Mga Payak na Lutong Maragondeno

Mga Payak na Lutong Maragondeῆo

Ni Apolinario Villalobos

 

Hindi tulad ng ibang bansa na ang maipagmamalaki lamang ay mga natatanging taal na pagkain at pamamaraan sa pagluto o recipe, ang sa Pilipinas, bukod sa pagkakaroon ng huling nabanggit, ay mayroon ding mga hango sa pamamaraan ng mga mananakop. Subali’t mayroong mga rehiyon at probinsiya na nakapagpanatili ng sarili nilang mga lutuin. Isa na diyan ang Maragondon, isang bayan ng Cavite.

 

Kung anong dagundong mayroon ang pangalan ng bayan, ay ganoon din ang mga sariling lutuin nito. Ayon kay Gng. Emma Mendoza Duragos, isang caterer na taga- Maragondon, ang mga lutong Maragondeῆo ay binabatay sa mga kung ano lang ang mahahagilap sa paligid, subali’t nagagawan ng paraan upang maging malasa at malinamnam. Ang kapayakan sa paghanda ng mga ito ang dahilan kung bakit marami ang nahalinang matuto sa paghanda ng mga nabubukod tanging pagkaing Maragondeῆo.

 

Ang piniritong lumpiya halimbawa ay kaunti lamang ang mga sangkap tulad ng singkamas o hilaw na papaya o kung talagang espesyal ay ubod ng niyog, carrot o kamoteng dilaw, sibuyas bombay o dahon, at konting pamentang durog. Ang manamis-namis na lasa ay galing sa sangkap na carrot o kamote.

 

Sa mga pinaasim na lutuin tulad ng paksiw o sinigang na isda, ang pinakamahalagang sangkap ay kamyas lamang. Ganito rin ang ginagawa sa sinigang na baboy o baka, subali’t may dagdag na ilang patak ng sukang niyog. Hindi hinahaluan ang mga ito ng mga rekadong ginagamit sa mga lutuing intsik o Indiyano.

 

Ang monggo na itinuturing na pang-Biyernes na ulam, ay pinapakuluan ng matagal upang talagang lumambot at hinahalong mabuti upang lumapot. Hinahaluan ito ng kung anong gulay ang maaaring makalap sa paligid tulad ng dahon at talbos ng ligaw na ampalaya o malunggay. Palasak sa Maragondon ang paghalo ng dinurog na tsitsarong balat ng baboy sa nilagang monggo na lalong nagpapatingkad ng lasa nito.

 

Ang manok na sarsiyado ay niluluto muna ng bahagya sa pinagbabaran nitong mga sangkap upang masigurong manuot ang lasa sa laman, at pinipirito din ng bahagya upang mawala ang lansa. Binibigyan nila ng halaga ang luya sa pagluto ng sarsiyadong manok, baka at isda, upang matanggal ang lansa sa mga ito.

 

Hindi maiwasang mapag-usapan ang mga payak o simpleng pagluluto sa panahong ito dahil sa kahirapan ng buhay. Napatunayan ng mga taga-Maragondon na simple man ang paraan sa paghanda ng mga pagkain nila, nagagawan nila ito ng paraan upang maging masarap. Ginagamit ni Gng. Duragos ang kaalaman niya sa mga paraang Maragondeῆo sa pagluto, sa kanyang hanapbuhay bilang caterer at karinderyista sa loob ng isang subdivision na dinadayo dahil sa murang halaga ng mga ulam at sarap ng mga ito. Kung kinakailangan o kung pinapakiusap ng nagpapa-cater, nagluluto rin si Gng. Duragos ng mga ulam na naimpluwensiyahan ng Kastila at Hapon. Subali’t may paraan siya upang pumaibabaw pa rin ang timplang Maragondeῆo na natutunan niya mula noong siya ay bata pa. Ang paraang ito o “twist” ay nauuso sa makabagong “cuisine”. Ang malungkot lamang ay ayaw niyang ipamahagi ang mga paraan ng pagtimpla dahil “trade secret” daw. May gumaya na daw kasi subali’t sa halip na magpasalamat ay siniraan pa siya. Naging bahagi na ng  adhikain ni Gng. Duragos sa pagluto ang paniniwalang hindi kailangang gumastos ng malaki upang makatikim ng masarap na pagkain…at yan ay napatunayan niya.

The Senior Citizens (…a message to the youth)

The Senior Citizens

(…a message to the youth)

By Apolinario Villalobos

 

Never scorn or despise the senior citizens. Without them, there is no world fit for habitation. Without them, there would have been no bright guys running governments. Senior citizens are the seeds of humanity that brought forth different races that roam the earth. Senior citizens are what the youth have become –intelligent, ripened, seasoned, experienced, toughened, esteemed, honored, valued, appreciated, and many more.

 

The senior citizens toiled day and night to earn so that the youth in their care can eat decent meals and earn knowledge from prep schools, middle schools, colleges and universities. They sat it out all night when the youth in their care contacted diseases. They cried when the youth in their care succumbed to sickness and finally go to eternal sleep. The woman senior citizen carried what would become a child, for nine months which is  the fulfillment of her life as a mother. The elderly man, literally broke his back in carrying loads to earn an honest living for the growing youth in his care.

 

Never hate the senior citizens just because they break cups and plates due of trembling hands. Never call them useless creatures just because you feed them, after they have exhausted their savings to buy you nice clothes, gadgets and pay for your tuition. Never neglect their needs for medical attention, because for you, they can finally rest if their deterioration is hastened. You, the youth, are treading the road that leads to where they are now.

 

The senior citizens should be venerated. They deserve the same care that they once gave you as a growing youth. They should not be caricatured because of their wrinkled skin, stooped posture, bowed legs, gummy smile and chinky eyes due to dimming sight. They should not be shunned because of a typical smell, as they can no longer take a bath on their own.

 

The senior citizens should be loved the way they loved you since the first minute you saw the light of the world. They deserve it more than anything else…more than any weight of gold…more than the brightest sparkle of a diamond. They need to feel the warmth that they once wrapped your frail body.

 

You will become one, like them…ripened by time and toughened by trials.  They are you, years from now…