Anna Bermudo: Kindness Behind a Pretty Face

Anna Bermudo: Kindness Behind A Pretty Face

By Apolinario Villalobos

 

When I took a respite at a Jollibee joint in Divisoria, particularly, corner of Sto. Cristo St., due to my heavy packs, I found out that I needed a separate bag for some items intended to be given to one of my friends in Baseco. It was then, that I noticed one of the crew who was cleaning tables. I told her my problem, without much ado, she left and when she came back, she had a paper bag which was just what I needed. Her prompt assistance impressed me, despite her doing something else during the time. She practically dropped everything and attended to me, although, customers were beginning to crowd the room.

My appreciation for such kind act, made me ask her permission if I can share it with friends. She shyly hesitated, but I had my chance to take her photo quickly, when she began to clean my table. She thought I was joking when I aimed my cellphone/camera for a quick shot. I found the photo to be hazy when I checked it at Baseco, so I came back to the burger joint. Luckily, I found her having a late breakfast in a sidewalk food stall near Jollibee. I practically begged her to allow me to take a clearer photo, explaining to her that what I am doing is for the benefit of others who might be inspired by people like her. Fortunately, she conceded and even cooperated by giving information about herself.

Although merely, a high school graduate, she courageously left her hometown in Zamboanga to seek a “greener pasture” in Manila several years ago. She had no chance of pursuing her studies, as she had been helping her family by sending whatever amount she could afford from her wage when she found a job. I could see that her right attitude has earned her a well-deserved job in the world-renown Filipino burger outfit which is also acknowledged for its fairness in dealing with employees.

 

Anna is pretty, an attribute that could land her a much better-paying job in cafes that could be double or triple compared to what she is earning in Jollibee. But I could surmise that despite temptations from friends, that always happen to pretty girls from the countryside, she opted to work in a family-oriented establishment. Her clean and smooth face is not covered even by a thin swipe of rouge, and she wears no jewelry, not even a single stainless ring. Her simplicity has accentuated her pretty face…. that veils an innate kindness.

 

 

 

 

Pastil: Versatile One-dish Meal of Muslim Filipinos

Pastil: versatile one dish meal

Of Muslim Filipinos          

By Apolinario Villalobos

 

If you have ventured into a Muslim community, you may notice a delicacy neatly wrapped in a banana leaf. It is called “pastil”, a special kind of rice with a spoonful of viand on top– either fish or chicken. While the fish takes a shorter time to cook, the shredded chicken takes more, for as long as two to three hours to ensure its softness. The fish is flavored with “palapa”, a hot chili and shallot- based condiment, while the chicken is cooked in its own oil enhanced with a small amount of coconut or vegetable oil, toasted garlic, and with shallot and hot chili as optional ingredients.

 

In Manila, the place to go for this one-dish meal is the Islamic Center in Quiapo. While it can be partaken as is, some prefer to have other dish to go with it. At the Islamic Center’s halal carinderias and sidewalk eateries, the choices for other main dishes are chunks of young jackfruit cooked in coconut milk, red beans in coconut milk, broiled tuna, mudfish or tilapia, boiled eggs, stir-fried vegetables in herbs, and chicken cooked in thick coconut milk.

 

For dessert, one can have the Muslim version of “fruit salad” which is a soupy combination of gelatin and fruits in season flavored with milk and sweetened with brown sugar. It is different from the “dry” version of fruit salad which is topped with ice cream and shaved ice.

 

Variably, “pastil” is also called “patil” in other parts of Muslim Mindanao, and the preparation varies according to the added spice or condiment. The price however, does not vary, as the price is  fixed at ten pesos per wrap.

Evelyn Borromeo: Buhay at Sigla ng mga Pagtitipon

Evelyn Borromeo: Buhay at Sigla ng mga Pagtitipon

Ni Apolinario Villalobos

 

Belen ang palayaw niya at kilala siya sa subdivision nila dahil sa likas na ugaling matulungin. May marinig lang siyang kuwento tungkol sa isang taong hirap sa pag-submit ng mga papeles sa ano mang ahensiya ng gobyerno, siya na mismo ang nagkukusa ng kanyang tulong. Kung mayaman ang nagpapatulong, binibigyan siya ng pamasahe at pang-miryenda, pero kung kapos sa pera, tinatanggihan niya ang inaabot sa kanya. Nakakarating siya sa Quezon City, Cubao, Pasay, Maynila, Trece Martirez at humaharap din sa Mayor ng Bacoor City o kung sino pang opisyal ng lungsod kung kailangan. Kung hindi nga lang siya anemic ay baka regular din siyang nagdo-donate ng dugo sa mga nangangailangan.

 

Kahit babae siya, pinagkatiwala sa kanya ng Perpetual Village 5 Homeowners’ Association ang pag-asikaso sa basketball court at mga palaruang pambata sa magkabilang dulo nito. Officially, siya ang Administrator ng area na yon ng subdivision, kaya kapag may gagamit ng ilaw sa gabi sa paglaro ng basketball court, siya ang nilalapitan. Dahil saklaw din niya ang “cluster” na sumasakop sa tatlong kalyeng nakapalibot sa basketball court, kung may gulo, siya pa rin ang tinatawag. Matapang siya at walang pinangingilagan, palibhasa ay dating “batang Pasay”. Tawag ng iba sa kanya sa lugar nila ay “amasona”…subalit ibang pagka-amasona, dahil ang tapang niya ay ginagamit niya para sa kapakanan ng iba. Hindi siya ang tipong matapang na bara-bara ang dating.

 

Naging presidente din siya ng subdivision nila at noong kanyang kapanuhanan ay marami siyang nagawa upang mapaganda pa ang kanilang lugar. May mga nag-uudyok sa kanyang tumakbo sa Barangay, pero ang mga malalapit sa kanya ay nagpayo na huwag na dahil baka magkasakit lang siya lalo pa at inaasikaso din niya ang kanyang asawang si Nelson na nagpapagaling sa ‘stroke”. Sa totoo lang siguro, ayaw nilang mawala si Belen sa kanilang subdivision bilang Administrator ng basketball court at Cluster Leader.

 

Tuwing umaga, ang unang ginagawa niya ay i-check kung saan nagwo-walking upang mag-exercise ang kanyang asawa, na malimit ay sa basketball court lang naman. Pagkatapos ay bibili na siya ng pan de sal at sopas para sa mahal niyang asawa. Sinusubuan din niya ito, subalit hindi niya pinapakita sa iba (nahuli ko lang siya minsan), dahil hindi siya “showy” o pakitang-tao sa kanyang pagmamahal dito. Kahit nakakapagtiyaga siya sa mga simpleng ulam lalo na gulay, pino-problema pa rin niya ang uulamin ng mga kasama niya sa bahay kaya kung minsan ay napapahiwalay ang ulam niya mapagbigyan lang iba na ang gusto ay karne.

 

Maganda ang pagkahubog ng pagkatao ni Belen dahil ang mga magulang niya ay huwaran sa sipag at pagpapasensiya. Lumaki siya sa palengke ng Pasay (Libertad market) kaya batak ang katawan niya sa hirap. Noong nag-aaral pa siya, maaga siyang gumigising upang makatulong muna sa paglatag ng paninda nila bago siya papasok sa eskwela. Pagkagaling naman sa eskwela diretso uli siya sa puwesto nila upang tumulong sa pagtinda. Magaling sa diskarte at sales talk si Belen…madali siyang paniwalaan. Kung nagkataong nakatapos siya ng pag-aaral, malamang ay maski hanggang puwestong Vice-President sa isang kumpanya ay kaya niyang pangatawanan. Subalit dahil sa kakapusan ng pera, nauwi siya sa maagang pag-asawa…kaya parang naka-jackpot ang asawa niya sa kanya.

 

Buhay at sigla si Belen sa mga pagtitipon dahil kapag nahalata niyang medyo nagkakahiyaan sa pagsayaw ay pinapangunahan niya at may halo pang pa-kenkoy na sayaw upang makapagsimula lang ng kasiyahan. Hindi rin siya maramot dahil ang mga tanim niya sa bakuran ay libre para sa lahat na makagusto – may kalamansi, kung minsan ay talong at ampalayang ligaw. Magaling din siyang magluto ng mga kakanin lalo na ng maja blanca at piche-piche, kaya kung may okasyon sa lugar nila, sa kanya umoorder ng mga ganito.

 

Tatlo ang anak ni Belen. Ang panganay na babae ay nasa Gitnang Silangan kasama ang kanyang asawa at tatlong anak. Ang pangalawang lalaki naman ay nasa bahay lang at nangangasiwa ng home-based internet shopping, at ang bunso ay magtatapos na ilang taon na lang mula ngayon.

Wala nang hinihiling pa si Belen sa Diyos dahil ayon sa kanya, halos lahat ng pangangailangan niya ay ibinigay na sa kanya….at ayaw na rin niyang humiling pa para mabigyan naman daw ng pagkakataon ang iba.

Ang Lumpiang Sariwa ni Flor Enriquez-Francia sa Quiapo

Ang Lumpiang Sariwa ni Flor Enriques-Francia

Sa Quaipo

Ni Apolinario Villalobos

 

Mahigit apatnapung taon nang kilala ang lumpiang sariwa na binebenta ni Flor Enriquez-Francia sa labas ng simbahan ng Quiapo. Subalit ngayon ang nagpatuloy sa pagtinda ay ang kaniyang pamangkin na si Nathaniel. At, kung dati ay sa bilao lang nakalatag ang mga lumpia, ngayon ay nasa kariton na at naka-styro at may balot pang plastic sheet upang masigurong hindi naaalikabukan o madapuan ng langaw.

 

Una kong natikman ang lumpia noong taong 2002 nang umusyuso ako sa selebrasyon ng kapistahan ng Black Nazarene. Si Flor naman ay nakapuwesto sa hindi kalayuang Avenida dahil ipinagbawal muna ang mga sidewalk vendor sa Plaza Miranda. Sa pag-uusap namin, binanggit niyang basta walang okasyon sa labas ng simbahan ng Quiapo, sa Plaza Miranda siya nagtitinda, kaya nang bumalik ako sa Quiapo makaraan ang ilang linggo ay nakita ko nga siya doon at halos hindi magkandaugaga sa pag-asikaso sa kanyang mga suki. Matagal bago ako nakasingit upang bumili ng dalawang pirasong inilagay niya sa maliit na supot na plastic at nilagyan ng sarsa. Mahirap kainin ang lumpia kung nakatayo at hindi nakalagay sa platito o pinggan. Kailangang hawakan ang supot na parang saging at ang ilabas lang ay ang dulo ng lumpia. Pero kapag sanay na ay madali nang gawin ito.

 

Nang dumagsa ang iba pang vendor sa labas ng Quiapo church ay hindi ko na nakita si Flor. Inisip ko na lang na baka umuwi na sa probinsiya o baka nagsawa na sa pagtinda ng lumpia. Subalit nang minsang namili ako sa Villalobos St. ay may nasalubong akong lalaking nagtutulak ng maliit na cart at ang laman ay mga lumpiang naka-styro.  Hindi ko siya pinansin dahil inisip kong katulad lang din siya ng ibang naglalako ng pagkain sa lugar na yon.

 

Sa pagpasok ng huling linggo nitong Disyembre, bumalik ako sa Quiapo kasama ang mga kaibigang balikbayan upang bumili ng mga panalubong nila pagbalik sa America at Canada. Nakita ko uli ang lalaking nagtutulak ng cart na may mga sariwang lumpia. Nagtanong na ako kung inabot niya ang “original” na nagtitinda ng lumpia sa Quiapo. Ikinagulat ko ang kanyang sagot dahil tiyahin pala niya ang tinutukoy kong tindera, at idinagdag pa niya na ang buong pangalan ay Flor Enriquez-Francia. Nasa bahay na lang daw ito at doon niya inihahanda ang mga lumpia na kinakariton naman ni Nathaniel.

 

Halos isang taon din pala bago naitinda uli ang lumpiang gawa ni Flor at ito ay pinangatawanan na ni Nathaniel na umaming maski anong mangyari sa kanyang tiyahin, ay walang problema dahil naituro na sa kanya ang sekreto sa pagtimpla lalo na ng sarsa. Nakakadalawang hakot ng mga lumpia si Nathaniel hanggang dapit-hapon kaya malaking bagay daw para sa kanilang magtiyahin ang kinikita niya lalo pa at nagkaka-edad na rin ito kaya marami na ring pangangailangan.

 

Ang ginawa ni Flor ay isang halimbawa ng pagbuhos ng katapatan sa anumang bagay na ginagawa – walang panloloko, kaya lumpia man, na sa paningin ng iba ay napaka-simple, kung hindi naman masarap ay madaling makakalimutan. Ganyan dapat ang ugali ng tao… bukal sa kalooban ang anumang ginagawa maliit man ito o malaki, pansarili man o nakaka-apekta ng kapwa.

Ang Tao, Kalinisan, Pagkain, at Iba Pa

Ang Tao, Kalinisan, Pagkain, at Iba Pa

Ni Apolinario Villalobos

 

Hindi maganda sa isang tao ang sobra-sobrang pagiging malinis, kaya makakita lang ng pagala-galang inosenteng ipis ay animo naholdap na kung magsisigaw. Hindi masama ang maging malinis sa paligid, lalo na sa tahanan at katawan. Dapat lang nating alalahanin na lahat ng bagay, mabuti man, ay may limitasyon, tulad ng pag-inom ng gamot at pagkain. Ang binabakuna sa katawan ng tao upang magkaroon ito ng panlaban sa virus na nagiging sanhi ng iba’t ibang uri ng sakit ay virus din, kaya ang unang epekto nito ay pagkakaroon ng lagnat hanggang “masanay” ang katawan sa pagkakaroon nito. Ibig sabihin, may mga mikrobyo ding napapakinabangan ng tao, kahit ang mga ito ay itinuturing na marumi at salot.

 

May isa akong kaibigan na sa sobrang kalinisan sa bahay ay palaging pinapansin ang nalulugas na buhok ng kanyang misis kaya tuwing magsusuklay ito ay sinusundan niya at pinupulot ang mga buhok na nalalaglag sa sahig. Isang beses sinabihan uli niya ang kanyang misis ng, “o, marami na namang buhok ang nalugas mula sa ulo mo”. Napuno na yata ang misis kaya sinagot niya ang mister ng, “mabuti…ipunin mo para maihalo sa scrambled eggs bukas!”. Pinayuhan ko ang kaibigan ko na hindi tinatanggap sa korte ang nalulugas na buhok ng asawa na kumakalat sa sahig bilang dahilan ng annulment ng kasal, nang minsang humingi siya sa akin ng payo. Sa halip ay sinabihan ko siyang kumbinsihin ang asawang magpakalbo upang maibili niya ng maraming wig na iba’t iba ang pagkaayos at kulay para umayon sa kanyang mood! Hindi ko na nakita ang kaibigan ko… sana hindi sinaksak ng misis!

 

May mag-asawa naman akong kilala na dati ay bugnutin pero hinayaan ko na lang dahil parehong mahigit 70 na ang edad. Pero nang makita ko uli ay sila pa ang unang bumati sa akin. Nang tanungin ko kung ano ang pagbabago sa buhay nila, ang sabi nila, “hindi na kami madalas maglinis ng bahay”. Noon kasi habang naglilinis sila ng bahay ay minumura nila ang alikabok, at maghapon silang nakasimangot lalo pa at nakikita nila ang pagkakalat ng dalawang apo. Nadiskubre din nila na mula noong hindi na sila madalas maglinis, tuwing umaga ay may dalawa hanggang tatlong ipis silang nakikita na nagkikisay. Sabi ko sa kanila ay malamang na-“suffocate” o nalason ng naipong alikabok sa sahig ang mga ipis na ginagapangan nila. Dagdag- paliwanag ko pa ay, kaya siguro mas gustong manirahan ng ipis sa cabinet at mga sulok ay dahil wala halos alikabok sa mga ito. Bilang payo, sinabihan ko silang mag-ball room dancing na rin.

 

Maraming ospital na hi-tech ang naglilipana ngayon saan mang panig ng mundo, kasama na diyan ang Pilipinas at nagpapataasan pa ng singil. Dahil sa kamahalan ng kanilang singil, ang nakakakaya lang magpa-admit ay mayayaman, na ang kadalasang sakit ay sa puso, kanser at iba pang sakit na pangmayaman.  Subali’t hindi maipagkakaila na ang mga sakit na nabanggit ay nakukuha rin sa mga “maruming pagkain”. Ito yong mga pagkaing ipinagbawal na nga ng doctor ay patuloy pa ring kinakain. Alam na ng lahat kung ano ang mga “maruming” pagkain kaya kalabisan na kung babanggitin ko pa. Upang pabalik-balik sa mga doktor ang mga pasyente, siyempre dahil sa kikitain mula sa mahal na konsultasyon, sinasabihan na lang nila ang mga ito na kumain ng mga dapat ay bawal na pagkain “in moderation”, o hinay-hinay, o paunti-unti. Obviously, ay upang hindi bigla ang pag-goodbye sa mundo….at tulad ng nabanggit na, tuloy pa rin ang mahal na konsultasyon!

 

Ang industriya sa paggawa ng mga pagkaing dapat ay “moderate” lang daw kung kainin ay tuloy sa paglago at pagkita ng limpak-limpak upang  masupurtahan naman ang gobyerno sa pamamagitan ng buwis na binabayad nila. Ang ilang mababanggit na produkto ay processed foods na may salitre o preservative, maraming asin, food coloring, na tulad ng hot dog, corned beef,  bacon, ham, smoked fish, at mga inuming may kulay at artipisyal na lasa.

 

Sa puntong ito, gustong ipakita ng mga Tsino na nangunguna sila sa lahat ng bagay kaya pati ang paggawa ng nakalalasong artificial na bigas, sotanghon, alak, at pati ang itinanim na ngang bawang ay inaabunuhan din ng isang uri ng fertilizer na nakakalason sa tao, upang maging “matibay” at hindi mabulok agad sa imbakan. Ang masama lang, artificial at nilason na nga ang mga pagkain ay nakikipagsabwatan pa ang mga Tsino sa mga walang puso at konsiyensiyang mangangalakal sa Pilipinas upang maipuslit ang mga ito kaya hindi napapatawan ng karampatang buwis. Kung sa bagay, paano nga namang maipapadaan sa legal na proseso ang mga produktong bawal?  Maliban lang siyempre…. kung palulusutin naman ng mga buwaya at buwitre sa Customs!

 

Ang legal namang buwis na nalilikom ay ginagamit ng gobyerno sa mga proyektong kailangan ng bansa at mga mamamayan sa pangkalahatan. Kaya masasabing may pakinabang din pala ang paggawa ng pagkaing unti-unting pumapatay sa tao…. isang paraan nga lang ng pagsi-self annihilate o pagpapakamatay…. upang makontrol ang paglobo ng populasyon…na ang ibang paraan ay giyera, kalamidad tulad ng bagyo, baha, lindol, at matinding tag-tuyot!

 

Kung hindi dahil sa nabanggit na mga paraan, baka pati sa tuktok ng mga bulkan ay may mga condominium at subdivision dahil sa dami ng mga taong aabutin ng mahigit 100 taong gulang bago mamatay…at  baka biglang mawala ang wildlife na magiging delicacy na rin dahil sa kakulangan ng pagkain…at baka magiging bahagi na rin ng pagkain ng tao ang minatamis na mga dahon at balat ng kahoy!

 

Sa Tsina ay delicacy ang talampakan ng oso o bear. Sana ang magagaling na Tsinong chef ay makadiskubre ng masasarap na recipe para sa buwaya, buwitre, at hunyango…marami kasi nito sa Pilipinas para mapandagdag sa pagkain ng mga Pilipinong nagugutom dahil ninanakaw ng mga walang kaluluwa ang pera ng bayan!

 

Understanding the Filipino Beyond his Penchant for Music and Beauty

Understanding the Filipino

Beyond his Penchant for Music and Beauty

By Apolinario Villalobos

 

According to Osang, the Filipina winner of The Netherland’s first X Factor, Filipinos will no longer be allowed to join singing contests in that country. It could just be a joke of Osang as Filipinos are also known for cracking jokes to spice up interviews. In the field of music, Filipinos are practically known the world over. Many may not be so lucky to garner the title, but still, they can give anxiety to other contestants. A youtube I viewed last year, showed an American telling his viewers, “if you want to hear real singers, go to the Philippines…”. It seems that the Filipino when brought into this world, instead of a pitiful cry, he instead, let out a melodious scream.

 

But the Filipino is more than the musical notes…more than the instruments that he can play. The Filipino in whose veins flow various culture, is first and foremost, God-fearing. Be he a Christian or an Islam adherent, the Filipino’s life revolves around the Most Benevolent. Aside from Roman Catholics that comprise the majority of the population, the Orthodox Catholics, Western-based Christian sects, indigenous Aglipayan and Iglesia ni Kristo, as well as, the typical Filipino Islamic faith, have successfully amalgamated to form a very strong spiritual foundation on which the Filipino proudly stands.

 

Many international beauty titlists are married to Filipinos. Among the most notable is Ms. Armi Kuusela, an early Miss Universe titlist and married to the scion of the prominent Hilario family. When the beauty pageants started many years ago, the Filipina contestant aside from the representative of Thailand are always anticipated to land at least, on the top ten. During the latter years, the Filipina representative persisted, showing her best in the face of stiff rivalry posed by the Latin American beauties. And, just like in international singing competitions, the Philippine representative in several beauty contests that have mushroomed lately always leaves an impressive mark.

 

The Filipino has always been known as “pliant like a bamboo”, a survivor in the right sense of the word. The more than four centuries of Hispanic subjugation followed by those of the short-lived American and Japanese, did not break the Filipino spirit. Although, there was fierce resistance, the Filipino easily swayed with the onslaught of the colonial misfortunes, and fed on the cultural nutrients that they brought. With their passing, the Filipino twanged back to his upright posture – with unblemished and fully intact pride!

 

As a survivor, the Filipino is resourceful. For instance, the two-day old almost molded boiled rice, he can prepare into a delicious snack called, “winilig-wilig pop rice”, after thoroughly washing the almost spoiled precious staple, dried under the sun and fried in coconut oil with sprinkling of brown sugar. Out of the discarded foods from restaurants, called “pagpag”, he can prepare thoroughly-cooked dishes, of course, after equally, thorough washing…although, the sanitation and health agencies do not allow this, for the record. But rather than die of hunger with a gaping mouth and glassy stare, or allow his guts to be punctured by acidic intestinal fluid, the Filipino can courageously take this last resort! If other nationalities can eat deadly scorpion, drink blood of the cobra, and swallow live wriggling baby octopus, why can’t the Filipino partake of left-over food cooked thoroughly?

 

The young Filipino could cross a swinging bamboo bridge, or swim across a swirling river to attend his classes, in a school, several hills away from his home. He can walk kilometers of distance under the scorching beating of the sun just to occupy his seat in a crowded classroom, or study his lessons under a tree while his stomach grumbles for having nothing, not even a sip of coffee for breakfast. For the duration of his school year, he can also wear the same white shirt and a pair of khaki pants that he immediately washes as soon as he reaches home. He can mumble a thankful prayer for a half-cup of burnt rice salvaged from the bottom of the pot, drenched with a little water and sprinkled with salt.

 

Part of the Filipino’s discipline is the caution from his parents to behave and show his best self when there are visitors, as well as, clean the house very well, so as not to displease them. This he does with utmost obedience. And, additionally, to always give the visitors the best part of the chicken when they are invited over for dinner. All these the Filipino does as he is used to sacrificing for others.

 

The Filipino is a practical human being, as he is willing to accept what is realistically on hand. He does not vie for what is impossible because he is easily pleased. He has an easy smile and with an ever-ready hearty laughter for anything funny, even if it pertains to him, though, with limitation that borders on respect.

 

The Filipino loves food! There is only the problem with identity because many preparations are tagged with foreign names, especially, Hispanic. Nevertheless, they are concocted with ultimate patience and diligence inherited from his ancestors. This love for food can be observed during fiestas and other special occasions such as Christmas, birthday, baptismal, and wedding parties, or even last dinner for a wake.

 

Understanding the Filipino beyond his love for music and beauty, will make one appreciate how this guy who belongs to the brown race has survived the waves of corruption that besets his country!

 

Foods are for the Stomach, as Writings are for the Mind

Foods are for the Stomach

As writings are for the Mind

By Apolinario Villalobos

 

The foods can look appetizing by how they are presented, so are the writings that can be made attractive for reading by their title and first few lines. The writings are the poems and essays, and foods are appetizers, main dishes and desserts. While the print media, and today, the internet are the venue to showcase writings, outlets such as dining places and parties, are for the food.

 

Every country has its own specialties and distinct recipes or styles in cooking. So are the different nationalities that have their respective and distinct kind of literature, based on their culture. Honesty in presentation, though how seem simple they may be discerned, are on what the foods and writings are judged.

 

The intriguing simple dishes of a far away Asian country can elicit curiosity and admiration due to their exotic taste, just like the equally intriguing broken-lined poetry of young poets today.

 

Respect is what foods and writings should be given. They should not be altered based on the whims of others. Those who cannot take the taste of certain foods and intriguing literary style should prepare their own dish or come up with their own poems or essays.

 

Invented gadgets, contraptions, and machines can be altered and improved based on their progressing necessity. But dishes should remain as originally concocted and can just be made as basis for new ones by food enthusiasts. In the same manner that the different styles in writing poems and essays should remain as they are written by the author and those who have been inspired should come up with their own style of presenting the idea.

 

Based on the above, nobody should be timid in coming up with their own cookery, essay or poem. What they come up with, unconsciously reflect their personality, such that, simple people may come up with simple dishes and simply written poems, as well as, short essays. Those with complex character, on the other hand, may come up with equally complicated dishes due to various ingredients, as well as, poems and essays with difficult to discern messages.

 

What I mean here is: everybody can cook and write which are just two of the many expressions of life…our various reasons for living. Most importantly, while the styles in preparing foods and presenting ideas vary, their respective essence remains the same.

Ang Pagsusulat ay parang Pagluluto

Ang Pagsusulat ay parang Pagluluto
Ni Apolinario Villalobos

Walang pinag-iba ang pagsusulat kung ihambing sa pagluluto. Kung sa pagsusulat ay gumagamit ng naangkop na mga kataga upang gumanda ang isinusulat, ganoon din sa pagluluto na gumagamit ng mga angkop na sangkap upang sumarap ang pagkaing niluluto.

Ang ibang isinusulat ay may pinaglalaanang partikular na grupo ng magbabasa tulad ng mga matured na tao, kaya hindi pwede sa mga bata. Ang mga niluluto ay ganoon din, dahil may mga pagkaing hindi pwede sa may sakit na diabetes, o mataas ang cholesterol, at iba pa.

Kailangang bukal sa loob ng sumusulat ang ginagawa niya upang mabasa sa mga linya ang layunin niyang makapagdulot ng kasiyahan. Ang pagluto ay ganoon din, dahil kailangang malasahan sa bawa’t subo ang sarap na sanhi ng isang seryosong pagluto – hindi minadali.

Ang mga manunulat ay may istilong sinusunod na dapat ay tamang-tama lang ang dating – walang yabang kaya hindi nagpipilit na parang sobra na ang kaalaman, dahil kapag nasobrahan, hindi pa man tapos basahin ang unang paragraph, maasiwa na ang nagbabasa. Sa pagluluto naman, may mga spices na nagpapasarap sa niluluto, yong iba ay simpleng betsin lang, “magic sarap”, toyo, patis o asin…lahat sila pampasarap. Subali’t kung masobrahan ng ano man sa mga nabanggit, ang niluluto ay nagiging maalat o mapakla o sobrang maanghang. Kaya sa unang tikim pa lang ng pagkain, dapat masarap na sa panlasa.

Sa pagsusulat, titulo pa lang ay dapat may hatak na ang dating. Dapat sa pagbasa pa lang nito ay maging curious na ang magbabasa upang magpatuloy siya. Ganoon din sa pagkaing niluto na kung ilatag ay dapat may nakakaakit na “presentation”, na sa unang tingin pa lang ay magpapalaway na sa kakain. Dapat maging curious ang kakain kung masarap ang inihain dahil sa ganda ng presentation nito.

Sa mga nabanggit, isang bagay ang mahalaga – tama lang ang timpla. Ganyan din dapat ang buhay natin….dapat nababalanse ang lahat na nangyayari. Huwag maging “patay” o walang kabuhay-buhay sa mga ginagawa, o di kaya ay “OA” o trying hard na nagtataboy ng mga kaibigan.