The Indefatigable Esperanza (Inday) Hilado …friend, sister, mother, secretary, Sales Executive

The Indefatigable Esperanza (Inday) Hilado

…friend, sister, mother, secretary, Sales Executive

By Apolinario Villalobos

 

For most people who know her, she was “Inday”, although, her other nickname was “Pancing”. She was a centenarian, having reached the age of 100 years last July 22, 2015, for which she was honored with a certificate given by the Quezon City government.  She died peacefully just when 2015 was bidding 2016 goodbye, particularly on January 14, at exactly, 11:15 AM. The tragic information that I received came from Gel Lagman and Mona Caburian-Pecson, former colleagues in Philippine Airlines.

 

Inday came from the well-to-do clans of Fontanilla and Hilado of Negros Occidental in the Visayas region of the Philippines. Her parents were Paz Fontanillla and Ignacio Hilado, and she came third in a brood of seven, such as, Clarita, Florita, Hermenia, Gloria, Enrique and Godofredo. Inday chose to stay single her whole life.

 

According to Tessie, Inday’s niece, who at 74, looks more like a little more than 50, she immediately came home when informed about the demise of her aunt, as she knew that with her were only her trusted caretakers, Rudy Lopez and his wife,  Muding (Modesta). Rudy was her loyal driver since 1975, and got married in 1992 to Muding who in no time treated the former like her own mother. Since the first day of her arrival, Tessie practically did everything with the help of her assistants that she brought from America, as well as, Rudy and Muding.

 

My fondest memory of Inday was our working together as part of the International Sales-Philippines (ISP) Team of Philippine Airlines (PAL) based at the S&L Building along Roxas Boulevard, in Ermita, Manila. We were under Rene Ocampo and later, Archie Lacson, as the Regional Vice-President of the Philippines and Guam Region. However, due to our well-defined function as members of the Sales Team, we were directly under Dave Lim, Assistant Vice-President of the ISP. Inday was handling the special account of manning agencies for seafarers and despite her age, being the most senior in the team, she proved to be just very effective. She reported to the office before eight in the morning, prepared her itinerary for the day and persistently made follow ups on previously requested bookings for her clients. I also used to help her with her weekly and monthly sales reports by typing them for her. She even stayed late when there were social functions to fete our clients, particularly, the travel agents and manning agencies.

 

The job of Inday was very critical as PAL fares were comparably higher than those offered by the other airlines for the seafaring segment of the airline industry. But motherly insistence and affectionate cajoling of travel agents worked almost all the time. To show her gratitude to her clients, during Christmas she would give them her own personally-purchased gifts, aside from the standard “give-away” items from our office that included calendars. Being in-charge of the Region’s administration, I would give her extra calendars and “give-away” items.

 

We were close to each other, such that we sat side by side during most of our Monday Sales Meeting. It was this literal closeness that gave her the opportunity to offer me her share of snacks served during the meeting. She was also very conscious about her health, as she ate only small portions of food during mealtime at the canteen. One time, however, during a party, I admonished her for eating plenty of “lechon” (roasted pig).

 

A terpsichorean in her own right, she would sashay with graceful cha-cha and tango moves around the dance floor during our parties. She admitted to me though, that she was really fond of ballroom dancing, and even confided the information about the pre-war public dances that she attended at Luneta (Rizal Park) every December, when she was young. Her love for life could have given her the vigor that kept her going even at an age beyond seventy which was the last time I saw her when I left Philippine Airlines.

 

Inday may no longer be around, but she left a legacy founded on love, as well as, diligence and dedication to job. She was unquestionably unselfish and indefatigable in many ways. She also proved that goodwill indeed works, as her staying “single” did not deprive her of families because of her altruistic ways. She had her colleagues in PAL, and who gave her love in return for her motherly and sisterly affection….they, who have become her family until she left the company. Rudy Kong whom she served with utmost loyalty as secretary in PAL, took her in as part of his own company when she finally left the airline. She also had Rudy Lopez, her loyal driver, and his wife, Muding, who stood by her side till she drew her last breathe. She loved them all, and they all loved her… and, just as what the popular adage says… love begets love.

 

 

Ang Kawawang Kalagayan ng Maraming Pensiyonado ng Social Security System (SSS) ng Pilipinas

Ang Kawawang Kalagayan ng Maraming Pensiyonado

ng Social Security System (SSS) ng Pilipinas

Ni Apolinario Villalobos

 

Kawawa talaga ang kalagayan ng karamihan sa mga pensiyonado ng Social Security System (SSS) ng Pilipinas. Sa isang banda, ang hindi kawawa ay ang mga dati nang may kaya sa buhay bago nagtrabaho at ang mga namuno sa SSS mismo na milyon-milyon ang sweldo. Ayon sa balita, ang SSS ay may 7 Senior Vice-Presidents at 16 Vice-Presidents. Ang mga sweldo at bonus nila ay milyon-milyon din daw, pati ang mga allowances na kasama ang gastusin para sa mga alagang hayop o pet at grocery. Wala ring aalalahaning problema sa pensiyon ang mga kurakot na opisyal ng gobyerno dahil kapag nag-retire na ay siguradong milyon-milyon  na rin ang naipon nila na kayang ipamana maski sa mga apo sa tuhod.

 

Samantala, ang mga nag-retire nang mga miyembro ng SSS ay nagtitiis sa barya-baryang pensiyon. Nauunawaan naman ang sistemang binabatay ang pensiyon sa buwanang naiambag ng miyembro, kaya mayroong nagpepensiyon ng minimum na mahigit lang ng kaunti sa isang libo kada buwan dahil sa ikli ng panahon ng pag-ambag at kaunting halagang naiambag. May iba pang batayan sa pagminuta o pag-compute ng pensiyon kaya lumalabas na ang iba, kahit ang dating trabaho ay foreman ng mga kargador sa pantalan ay mahigit sampung libo ang pensiyon kung ihambing sa ibang manager na mahigit lang sa 7,000 pesos.  Ang masakit nga lang ay ang katotohanang nagpabaya ang SSS sa paglikom ng mga naiambag ng mga empleyado na kinaltas ng kanila-kanilang switik na mga employer kaya hindi lumalago ang pondo upang maging batayan sa pagpalaki rin ng pensiyon ng mga retirado. Kadalasan din, ang mga aktibo pa sa trabaho ay hindi rin malapag-loan dahil hindi nire-remit ng kanilang switik na employer ang kanilang contribution. Ayon sa balita ay wala pang 40% ang pinakahuling nalikom ng ahensiya batay sa kabuuhan ng mga miyembro, na sa kasalukuyan ay umaabot na sa 31milyon.

 

Nangangamba daw ang SSS dahil pagdating ng 2029 ay maaapektuhan ang pondo kung ibibigay sa 2milyong pensiyonado ang 2 libong pisong dagdag sa bawat pensiyon kada buwan kaya hindi inaprubahan ni Pnoy Aquino. Ayon naman sa gumawa ng panukala sa Kongreso na si Cong. Colmenares, dapat nga raw ang minimum na pensiyon ngayon ng retiradong miyembro ay 7,000 pesos. Marami daw namang paraan upang mahabol ang pagpalago ng pondo nito, tulad ng nabanggit nang  pagpapa-ibayo pa sa paglikom ng mga ambag, at pag-streamline o pagbawas ng mga “top-level managers” na malamang ay nagkakapareho o nag-ooverlap  ang mga responsibilidad. At lalong higit ay ang pagbawas ng mga nakakalula nilang allowances at mga bonus!

 

Sa Pilipinas, ang mga retirado ay hindi nabibigyan ng pagkakataong maging empleyado pagtuntong ng ika-60 na taong gulang. Ang may gulang na 40 nga ay itinuturing nang “overaged” ng ilang employers. May iilang nai-extend ang trabaho subalit hindi na regular ang status nila kundi “Consultant” hanggang umabot sa gulang na 65, kaya ang turing sa suweldo nila ay “Consultancy fee” na wala na ring benepisyo tulad ng allowances na kung tawagin ay “perks”. Ito yong mga nasa “senior management level” na ang saklaw ay mula manager hanggang Senior Vice-president, pero ang mga performance bago mag-retire ay namumukod-tangi, o yong may mga dating responsibilidad na napakahalahaga sa pagpapatakbo ng negosyo o opisina. Ang mga nasa supervisory at rank-and-file level naman ay napakanipis ang pag-asang ma-extend bilang “Consultant”. Ang matindi pa, malimit ay hindi agad naibibigay ang retirement o separation pay kaya ang pag-follow up lang at pamasahe ay problema din. Dahil sa mga nabanggit, pagkatanggap ng separation pay o pensiyon ay makakaltasan na agad ng pambayad sa mga inutang na pamasahe at panggastos sa pamilya nang panahong nagpa-follow up ang nag-retire!

 

May nakausap akong retirado na ang ginagawa ay hinahati ang tabletang gamot na nireseta ng doktor upang tumagal kaysa naman daw mawalan siya ng maiinom dahil hindi kasya ang kanyang pensiyong pambili. Ang iba naman ay hindi na komukunsulta sa doktor kahit masama ang pakiramdam dahil mababawasan ang badyet na pambili ng pagkain. Ang iba pa ay dalawang beses na lang kumakain sa isang araw, at sa halip na isaing ang bigas ay nilulugaw na lang. Nang tanungin ko kung bakit minimum lang ang pensiyon nila, ang sagot sa akin ay dahil hindi permanente ang trabaho nila noon, mabuti nga daw at nakumpleto pa nila ang pag-ambag sa SSS hanggang sa sila ay mag-retire. Hindi naman daw sila nagkulang ng pagpursige sa paghanap ng trabaho subalit talagang wala daw silang makita noong kalakasan pa nila. May mga retirado akong nakausap na nagsabing kapag namamasyal sila sa park o mall ay may bitbit silang mga shopping bag na malaki o backpack para lagyan ng mga junks na mapupulot, lalo na plastic na bote ng mineral water o lata ng soft drinks dahil kahit papaano ang maliit na kita sa mga ito ay nakakatulong din.

 

Sa mga mauunlad na bansa, kahit malaki  ang kaltas sa suweldo ng mga empleyado para sa buwis at ambag sa social security ay sigurado naman ang mga benepisyo nila dahi ang pagpapa-ospital, gamot, at pagpapa-aral sa mga anak ay libre. Ang ibang hindi gaanong maunlad na bansa naman ay maliit ang kinakaltas sa suweldo para sa buwis at social security, na ang pinakamalaki ay hindi umaabot sa 20%, subalit magaganda pa rin ang kanilang mga benepisyo. Sa Pilipinas naman, ang kinakaltas sa suweldo ng mga empleyado ay mahigit 30% subalit wala halos katumbas na matinong benepisyo. Ito yata ang sinasabi ng pangulo ng bansang si Benigno S. Aquino III na “matuwid na daan”….at saan naman patungo?….sa pagkagutom?

 

Mahirap talagang magkaroon ng presidenteng hindi nakadanas ng kahirapan sa buhay. Ang problema sa pensiyon ng SSS ay dumaan din sa ilalim ng nakaraang mga administrasyon, at lalong lumala sa panahon ni Pnoy Aquino ngayon. Kung sa halip na puro sisi ang ginagawa niya sa nakaraang administrasyon ay nagpakasipag na lang siya bilang presidente, sana kahit kapiraso ay may maipagpasalamat sa kanya ang mga Pilipino.

 

Herson Magtalas: High School Graduate pero Nakapagpatapos ng Dalawang Kapatid sa Two-Year Courses

Herson Magtalas: High School Graduate pero Nakapagpatapos

Ng Dalawang Kapatid sa Two-Year Courses

Ni Apolinario Villalobos

 

Nang araw na nakita at nakausap ko si Jaime Mayor, ang matapat na kutsero sa Luneta na iginawa ko ng tula, may lumapit sa akin, si Herson Magtalas. Siya pala ang Checker/Operations Coordinaor nina G. Mayor. Mabuti na lang at nakipag-usap siya sa akin dahil hindi ko nakausap nang matagal si G. Mayor sa dami ng mga turistang gustong sumakay sa kanyang karetela dahil Linggo noon. Pinatunayan ni Herson ang mga nabasa ko noon sa diyaryo tungkol sa pagkatao ni G. Mayor.

 

Napahaba ang aming usapan hanggang nagtanong ako kung may pamilya na siya. Sinabi niyang binata pa siya sa gulang na 28 na taon. Hindi pa raw siya mag-aasawa hangga’t hindi nakatapos sa pag-aaral ang kanilang bunso. Sa sinabi niya, naging curious ako kaya tumuloy-tuloy ang tanong ko tungkol sa kanyang buhay. Napag-alaman ko na pagka-graduate niya sa high school, hindi na siya nagpatuloy sa pag-aaral, sa halip ay nagtrabaho siya upang makatulong sa kanyang mga magulang. Nang panahong yon ay kutsero na sa Luneta ang kanyang tatay at ang kanyang nanay ay nasa bahay lang. Apat silang magkapatid at siya ang panganay.

 

Lahat ng pagkakakitaan ay pinasok niya tulad ng pagtitinda ng barbecue sa bangketa, pagpapadyak ng traysikel. Sinuwerte siyang makapasok sa factory sa sahod na 150 pesos/araw. Sa pagawaang yon ng damit siya natutong manahi. Sa kahahanap niya ng kanyang kapalaran, napadayo siya sa Laguna, kung saan ay nagtrabaho naman siya bilang machine operator ng Asia Brewery na ang sahod ay 280 pesos/araw. Nang lumaon pa ay napasok naman siya sa isang restoran bilang kitchen helper na ang sahod ay 300 pesos/araw. Naging salesman din siya ng Shoemart (SM) sa sahod na 380 pesos/araw. Nang napasok siya bilang pahinante o helper ng delivery van ay saka pa lang siya nagkaroon ng minimum na sahod. Tumuloy- tuloy ang pagtanggap niya ng minimum na sahod hanggang sa paglipat siya sa isang printing shop bilang taga-limbag o printer ng mga nakasubo sa computer.

 

Ano pa nga ba at lahat ng kaya niyang pasukan ay sinusubukan ni Herson na ang hangad ay magkaroon ng maayos na sahod dahil sa ginagawa niyang pagtulong sa kanyang mga magulang upang matustusan ang pangangailangan ng kanyang nakakabatang tatlong kapatid. Nang makapasok siya sa Castillan Carriage and Tour Services bilang Checker/ Operations Coordinator ay pumirmi na siya dahil sa ahensiyang ito rin nagtagal ang kanyang tatay bilang “rig driver” o kutsero, at dahil na rin sa magandang sahod at kabaitan ng may-ari.

 

Unang napagtapos ni Herson ang nakababata sa kanya, si Herneἧa na ang linya ng trabaho ngayon ay Accounting. Sumunod naman si Heycilin na ngayon ay may magandang trabaho sa isang restaurant. Ang bunso nilang kapatid, si Homer, 16 na taong gulang ay nasa first year college at kumukuha ng Information Technology (IT). Sa pag-uusap nilang tatlong magkakapatid, napagkasunduan nilang four-year course na ipakuka kay Homer dahil kaya na nilang tustusan ito.

Sa pangunguna niya, napaayos na rin nila ang kanilang tinitirhan sa Caloocan na dati ay maliit kaya halos hindi sila magkasyang anim. Bilang panganay ay inuuna niya ang kapakanan ng kanyang mga kapatid bago ang sa kanya. Binalikat na niya ang ganitong tungkulin dahil nagkaka-edad na rin ang kanilang mga magulang. Subalit inamin niyang hanggang ngayon ay nagku-kutsero pa rin ang kanyang tatay upang hindi lang manghina dahil nasanay na sa pagbanat ng mga buto.

 

Ang paglalakbay ni Herson sa laot ng buhay ay pambihira dahil sa murang gulang ay napasabak na sa lahat ng mga pagsubok na angkop lamang sa mga nakakatanda. Sinabi niyang mula’t sapol ay wala na siyang inisip kundi ang kapakanan ng kanyang mga magulang at mga kapatid. Ni wala siyang pagsisisi o pagkalungkot kahit pa nilaktawan niya ang dapat sana ay panahon ng kanyang kabataan. Sa pag-uusap namin ay ilang beses niyang binanggit na ayaw niyang madanasan ng kanyang mga kapatid ang kanyang pinagdaanan kaya siya nagsikap. Mabuti na nga lang daw at ang bunso nila ay nakikipagtulungan naman kaya masikap sa kanyang pag-aaral. Ang ikinatutuwa pa niya, likas yata ang talino sa makabagong teknolohiya dahil kahit first year college pa lang ay nakakapagkumpuni na ng computer.

 

Larawan ng kasiyahan si Herson habang nag-uusap kami. Marami pa sana akong itatanong subalit dahil ayaw ko siyang masyadong maabala ay nagpaalam na ako subalit, nangakong mag-uusap pa kami tungkol sa operasyon ng kanilang opisina na ayon sa kanya ay marami na ring natulungan, at ang pinaiiral sa mga empleyado ay katapatan tulad ng ginawa ni Jaime Mayor na hindi nasilaw sa salaping naiwan ng turistang Pranses na naging pasahero niya.

 

 

 

The Art of Gaining Years in Life

The Phenomenon called “growing old”…its benefits and disadvantages

The Phenomenon called “Growing Old”

…its benefits and disadvantages

By Apolinario Villalobos

Nobody should be afraid of growing old. It is among the many normal human processes that are part of existence. Simply put, growing old means, one continues to live, for if he does not…he is dead. Among Filipinos, there is a joke about unhealthy foods that make one not grow old which means that they will make him die at a young age.

The people of the Bible, especially, the Patriarchs were known to have lived beyond a century. Nowadays, if ever there are people who are still alive at the age of 100 or more, they are esteemed, treated with respect and showered with admiration. In some countries the centenarians are honored like heroes, subjected to interviews to extract information about the food that they eat and their daily habits. Those who belong to prominent families admit that they take “maintenance drugs” and their foods are strictly chosen. But for the poverty-stricken, they consider growing old as just some kind of luck, as they have no money for regular medical check-ups, supplemental drugs and healthy food…add to that their exposure to the elements, as some of them live on sidewalks and makeshift huts.

In the Philippines as in some other countries, the most cherished benefits of the senior citizens are the “discount” on basic necessities and privilege of not falling in the regular long line of customers in malls, supermarkets and banks. The government extends the much-deserved benefits in recognition of their contribution in propping up the stability of their nation.

Unfortunately, along with growing old is the degeneration of the ageing body parts. The rich try to remedy this unavoidable occurrence with the expensive stem cell therapy, aside from facial makeover that involves the traditional plastic surgery. Others take the risk of undergoing implant or transplant procedure. We then, see photos of celebrities with almost unreal faces – smooth like a plastic sheet without any tell-tale trace of a single wrinkle at an age when their faces are supposed to be furrowed with the dreaded lines.

There are some people who cannot accept the fact that everything on earth has its end. Boulders crumble, rivers and lakes go dry, forest gets denuded….how much more for the living? Aside from the reduction of population caused by natural death, there’s the so-called survival of the fittest among the lesser creatures with the strong consuming the weak, but in the case of man, just simply the killing of the weak by the strong during wars. Then, there’s the wrath of nature that devastates thousands of lives with a single stroke, and, of course, the plague of diseases.

We cannot stop ageing. Instead of dreading it, the process should prepare us for the day when we finally call it quits and bid goodbye to the world. It should instead, prepare us by making amends with our enemies, paying our debts, and of course, thank whoever gave us life. I found out that planning comes naturally for those who are positive about this ageing process, as they no longer regard with importance their amassed worldly gains, but instead find ways to dispose them, one of which is by distributing them among charitable institutions. Common sense dictates that “travel” is more pleasant if there is no “heavy baggage” to burden us. This realization comes only if we accept growing old as part of our life that cannot be shaken off by scientific interventions.

One of my friends told me that she gave instructions to her heirs that when she die, she wants a smiling face, not a serious one, for her friends to view inside the box of final solace, so they better find an embalmer who can do the best job. That is what I call the best preparation for the “day” which growing old cannot deter.