The Agony of Mother Nature

The Agony of Mother Nature

By Apolinario Villalobos

 

Her womb brought forth life of many sorts

On top of the list is man – wise, clever, shrewd

A creature so sharp, with ego that knows no bound

He, whose selfishness, lifted him up from the ground.

 

At the start, his simple desire brought him food

Also, skins and leaves to cover his bare fragile frame

Then, his carnal yearnings brought him abundant broods

Who later inhabited vast lands – plains, valleys and woods.

 

Man’s desire has no end, never satisfied, not a bit

He not only breached, what to others are sacred realms

Unmindful and blind to whatever will be the consequence –

He even dares to break Mother Nature’s idyllic, blissful silence.

 

Greed drove man to scalp mountains of their trapping –

Verdant and lush forests he fell by indiscriminate burning

Reverberating scream of his chainsaw fill nooks and crevices

That drowns panicky calls of birds and their desperate screeches.

 

Immaculate white and sandy beaches strewn with shells

Though, still practically fringing undiscovered islands and coves

They may no longer be what they are now, as found by those lucky

For their days are numbered just like the rest, now drowned in misery.

 

Islands pockmarked with diggings for much-coveted minerals

Pitifully belch residues to rivers, lakes, coves even gurgling springs

While man grins his widest for the cash, illicitly and cruelly-gained

Mother Nature just cringes in agony, abused, that for long she’ll pain.

 

The air that man breaths for whiffs of comfort, relief and dear life –

Now has become a mist of poison, the scourge of his irresponsibility

For bringing forth metallic contraptions belching toxin just everywhere

And even break auditory succor, shaking the world with so much clatter.

 

With Mother Nature in agony –

man is left…alone,

to determine his destiny!

Ang Tao, Kalinisan, Pagkain, at Iba Pa

Ang Tao, Kalinisan, Pagkain, at Iba Pa

Ni Apolinario Villalobos

 

Hindi maganda sa isang tao ang sobra-sobrang pagiging malinis, kaya makakita lang ng pagala-galang inosenteng ipis ay animo naholdap na kung magsisigaw. Hindi masama ang maging malinis sa paligid, lalo na sa tahanan at katawan. Dapat lang nating alalahanin na lahat ng bagay, mabuti man, ay may limitasyon, tulad ng pag-inom ng gamot at pagkain. Ang binabakuna sa katawan ng tao upang magkaroon ito ng panlaban sa virus na nagiging sanhi ng iba’t ibang uri ng sakit ay virus din, kaya ang unang epekto nito ay pagkakaroon ng lagnat hanggang “masanay” ang katawan sa pagkakaroon nito. Ibig sabihin, may mga mikrobyo ding napapakinabangan ng tao, kahit ang mga ito ay itinuturing na marumi at salot.

 

May isa akong kaibigan na sa sobrang kalinisan sa bahay ay palaging pinapansin ang nalulugas na buhok ng kanyang misis kaya tuwing magsusuklay ito ay sinusundan niya at pinupulot ang mga buhok na nalalaglag sa sahig. Isang beses sinabihan uli niya ang kanyang misis ng, “o, marami na namang buhok ang nalugas mula sa ulo mo”. Napuno na yata ang misis kaya sinagot niya ang mister ng, “mabuti…ipunin mo para maihalo sa scrambled eggs bukas!”. Pinayuhan ko ang kaibigan ko na hindi tinatanggap sa korte ang nalulugas na buhok ng asawa na kumakalat sa sahig bilang dahilan ng annulment ng kasal, nang minsang humingi siya sa akin ng payo. Sa halip ay sinabihan ko siyang kumbinsihin ang asawang magpakalbo upang maibili niya ng maraming wig na iba’t iba ang pagkaayos at kulay para umayon sa kanyang mood! Hindi ko na nakita ang kaibigan ko… sana hindi sinaksak ng misis!

 

May mag-asawa naman akong kilala na dati ay bugnutin pero hinayaan ko na lang dahil parehong mahigit 70 na ang edad. Pero nang makita ko uli ay sila pa ang unang bumati sa akin. Nang tanungin ko kung ano ang pagbabago sa buhay nila, ang sabi nila, “hindi na kami madalas maglinis ng bahay”. Noon kasi habang naglilinis sila ng bahay ay minumura nila ang alikabok, at maghapon silang nakasimangot lalo pa at nakikita nila ang pagkakalat ng dalawang apo. Nadiskubre din nila na mula noong hindi na sila madalas maglinis, tuwing umaga ay may dalawa hanggang tatlong ipis silang nakikita na nagkikisay. Sabi ko sa kanila ay malamang na-“suffocate” o nalason ng naipong alikabok sa sahig ang mga ipis na ginagapangan nila. Dagdag- paliwanag ko pa ay, kaya siguro mas gustong manirahan ng ipis sa cabinet at mga sulok ay dahil wala halos alikabok sa mga ito. Bilang payo, sinabihan ko silang mag-ball room dancing na rin.

 

Maraming ospital na hi-tech ang naglilipana ngayon saan mang panig ng mundo, kasama na diyan ang Pilipinas at nagpapataasan pa ng singil. Dahil sa kamahalan ng kanilang singil, ang nakakakaya lang magpa-admit ay mayayaman, na ang kadalasang sakit ay sa puso, kanser at iba pang sakit na pangmayaman.  Subali’t hindi maipagkakaila na ang mga sakit na nabanggit ay nakukuha rin sa mga “maruming pagkain”. Ito yong mga pagkaing ipinagbawal na nga ng doctor ay patuloy pa ring kinakain. Alam na ng lahat kung ano ang mga “maruming” pagkain kaya kalabisan na kung babanggitin ko pa. Upang pabalik-balik sa mga doktor ang mga pasyente, siyempre dahil sa kikitain mula sa mahal na konsultasyon, sinasabihan na lang nila ang mga ito na kumain ng mga dapat ay bawal na pagkain “in moderation”, o hinay-hinay, o paunti-unti. Obviously, ay upang hindi bigla ang pag-goodbye sa mundo….at tulad ng nabanggit na, tuloy pa rin ang mahal na konsultasyon!

 

Ang industriya sa paggawa ng mga pagkaing dapat ay “moderate” lang daw kung kainin ay tuloy sa paglago at pagkita ng limpak-limpak upang  masupurtahan naman ang gobyerno sa pamamagitan ng buwis na binabayad nila. Ang ilang mababanggit na produkto ay processed foods na may salitre o preservative, maraming asin, food coloring, na tulad ng hot dog, corned beef,  bacon, ham, smoked fish, at mga inuming may kulay at artipisyal na lasa.

 

Sa puntong ito, gustong ipakita ng mga Tsino na nangunguna sila sa lahat ng bagay kaya pati ang paggawa ng nakalalasong artificial na bigas, sotanghon, alak, at pati ang itinanim na ngang bawang ay inaabunuhan din ng isang uri ng fertilizer na nakakalason sa tao, upang maging “matibay” at hindi mabulok agad sa imbakan. Ang masama lang, artificial at nilason na nga ang mga pagkain ay nakikipagsabwatan pa ang mga Tsino sa mga walang puso at konsiyensiyang mangangalakal sa Pilipinas upang maipuslit ang mga ito kaya hindi napapatawan ng karampatang buwis. Kung sa bagay, paano nga namang maipapadaan sa legal na proseso ang mga produktong bawal?  Maliban lang siyempre…. kung palulusutin naman ng mga buwaya at buwitre sa Customs!

 

Ang legal namang buwis na nalilikom ay ginagamit ng gobyerno sa mga proyektong kailangan ng bansa at mga mamamayan sa pangkalahatan. Kaya masasabing may pakinabang din pala ang paggawa ng pagkaing unti-unting pumapatay sa tao…. isang paraan nga lang ng pagsi-self annihilate o pagpapakamatay…. upang makontrol ang paglobo ng populasyon…na ang ibang paraan ay giyera, kalamidad tulad ng bagyo, baha, lindol, at matinding tag-tuyot!

 

Kung hindi dahil sa nabanggit na mga paraan, baka pati sa tuktok ng mga bulkan ay may mga condominium at subdivision dahil sa dami ng mga taong aabutin ng mahigit 100 taong gulang bago mamatay…at  baka biglang mawala ang wildlife na magiging delicacy na rin dahil sa kakulangan ng pagkain…at baka magiging bahagi na rin ng pagkain ng tao ang minatamis na mga dahon at balat ng kahoy!

 

Sa Tsina ay delicacy ang talampakan ng oso o bear. Sana ang magagaling na Tsinong chef ay makadiskubre ng masasarap na recipe para sa buwaya, buwitre, at hunyango…marami kasi nito sa Pilipinas para mapandagdag sa pagkain ng mga Pilipinong nagugutom dahil ninanakaw ng mga walang kaluluwa ang pera ng bayan!

 

Ilang Paraan Upang Mabuhay ng Simple at Makatulong sa Kapwa-tao, lalo na sa Inang Kalikasan

Ilang Paraan Upang Mabuhay Nang Simple at
Makatulong sa Kapwa-tao, lalo na sa Inang Kalikasan

Ni Apolinario Villalobos

Nababanggit ko na noon pa man na ang isang paraan upang mabuhay nang angkop sa kakayahan ay ang pagkakaroon ng buhay na simple o payak. Maaaring simulan sa mga pang araw-araw na pagkain tulad ng NFA rice na murang hindi hamak sa commercial rice (upang ang matipid ay maipantulong sa iba), pagbili ng mga ulam na mura subalit masustansiya, ang paggamit ng kahoy bilang panggatong sa halip na gas kung ligtas na gawin ito sa lugar na tinitirhan, ang pag-recycle ng mga gamit upang mapakinabangan pa ng matagal upang hindi na makadagdag pa sa basura, at upang makaiwas na rin sa karagdagang gastos.

Maliban sa mga nakatira sa condo, ang mga nasa maliliit na subdivision, lalo na ang mga nasa probinsiya ay dapat samantalahin ang kapanibangang dulot ng mga sanga ng kahoy na sa halip na mabulok lamang at maging basura ay gamiting panggatong. Hindi dapat maging maluho pagdating sa mga gamit sa bahay na tulad ng ginagawa ng iba na maluma lang ng wala pang isang taon ay pinapalitan na. At lalong hindi dapat ikahiya ang pagbili ng gulay, murang maliliit na isda, o di kaya ay ang murang buto-buto ng baboy at baka na masustansiya din naman. Ang iba kasi, ayaw ng mga isdang maliliit na pangpangat o pangpaksiw dahil pang-mahirap lang daw kaya mas gusto nila ang malalaking isdang tulad ng tuna at lapu-lapu dahil pang-sosyal kahit mahal, at lalong ayaw nila ng butu-buto dahil pang-aso lang daw.

Ang kailangan lang natin ay pairalin ang imahinasyon upang makatipid. Hindi rin tayo dapat mag-atubili sa pagsubok ng mga bagay na hindi nakagawian. Halimbawa na lang ay ang pag –recyle ng tirang spaghetti na sa halip na itapon o ipakain sa aso na hindi rin naman papansin dito ay gawing “pudding”. Dagdagan ng ilang rekado kahit na gulay, at gamitan ng kaunting arena upang mamuo, ilagay sa hurno at pasingawan o iluto kahit sa maliit na oven-toaster. Kung ang mga tirang tinapay ay maaaring gawing pudding, bakit hindi ang spaghetti? Ang tirang spaghetti na iluluto sa ganitong paraan ay maituturing nang “one dish meal”.

Ang mga tsinelas na goma ay madaling mapigtalan ng strap. Kung isang tsinelas lang ang napigtalan ng strap, huwag itapon ang magkapares dahil pagdating ng panahong magkaroon ng isa pang tsinelas na napigtalan din ng strap, ang mga walang sira ay pwedeng pagparesin upang magamit uli, kahit pambanyo lamang, pangloob ng bahay, o pangtrabaho sa garden. Ang apakan na goma ng mga kapares na napigtalan ng strap ay maaaring gamiting kalso ng mga paa ng silya o mesa upang hindi makagasgas sa sahig na tiles. Ang usok ng sinusunog na goma ay isa sa mga nakakasira sa lambong ng kalawakan o atmosphere, kaya makakatulong ang nabanggit kong pag-recyle upang maiwasan ito.

Ang mga lumang libro at magasin ay mura lamang kung bilhin ng mga junkshop dahil turing sa mga ito ay “reject”. Ilang beses na rin akong nakatiyempo ng mga lumang Bibliya sa mga junkshop na ang turing ay “reject” din. Mas mapapakinabangan ang mga ito ng mga NGO na ang adhikain ay tumulong sa mga batang kalye na gustong matutong magbasa at magsulat subalit hindi nakakapasok sa eskwela. May mga NGO rin na nagmimintina ng library upang magamit ng mga estudyanteng kapos sa budget. Hindi naman siguro masyadong kapaguran ang mag-browse sa internet o sa telephone directory upang makahanap ng magustuhang NGO na maaaring pasahan ng mga nasabing ididispatsa nang mga babasahin. Pwede silang pakiusapang pumik-ap ng mga naipong mga libro sa bahay ng mga nakaipon nito.

May ibang nagtuturing na basura sa mga bagay na pinagsawaan na nila. Sana, magbago ang pananaw ng mga taong may ganitong ugali. Buksan sana nila ang kanilang mga mata at lawakan pa ang kanilang pang-unawa upang mabigyang pansin ang kanilang kapwa na hindi naging mapalad na magkaroon ng kahit na kapiranggot na kaginhawahan sa buhay. At, sa pamamahagi nila ng kanilang pinagsawaan, nakakatulong pa sila sa pagbawas ng naiipong basura sa kapaligiran…na lalong malaking tulong din sa Inang Kalikasan.