The Exploited Scriptwriters of the Film Industry

The Exploited Scriptwriters

of the Film Industry

by Apolinario Villalobos

 

Every time award-winning films catch the limelight, quotes are heard from those who have seen the movies, to show that they were first-hand witnesses of such eventful showing. It is true that actors play a vital role in the garnering of awards, but without the appropriate and catchy dialogues and dramatic cinematography, the whole movie would be nothing. There is no question with the director who is considered as the life-giver of the film. Unfortunately, while the actors who mumble the phrases are praised no end, the scriptwriter who squeezed his or her brains to be able to come up with juicy lines, is neglected, just like the rest of the essential members of the “working group”.

 

Remove the scripts and a movie will be back to the former “glorious” silence and subtitled past of the industry. What is sad is that, the scriptwriters are among the lowest paid workers in the filmmaking industry. As if the abuse is not enough, some directors have the habit of practically “shredding” the lines according to his or the actors’ whim. One scriptwriter friend told me that his script was 70% redone, but thankful that the title was not changed.

 

Sleepless nights are spent to complete a script to suit a story line. Continuity is a very important factor to maintain the flow of the story. A single inappropriate word can spoil a whole script. And, some scriptwriters still had to consult references, especially, if the material is historical just like the “General Luna”. As much as possible, the scriptwriter has to be around while filming is going on, for whatever necessary changes that have to be made on the spot and pronto!

 

If a script is being sold, during the transaction, there is so much haggling that as much as 30% is lost from the original price, and the worst thing that could happen is when the whole script is redone including the title and a new name appears in the byline.

 

Those are the sacrifices of the scriptwriter…neglected and underpaid. Just like the rest of artists, a scriptwriter who does not know how to handle his earnings can die a pauper.

 

Rose

Rose

(para kay Rosita Segala)

Ni Apolinario B Villalobos

 

Kung siya’y iyong pagmasdan

Mababanaag mo sa mga mata niyang malamlam

Bigat ng pinapasang katungkulan

Hindi lang para sa mga mahal sa buhay

Kung hindi, pati na rin sa malalapit na kaibigan.

 

Mayroon man siyang kinikimkim

Hindi kayang isiwalat ng maninipis na labi

Ang matagal nang pinipigil na damdamin

Nakapaloob sa nagpupumiglas na tanong

“May kaligayahan kaya para sa akin sa dako pa roon”?

 

Marami na rin siyang inasam sa buhay

Nguni’t maramot ang kapalaran at pagkakataon

Kabutihang kanyang pinamamahagi sa iba

Kalimitan ay palaging may katumbas na luha

Pati na pag-abuso na nagbibigay ng matinding pagdurusa.

 

Sa kabila ng lahat, marubdob pa rin ang paniniwala niya sa Diyos

Na siyang tanging nakakabatid ng lahat ng kanyang paghihirap

At alam niyang darating ang panahon na kanyang makakamit

Pagmamahal at katiwasayan ng kalooban na sa kanya’y pinagkait

Samantala, kanya na lang iindahin, mga darating na siphayo at pasakit.

 

(Si Rose ay taga-Quezon at nang mapadpad sa Maynila noong 1972 ay kumuha ng maliit na puwesto sa Recto, sa bahaging kung tagurian ay “Arranque”. Sa bahaging ito ng Maynila makakakita ng mga alahas na binebenta ng mura dahil karamihan ay nabili ng bultuhan o maramihan sa mga bahay-sanglaan o pawnshop. At, sa ganitong uri ng negosyo sumabak si Rose, subalit hindi sa pagbenta, kundi sa paglinis na kasama ang pagtubog upang lalong tumingkad mga alahas. Ang puwesto niya ay nasa ilalim ng hagdan patungo sa ikalawang palapag ng lumang gusali, kung saan ay may inuupahan siyang kuwarto, kasama ang kanyang pamangkin na si Marivic.

 

 

Marami siyang kakumpetensiya sa uri ng kanyang trabaho – mga lalaki, kaya napabilib ako sa kanya nang malaman ko ang kanyang trabaho. Ayon sa kanya, pinipilit niyang makaipon upang may magamit sa mga emergency na pangangailangan kaya alas- siyete pa lamang ng umaga ay nag-aabang na siya ng mga kostumer na gustong magpalinis ng alahas, at inaabot siya ng gabi dahil sa kanyang pagtitiyaga.

 

Sa probinsiya pa lang nila ay marami nang natulungan si Rose, subalit hindi siya naghangad ng kapalit. Nakakaramdam siya ng kasiyahan sa pagtulong sa iba upang hindi sila makaranas ng mga kahirapang napagdaanan niya. Ayaw niyang umasa sa mga kamag-anak, kahit na yong mga natulungan niya, kaya nagsisikap, at pinapasa-Diyos na lamang niya kung ano man ang mangyari sa kanya, subalit kahit papaano ay nag-iingat pa rin siya.)

 

 

Dialogue namin ng isang Makulit na “Kaibigan” tungkol sa Blogging…(ito ang sagot kung bakit may nagba-blog)

Dialogue namin ng isang Makulit na “Kaibigan”

Tungkol sa Blogging

(ito ang sagot kung bakit may mga nagba-blog)

Ni Apolinario Villalobos

 

Ang nakaganda sa ginagawa kong pagba-blog ay nai-exercise nito ang utak ko upang hindi agad ako maging ulyanin. Hindi ko kasi kaya ang mga larong “candy crusher” at crossword puzzle sa cellphone o computer. Ang mga disadvantages naman ay ang pagbalik ng sakit kong carpal tunnel syndrome (CTS) na sanhi ng pamamanhid ng mga daliri ko, pagtaas ng blood pressure kung ang isinusulat ko ay tungkol sa pulitika, at ang pag-isipan akong kumikita sa mga sinusulat ko dahil akala ng iba ay bayaran ako ng ilang pulitiko na may gustong siraing kapwa pulitiko.

 

Ang sumusunod ay dialogue namin ng isang makulit na ay maurirat pa, na akala ko ay isang matalinong “kaibigan”. Naganap ang pag-uusap namin sa kapihan ng isang mall:

 

Makulit:   Pare, balita ko namumutiktik na ang internet sa blog mo.  Nakakainggit ka.

 

Ako:   Eh, di magsulat ka rin.

 

Makulit:   Hindi ko kaya, eh. At alam mo namang hindi ako nag-iinternet o nagpi-facebook. Kaya yon ngang sinasabing pagbukas man lang ng computer sa bahay ay hindi ko alam. Mga anak ko lang ang gumagamit noon. Si Misis nga eh, galit din sa computer. (Naalala kong binanggit nga niya ito noon, kaya mabuti na lang din dahil kung may facebook siya, hindi ko ito maiba-blog).

 

Ako:   Eh, di huwag ka na lang maiinggit sa akin dahil marami ka namang ginagawang pinagkikitaan. Sobrang yaman mo na nga, eh. Sana ay marami ka pang kitain. Pasalamat ka sa Diyos dahil sa grasya.

 

Makulit:   (medyo napangiwi, pagkarinig ng “Diyos”) Siyanga pala, pare, ang sabi nila pinagkikitaan din ang pag-blog. Yong iba alam kong binabayaran upang manira ng ibang tao. (Muntik na akong mabilaukan ng kape sa huling sinabi niya, dahil kulang na lang ay sabihin niyang bayaran ako.)

 

Ako:   Yong iba siguro. Sa kaso ko naman, wala akong pinipili dahil basta may mali, pinupuna ko at hindi paninira yon dahil ang ang sini-share ko ay alam na rin naman ng iba, pero sinasarili lang nila. Hindi ko naman kayang ipunin sa dibdib ang mga dapat kong i-share dahil baka sumabog ako sa sobrang himutok.

 

Makulit:   Paano ang gastos mo sa blogging?

 

Ako:   Mga oras lang yon na nagamit naman sa tama. At least hindi ako basta nakatunganga lang o nangungulit. (Paramdam ang huli kong sinabi upang sana ay tumigil na siya, pero tuloy pa rin.)

 

Makulit:   May banta ka na ba sa buhay?

 

Ako:   Secret. Pero mas malaking banta sa buhay ko ang pagtaas ng blood pressure dahil sa mga taong walang alam gawin kundi mangulit sa akin kaya naiinis ako. (Hindi pa rin niya naramdaman ang pagtumbok na ginawa ko dahil tuloy pa rin siya sa pangungulit.)

 

Makulit:   I-share mo naman yong tungkol sa mga project mo sa mga iskwater.

 

Ako:   Huwag na. Pero kung magdo-donate ka o tutulong sa pagpapa-aral ng mga bata, marami kang malalaman.

 

Makulit:   (Tumahimik siya sandali nang marinig ang mga salitang “donate” at “tulong”). Good luck na lang sa mga project mo, pare.

 

Ako:   (Nakakita ako ng pagkakataong mangulit naman sa kanya.) Hindi pare. Palagay ko bilang kababayang Pilipino dapat tumulong ka rin sa kapwa mo, mabawasan man lang ang “dirty money” mo. (Mabuti na lang hindi naintindihan kung ano ang ibig kong sabihin sa “dirty money”, dahil alam kong may mga illegal siyang transaction kaya biglang yumaman. Akala niya sa “dirty money” ay okey dahil siya ay tinawag ko noong “filthy rich” na okey lang ang ibig sabihin, ganoong sa Pilipino, ito ay katumbas ng “maruming mayaman”.)

 

Makulit:   Next time na lang pare, at good luck uli sa mga ginagawa mo sa mga iskwater. Siyanga pala, si Misis nasa supermarket sa ibaba, pupuntahan ko baka tapos na siyang mamili. Usap na lang tayo uli. (Dali-daling siyang tumayo.)

 

Ako:   Teka pare, ano nga pala ang itatanong mo?

 

Makulit:   Text ko na lang sa iyo.

 

Nagpasalamat ako sa huling pag-uusap namin ng “kaibigan” ko dahil nabisto kong allergic pala siya sa salitang “donate” o tulong, kaya sa susunod, sa simula pa lang ng usapan namin ay pariringgan ko na siya ng mga ganoong salita.

 

Paalala lang sa makakabasa na ang blogging ay hindi palaging pinagkikitaan. Ito ay sakripisyo sa panig ng nagba-blog lalo na kung ang sinusulat niya ay tungkol sa maling nagaganap sa paligid, kaya hindi dapat pag-isipan na ang taong maraming blogs ay marami ding pera. Ang mga nagbaba-blog ay mahilig lang talagang makibahagi ng kanilang saloobin sa pamamagitan ng pagsusulat ng sanaysay, kuwento o tula. Huwag ding akalaing mayabang ang mga bloggers, dahil kung tutuusin, namemeligro pa nga ang kanilang buhay lalo na kung tungkol sa pulitika ang kanilang sinusulat. Pero bilang dagdag-kaalaman, kumikita lamang ang mga blogger kung papasukan ng advertisements ang kanilang sites, na kalimitan ay tungkol sa fashion, shopping, cooking, travel , sports, at makabagong gadgets. Ang mga blogs ko ay hindi tungkol sa mga nabanggit na paksa.

 

Ang Pakikinig…sining at kakayahang nawawala na

Ang Pakikinig

…sining at kakayahang nawawala na

Ni Apolinario Villalobos

Ang pakikinig ay isang sining at kakayahan, subali’t sa panahong kasalukuyan, nawawala na ang mga nabanggit na pantukoy  dahil ang mga tao ay nagkakanya-kanya na ng mundo…halos wala nang panahong makipag-usap sa isa’t isa. Kung makipag-usap man, nagmamadali kaya hindi pa man umiinit ang puwet sa inupuan ay nakatayo na agad at nakaakma nang umalis.

Siguro ginawang dalawa ang tenga ng tao upang para sa mga ayaw magtago o magtabi ng mga napakinggan ay pwedeng palabasin ang mga ito sa kabilang tenga. Mayroon din sigurong mga tengang hindi nililinis palagi upang matanggalan ng tutule kaya ang mga sinasabi sa kanila ay hindi nakakapasok. At mayroon pa rin sigurong maraming liku-liko ang loob ng tenga kaya hindi naiintindihang masyado ang sinasabi sa kanila, kaya iba ang mga ginagawa sa mga dapat ay pinapagawa.

Ang isa pang dapat mangyari ay manimbang ang isang nakarinig ng mga kuwentong hindi maganda kung ito ay ipaparating sa iba o sarilinan na lamang niya. Kung minsan, ang kawalan ng panimbang ang nagiging dahilan ng mga kaguluhan dahil naikakalat ng isang nakarinig ang mga kuwentong dapat ay tumigil na sa kanya. Ito rin marahil ang dahilan kung bakit ang gamit ng tenga ay magbigay ng balanse sa ating katawan. Dapat malaman na ang isang dahilan kung bakit naduduleng o tabingi ang pagtayo o paglakad ng isang tao ay dahil may diperensiya ito sa tenga.

Ang pinakamasaklap ay ang kusang hindi pakikinig ng isang taong nangako pa naman sa simula ng panunungkulan – with a smile!….yan si Pnoy. Ang sinabi niya noon na: “kayo ang boss ko…hindi maaaring hindi ako makikinig sa inyo”, ay walang nangyari. Sa dami ng mga sinabi sa kanya tungkol sa pagka-inutil ng mga tauhan niya, kahit isa ay wala siyang pinakinggan. Ang napapansin ng mga Pilipino ay ang mistulang ugali niya na “sige na lang” kapag Ombudsman ang kumilos tulad ng ginawa nito kay Purisima at nitong huli ay kay Vitangcol. Sa Ingles, ang tawag sa kanila ay mga “sacrificial lamb”, naubusan na kasi siya ng dahilan upang pigilan pa ang desisyon na naibulgar na.

Artist ang espesyal kong pare…si Abbey Boy (para kay Abbey Boy Antiqueno)

Artist ang espesyal kong pare…si Abbey Boy
(para kay Abbey Antiqueῆo)
Ni Apolinario Villalobos

Una ko siyang nakitang nakatayo sa bukas nilang gate, nakangiti at kumaway sa akin, kaya kinawayan ko rin siya. Dahil kilala ko ang mga magulang niya, napasyal ako sa kanila minsan, at habang nag-uusap kami ng papa niya, napansin kong nahati ang kanyang atensiyon sa pagitan ng panonood ng tv at pakikinig sa amin.

Makalipas ang ilang buwan, nang dumaan uli ako sa tapat ng bahay nila, nakita ko siyang nakatayo sa bukas na gate nila, pero laking gulat ko nang tawagin niya akong “pare”, sabay kaway. Napangiti na lang ako at tinawag ko rin siyang “pare”, at kinawayan din. Naalala ko na nang huli akong pumasyal sa kanila, nagtawagan kami ng papa niya ng “pare” habang nag-uusap. Natandaan niya ang salita, na kinabiliban ko dahil siya ay isang “special person”.

Ang naging tawagan namin ni Abbey Boy mula noon ay hindi lang basta tawagang “pare”, kundi may kasama pang yakapan kung nasa kanila ako. Nagha-high five din kami, na animo ay magkabarkada.

Nananalantay sa dugo ng pamilya ni Abbey Boy ang pagkamakasining, mathematician at pagkabihasa sa computer. Ang kanyang papa ay nakakapag-sketch ng plano ng bahay at nagli-layout din. Ang kanya namang mama ay debuhista o sketch artist noong kabataan niya, at manunulat pa na nagamit nang mapasok siya sa La Salle na may administrative responsibilities. Lahat naman ng mga kapatid niyang sina PJ, Alvin, at Andrei ay may kanya-kanyang pinagdalubhasaan sa linya ng sining at computer. Subalit ang nakatawag din ng pansin sa kanilang magkakapatid ay si Alvin na malimit kuhaning judge sa mga painting contests, na ang pinakahuli ay sa PLDT, at pati TESDA ay kumilala na rin sa kanyang galing.

Noong una, akala ko ay hanggang panonood lamang ng tv ang ginagawa ni Abbey Boy upang palipasin ang maghapon. Subalit isang araw ay napansin ko ang mga nakasabit na mga naka-frame na sketches at paintings sa isang dingding ng bahay nila. Nagulat ako nang sabihin ng mama niya na karamihan sa mga naka-frame ay gawa ni Abbey Boy, at ang iba ay kay Alvin. Makikita sa mga ginawa niya ang kanyang sense of proportion at balance ng execution, pati na ang galing sa pagtimpla ng pangkulay. Nang lingunin ko siya, nakangiti ito at nag-thumbs up sa akin. Sinagot ko rin siya ng thumbs up, subalit may kahalong hindi ko maipaliwanag na nararamdaman…malamang ay sobrang kasiyahan.

Nang araw na yon, lalong umigting ang paniwala ko sa pagmamahal ng Diyos sa sangkatauhan. Hindi niya pinababayaan ang hindi nagkapalad na magkaroon ng normal na buhay. Para bang sinasabi ng Diyos na sa ibabaw ng mundo, walang sinumang inutil o walang silbi dahil may nakalaang kaalaman para sa bawa’t isa….isa na diyan si Abbey Boy, ang espesyal kong pare, na artist pala! Hindi man siya nakasabay sa pag-aaral ng mga kapatid, busog naman siya sa pamamahal nila at kanyang mga magulang na sina Elmer at Mila, at ng kanyang pinsang si Cristy na nagtitiyagang maging kasama niya kung siya ay naiiwang mag-isa sa bahay.
Ang mga tulad ni Abbey Boy ang nagsisilbing inspirasyon at nagpapatunay na sa ibabaw ng mundo, lahat ay may kabuluhan.

To be an Artist

To be an Artist
By Apolinario Villalobos

To be an artist is difficult…yes, in a way, that is, if one tries to acquire other skills. But all creatures on earth are with inborn skill or skills, even those that belong to the plant kingdom. Every creature has an inborn “something” to show for the amusement of the world. And, that for me is what I mean by art – anything done by a creature to delight any or all senses.

Plants with their adaptation become natural artists by developing beautiful appendages such as twigs, branches, leaves, flowers, and scents for the pleasure of man and animals. Cats for instance become excited at the smell of catnip. Animals are amused in the artistically natural movement of their kind, such that a dog may bark in wild abandon at the sight of a wriggling worm.

As for man, painters compose landscapes on canvass for the discriminating view of visual art enthusiasts, sculptures form woods and metals to come up with beautiful decorative objects, cooks concoct savory foods to delight the palate of foodies, literary people write poems and essays for the romantics and the serious, photographers skillfully capture images in their cameras for the “aahhs” and “oohhs” of their viewers, hair cutters snip at clumps of hair for the appreciation of their customers, the same as with facial artists who dab faces with colorful rouges – to name a few.

Mobile creatures can even escape death with artistic cunning. Monkeys in their own domain, for instance, gracefully swing from tree to tree, while lizards and worms camouflage themselves to meld with their surroundings to escape their predators; schools of small fishes form a giant and deceptive “ball” by swarming together to scare away big fishes; and in circus shows people gape at escape artists do their ware.

Unfortunately, artistry has gone out of bounds because the skill has spread to the halls of government edifices where found are lawmakers and office personnel who, with artistic skill manipulate budgets. With artistic expertise, they deviate the flow of budgets through conduits to finally end up in their bank accounts. Their conniving cohorts can even come up with artistically-worded words in coming up with make-believe projects to justify the release of budgets.

In front of microphones, the demagogical artists in the lawmaking Halls, weave stories of great accomplishments in the hope that constituents will still vote for them for the same position, or for a higher one, come election time. Not to be outdone is the guy on the highest pedestal of the land who artistically claims similar accomplishments, making him the pun of jokes as constituents know them to be just lies!…his effort eventually, transforming him into an artistic liar!

The above “learned artists” have joined the rank of the con artists – masters of deception who bleed others for their hard-earned money.

Living is an art. We need to artistically brush aside disheartening events in our lives if we want to live on. We need to artistically console ourselves with an inspiration that beyond the stormy clouds is a silver lining…an equally artistic line that can push the struggling man with a grumbling empty stomach to live on for another day and for many more days to come.

Man is an artist, bad or good. It is the only way that he can’t become harsh and hard on anything that comes his way…. because as an artist he is patient.