until now, that it happened to me.

More than two months ago, I helped an elderly Chinese find his way to the condo of his son in Chinatown. I found him wandering in Luneta park and I got curious when I observed him approaching Chinese- looking sightseers. I took pity on him when except for seemingly directions pointed to him by those he approached, nothing more was given to him, such as a written note. He was about eighty years old.  When I could no longer contain myself, I approached him to offer my help, but spoke to him in English. As I was wearing a pair of “ukay” shorts and faded t-shirt that time, he hesitated to talk to me, until finally I asked him in Tagalog, “nawawala po ba kayo?” Surprisingly he answered me in the same, but broken language. I found too, that he did not have a cellphone with him, a very important gadget for a stranger to carry.

It took me some time to know what he really wanted…the information on how to get back to where he came from, the condo of his son in Chinatown which he left at dawn, to walk his way to Luneta. It’s a good thing that he mentioned the name of a small mall that sells gold jewelries in the vicinity of Chinatown which I used as reference point. From there, we retraced, what he recalled as the way he took in going to Luneta without seeking the permission of his son who, according to him was still asleep during the time he left the condo. When we finally located the condo, the whole family was already in a quandary and was about to report the incident to the police.

The above-mentioned effort made me the owner of a bracelet of gemstones with varying shades, but dominated by green. It was given to me by the Chinese elderly, actually, straight from his wrist. I hesitated to accept it, but due to his insistence I gave in and wore it on my right wrist. As the set stones were just of the size that I like, I did not remove the bracelet even when I go to sleep. What I noticed was that more than two months later, today, the nocturnal numbness of fingers in my right wrist with the bracelet was gone! However, I still suffer the numbness of fingers on my left hand. The numbness is caused by the Carpal Tunnel Syndrome (CTS), a job-related disease due to my constant use of the typewriter before and the computer today.

When a school mate, Dr. Boni Valdez and I had a meeting, after more than twenty years, in passing he mentioned about a certain healing gemstone called “tourmaline” which is popular today in Taipei and just been recently introduced in Manila. That was all that I knew about the stones, but my curiosity was triggered when I saw the photo of the rough gemstone in the brochure that he gave. They looked like the stones in my bracelet! My mistake was I did not ask the Chinese, what the stones were called when he gave me the bracelet, thinking that they were just like the rest of the gemstones that I see in the Chinese jewelry stores.

From inquiries that I made, I found out that although, the gemstone is being introduced in the Philippines, the company does not allow its sale in just any jewelry outlet, without the retailer or local dealer undergoing a seminar where its qualities are explained to prevent misconception and misunderstanding. That could be the reason why, I am finding it hard to locate an outlet of such medicinal gemstone. Based on my further research, the gem stone can help in reducing stress, perhaps, due to its effect in the nerves. It can also help in reducing toxin elements in the body and improve blood circulation. Generally, it is a nerve-strengthening stone. Aside from the stones that can be set in jewelries, there are other products imbued with powdered tourmaline that can be worn to facilitate its healing effect.

I just do not know if Dr. Boni Valdez, who is based in Tacurong City, thought of sharing what he knows about the gemstone. During our meeting, I recalled his mentioning about his sojourn to Taipei for some kind of a traditional physical treatment which included the use of the gemstone that I mentioned. Even after the treatment, he mentioned that his Chinese “mentor” is regularly keeping tab of his health. If indeed his going to Taipei was to undergo such traditional treatment, I could surmise that he succeed, because he is today, an image of vigor and health without the unwanted pounds, unlike years before, when he was practically bloating beyond the seams!

More on Herbal Remedies and Philippine Vegetables…that I personally tried

More on Herbal Remedies and Philippine Vegetables

…that I personally tried

By Apolinario Villalobos

I would just like to emphasize that discipline is very necessary if one shall try herbal remedies which require consistently patient preparation. On the other, conviction resulting from “conversion” to the nutritional benefits of Philippine indigenous vegetables is necessary before one can make the edible leaves and roots part of his or her diet – for consistency’s sake. The following are enhancements to what I have already written on this subject:

MALUNGGAY (MORINGA) – this plant is a “must” in every Filipino’s yard;  for those living in the city, it can be planted in plastic containers that saw good old days as “water bottles” on dispensers; the juice of the mashed leaves can stop bleeding even of open wounds in seconds; the dried seeds can lower the level of bad cholesterol; one of the discoveries of archaeologists in Africa were several thousand year-old water jars with dry malunggay seeds at the bottom, proof that the seeds were used as anti-bacterial; it is considered as among the “miracle” plants, infused by nature with plenty of nutrients, that is why, it is being used as enhancer for instant noodles and rice porridge to make them healthy, and fed to the children in feeding programs; it is not bitter as many people believe; the leaves can be air-dried, crumpled or powdered and stored; a teaspoon in powder form can be added to a mug of coffee, while the crushed  dried leaves can be added in pasta sauce, as well as, vegetable dishes, especially, monggo, or in fried rice.

SOFT, YOUNG GUAVA LEAVES – in my earlier blog, I forgot to mention that the guava leaves tea can alleviate the diabetes; the finely chopped young leaves can be added to salads, to lessen the tangy taste and odor of onion; it is suggested that the tea be always ready on hand as an after-meal deodorizer of the mouth; the fruit, I still maintain, to be more laden with vitamin c than citrus; my day is not complete until I drink at least two mugs of this tea.

LEMON GRASS (TANGLAD) – this herb can be frozen even for one month (I have tried it), but first, each root with stem must be cleaned thoroughly and entwined or interlaced before being kept in a plastic bag, to save on space in the freezer; the tea can alleviate colds aside from purportedly weakening cancer cells; before the “guyabano craze” hit the herb market, lemon grass was already very popular in Europe; an Israeli travel agent enhances his Holy Land package tours for Europeans by offering a side trip to a “desert  garden” for unlimited cups of lemon grass tea;

PAPAYA – the green fruit is full of vitamin C and has anti-cancer properties; the leaf has similar use as “tawa-tawa” grass, as the tea from the boiled leaf can increase the red blood cell count of the dengue victim; the ripe fruit can give one comfort in moving his or her bowel; the seeds can be dried, peeled and eaten as they are also full of nutrients; the dried seeds can also be added to guyabano and other leave to be boiled into tea.

LUPỘ – this is a wild indigenous vegetable more known among the Ilonggos, and lately, found to have anti-cancer properties, as just like the turmeric, it also blocks the passage of food to the cancer cells, thereby, starving them; it grows in rice fields and swamps; the vegetable can combine well with mongo or any fish dish, especially, milk fish or bangus.

CHILI – strengthens the immune system; its ‘hotness’, however, poses a problem to those who are suffering from hemorrhoid; if it cannot be avoided by people with the mentioned problem, suggested is drinking plenty of water to dilute the “hot substance” of the fruit, after meal; in my case, I add plenty of pounded fresh chili to the jar of salt, bottles of olive oil, canola oil, and palm oil to make them really hot; I add at least two spoons of dry chili flakes in any dish, or sprinkle them on fried rice, and instant noodles; I also add chili flakes to tomato sauce for my pasta;

PERIWINKLE (PAGATPAT) – the tea from boiled leaves can cure cancer as supported by testimonies of patients who got cured of breast cancer after religiously drinking tea from boiled leaves; it is really bitter, but if only for its medicinal value, one should endure the taste which I am doing, as the bitterness also neutralizes the sugar level in the blood; the tea cleanses the kidney; suggested intake is every other day of the week.

AMPALAYA (BITTER GOURD) – the sliced vegetable must not be mashed in salt and squeezed of its bitter juice as it becomes useless; the best way to lessen or remove the bitter taste is just to soak the sliced gourd in cold or iced water for about ten minutes – do not squeeze, just put the slices in a colander and allow them to drain; the fruit and leaves of this vegetable can prevent diabetes.

The Philippines is so blessed by Nature with plenty of plants with edible fruits, shoots, leaves and even flowers. Unfortunately, because of the “colonial mentality” that developed with the arrival of the Spanish and American colonizers, many of the Filipinos forgot about them or worse, refuse to eat them, in favor of the “western” vegetables such as cabbage potato, and many others, although, considered as nutritious, too, but comparably expensive. This mentality sort of, got worsened lately, with the influx of imported vegetables and fruits from other countries, especially, China and the United States. There is no question about the nutrients found in the imported vegetables and fruits. What I am driving at here, is that indigenous vegetables and fruit trees can be planted in our yard or any vacant lot! Can the same be done to the imported “food stuff” that may have been sprayed with insecticide to preserve them while in transit?

My Kitchen, Backyard, and Neighbors’ Yard are my Pharmacies

My Kitchen, Backyard, and Neighbors’ Yard are My Pharmacies

By Apolinario Villalobos

Today, it is back to basics for ailment remedies, a practice that the modern medical community is beginning to tolerate and respect. Preventive medicine is now being promoted instead of the reactive medications that are given to patients upon the inception of diseases. By “basics” and “prevention”, I mean herbal medications, clean and free from synthetic elements that are used to preserve extracted medicinal substances from plants.

One story I love to share among friends who are willing to listen is about the lowly “saluyot”, an indigenous vegetable in the Philippines that healed the open wounds of my former landlady, due to diabetes. She was not healed by many notoriously-priced and prescribed drugs that practically depleted her bank account. She was at the verge of despair as the latest doctor that she consulted prescribed amputation, when her former laundrywoman paid her a visit and upon seeing her sorry situation, immediately suggested “saluyot”. For several months, she forced herself to eat the said vegetable with her meals, three times a day, until the wound finally dried up and healed.

Anybody can have a pharmacy of sort in their home, particularly, in the kitchen. Shelves can be stacked with vitamins that can be eaten, and “drugs” that can flavor foods. The following are some of the few and their use that I am sharing, as I have proved them to be effective in my case:

TURMERIC – this spice can be purchased in powder form from groceries; known among Filipinos as “luyang dilaw”; a teaspoon can be diluted in mug of coffee in the morning and another at noon; the powder can enhance the taste of fish cooked in vinegar or vegetables cooked in coconut milk; it practically eliminated the cyst in my colon after five months.

STAR ANISE – I boil several of these with guyabano, mango leaves, and tanglad (lemon grass), and the concocted tea I use for my coffee with turmeric; it eliminated my sinusitis.

OLIVE OIL – a spoonful of this oil is mixed with practically everything that I cook even boiled rice, as it is good for the heart; it made my bowel movement comfortable.

VIRGIN COCONUT OIL – I take one spoonful of this oil with raw honey everyday; it reduced the level of my bad cholesterol; I add one spoon to a glass of water that I gurgle and drink the gurgled water to remove bad breath, especially in the morning.

GARLIC – I steam one whole clove or several on top of the simmering boiled rice; pungent smell is eliminated; I eat them with my meals; it normalized my blood pressure.

ONION – a very important ingredient for dishes as well as curing colds, especially, if eaten raw in salad or cooked as soup.

APPLE CIDER VINEGAR OR PURE COCO VINEGAR – aside from its use as preservative of cooked foods and raw vegetables prepared as “achara”, it can also be concocted as a home-made refreshing drink, by adding two spoons to a glass of water sweetened with honey; the vinegar neutralizes acidity of the stomach. As information, during the Biblical time, vinegar which perhaps could have been derived from grapes, mixed with water, was considered as a refreshing drink; mixed with myrrh, it was used as a pain killer, reason why Jesus while suffering on the cross was made to drink such mixture…it was not part of his punishment, but to somehow to relieve some pain.

GINGER – the root can give a spicy flavor to fish dishes, and can add a piquant taste to salads and dips; as a medication, it can eliminate flatulence.

CHILI – it can make foods “hot” but can also strengthen the immune system; I eat not less than six pieces every meal.

BANANA – nobody can dispute the fact that it is a good source of potassium, and can relieve one of “loose bowel movement” or LBM.

GUAVA LEAVES – the tea made from boiling them removes bad breath aside from strengthening the gums; it has been accepted as an effective antiseptic and anti-bacterial. I prepare the tea in another kettle and drink at least 3 mugs every day, aside from the tea prepared from the boiled leaves of guyabano, mango and lemon grass.

GREEN LEAFY VEGETABLES – I need not elaborate their importance; they are the manifestations of the vitamins that can be eaten; their fiber makes my bowel movement easy and comfortable.

If I want guyabano leaves, I just take a few steps to my backyard and pick a few from a drooping branch of my tree, and for the mango and guava leaves, I just ask from my neighbors for them. But the coffee, I buy from the grocery…

I invest on local fruits in season, as for the imported ones such as apples and pears I buy the blemished and old that come cheap and cook them in brown sugar and cinnamon powder into “apple sauce”.  I also buy green leafy vegetables in bulk to be half-cooked and apportioned in small containers, and keep in the freezer for scheduled use. Tomatoes that are cheap when in season, I douse with boiling water for easy peeling and stored in ref to be used when I cook pasta. The peeled tomatoes also go well with poor man’s salad that consist of onions, radish, raw pechay, shredded green papaya, chili and sprinkled with fish sauce (bagoong) or toasted dried anchovies (dilis) and vinegar. Those are my multi-vitamins served in plate and coffee mug…not in capsule or tablet, the non-soluble residues of which can get stuck and accumulated in the kidney and liver.

What Excesses can Breed

What Excesses can Breed

By Apolinario Villalobos

Anything that is beneficial but taken in excess can be lethal, and anything that is done with good intention, though, in excess can be vicious.

Drugs are supposed to prevent or cure diseases, but when taken in excess can result to unexpected death of a patient, that is why some of these cannot just be bought over the counter of pharmacies, as they need proper prescription from authorized medical practitioners. On the other hand, an overdose of food can cause obesity which can lead to diseases. Drinking water in excess may affect the proper functioning of the heart that is why one of the worst thing that can happen to anyone, is the unchecked water retention of the body.

Too much love can mean pampering that could result to the “spoiling” of the person being loved. It can also drive one to commit a crime of passion because of the fatal attraction that developed. And, worst, it can lead the weak of emotion to the verge of insanity. The same is true with kindness which can result to the abuse of the kind-hearted. Along this line, too much familiarity among friends could develop abuse, too, on the part of the ones with weak discipline, disposition, and who are naturally selfish.

It is not bad to be hard working, but abusing the body to the point of exhaustion could mean fatigue and if left unchecked could be fatal, too. Also, in a group that is expected to work as a team, those working hard, may be abused by the indolent members who may become overly dependent. That is why, for the sake of teamwork, it is important that roles are played fairly.

As to the expression of faith, those who manifest it with utmost sincerity according to what their religion says, is admirable. However, to be boisterous about it, and be proud about their belief that only they have the right to be saved, really stinks. It is revolting to see a faithful with outstretched hands and who walks on his or her knees from the door of the church to the altar, or pretend that he or she is overcome by the “spirit” while praying as shown by his or her fainting or uncontrolled shaking body…a scene that can be comical for others. All these overdose of faith is fanaticism.

Too much freedom in a nation can breed abuse on the part of inconsiderate and undisciplined constituents. And, too much discipline instilled in a person can make him too “sterile” and oblivious to the imperfect, albeit, normal actuations of others.

The world needs air and rain, but too much of them, results to typhoons and floods. The same is true with the cool and immaculate snow, as too much of it, results to snowstorm. The wildlife has its own way of “moderation”. And, it seems that lesser creatures are more intelligent than man in observing such discipline. I have seen film footages of different kinds of wild animals milling around drinking holes where the strong are shown chasing the weak with the obvious intention of enjoying the latter as dinner. After the overpowering animals have had their fill, they back off and leave the rest of the packs.

Greed and selfishness are innate in man’s character, but should be manifested in moderation to prevent exploitation of others that could result to their suffering. Unfortunately, it does not happen in politics where greedy officials are not satisfied with what they may have already stolen from the government coffer, and which could already ensure them of a comfortable retirement. They practically, want everything by all means….not only money but lifetime power!

Dalawang Kuwento ng Disiplina kung Paanong Napaglabanan ang Diabetes

Dalawang Kuwento ng Disiplina

Kung Paanong Napaglabanan ang Diabetes

Ni Apolinario Villalobos

Sa panahon ngayon, kahit karaniwan na ang pagkaroon ng mga sakit tulad ng kanser, diabetes, alta presyon, cholesterol, ulcer, etc., kahit papaano, nakakagulat pa ring malaman na tayo o mga kaibigan natin ay mayroon ng isa sa mga nabanggit, lalo na kung may namatay. Ang kadalasan na ginagawa ng mga tao para labanan ang mga sakit ay yong tinatawag na “reactive” na pamamaraan. Ibig sabihin, kung kaylan dumapo na ang sakit ay saka pa lamang kikilos ang taong tinamaan kaya halos araw-arawin niya ang pagpunta sa doctor, at kung maaari lang ay ubusin na sa isang lagukan ang mga prescribed na gamot. Maliban sa nahihirapang katawan, ay nabubutas din ang bulsa nila dahil sa mga gastusin. Ang nakakalungkot ay ang mga kasong napakahuli na ang reaksiyon kaya nawalan na ng pag-asang gumaling ang maysakit. Sino ang may kasalanan?…masakit mang aminin, kalimitan ay ang mga maysakit mismo dahil sa kapabayaan.

Subalit mayroon pa rin namang maituturing na masuwerte dahil kahit malala na ang sakit ay napaglabanan pa rin nila. Marami ang nagsasabi na ang pinakanakakatakot na sakit ay diabetes dahil dumadaloy ito sa dugo at lahat ng bahagi ng katawan ng tao ay tinutumbok nito. Hindi maaaring isabay ang paggamot sa diabetes sa iba pang sakit kung sabay silang umatake. Nakakatuwang malaman na may mga kuwento tungkol sa pakikipaglaban sa diabetes na ginagawa ng iba dahil sa layunin nilang mabuhay pa ng matagal, kaya lahat na lang ng paraan ay ginagawa nila.

Ang unang kuwento ay tungkol sa dati kong landlady sa Baclaran, si ate Lydia. Masasabing maganda ang landlady ko na noong kabataan niya ay lumalabas pa sa mga pelikula ni Fernando Poe Jr. Makalipas ang maraming taon, nagkita uli kami at mangiyak-ngiyak sa pagkuwento na muntik na siyang maputulan ng dalawang binti dahil sa diabetes. Nagnaknak na daw ang harapang bahagi ng kanyang dalawang binti at dahil sa nakasusulasok na amoy, isa-isang nag-alisan ang mga boarders niya. Halos maubos ang naipon niyang pera sa pagpapagamot, subalit wala ring nangyari. Dahil sa hiya, hindi na siya lumalabas ng bahay na palaging nakasara.

Isang araw daw ay dumating ang dati niyang labandera at nang makita ang kalagayan niya ay agad nagsabi na subukan daw niya ang saluyot. Mula noon, tuwing almusal, tanghalian at hapunan ay halos saluyot na lang ang kanyang kinain. Makalipas ang isang buwan, napansin niyang unti-unting natutuyo ang malalaking sugat. Pagkalipas pa ng limang buwan, gumaling ang mga sugat. Nang bumalik siya sa doktor, nalaman niyang bumaba na ang indicator ng diabetes niya, pero tuloy pa rin ang kain niya ng maraming saluyot. Noong magkita kami, halos ayaw kong maniwala sa kuwento niya dahil makinis naman ang kanyang mga binti.. Kinakantiyawan ako ng landlady ko noon dahil sa request kong palaging ulam na pinakbet, adobong kangkong, paksiw na saluyot at okra, at tortang talong. Nang magkaroon siya ng diabetes, naalala daw niya ako.

Ang ikalawang kuwento naman ay tungkol kay Ellen, naglalako ng mga dinaing na isda sa lugar namin. Noong nakaraang taon, halata ang pagkahulog ng katawan niya dahil sa sobrang kapayatan at pamumutla. Inamin niyang may diabetes siya. Kaylan lang ay nakita ko uli siya, subalit hindi na payat at maputla…bumata pa nga. Ayon sa kanya, halos mawalan na daw siya ng pag-asa dahil sa sakit niya, at nadagdagan pa ng pagtetebe o hirap sa pagdumi ng kung ilang araw. Wala naman daw siyang perang pangkonsulta palagi, at kahit anong gamot ang inumin niya ay wala rin daw epekto. May narinig siyang mga kuwento tungkol sa ashitaba at okra na nakakagaling daw ng diabetes.

Wala naman daw mawawala sa kanya kung susubukan niya. Makalipas lang daw ang ilang araw, bumalik sa normal ang kanyang pagdumi. At, makalipas naman ang mahigit isang buwan ay nagkakulay na rin siya, hindi na maputla. Kaya mula noon ay itinuloy lang niya ang araw-araw na pagkain ng ashitaba at okra. Sa umaga, apat na dahon ng ashitaba ang nginangata niya habang nagtatrabaho at pinipilit niyang siya ay pawisan, at ang okra naman ay palagi niyang inuulam. Makalipas ang ilang buwan pa, nadagdagan na rin ang kanyang timbang subalit pinipilit niyang huwag tumaba uli tulad nang dati. Nang magpakonsulta siya uli, nagulat ang doktor dahil sa kanyang pagbabago.

Sa dalawang kuwento, malinaw na kung hindi dahil sa disiplina ay hindi gumaling si ate Lydia at Ellen. Ang iba kasi, marinig lang ang “okra” at “saluyot” ay nandidiri na dahil madulas daw ang katas. Kung may disiplina ang isang tao, kahit mapait pa ang isang halamang gamot o gulay tulad ng ampalaya, dapat ay itanim lang niya sa kaisipan ang layuning gumaling…yon lang.